همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: خیلی از افراد را در اطراف خود می‌شناسیم که پزشکِ خود هستند و انواع داروها، آنتی‌بیوتیک‌ها، ویتامین‌ها و آمپول‌های تقویتی را بدون نظر و تجویز پزشک و خودسرانه مصرف می‌کنند و آنها را به دیگران هم توصیه می‌کنند.
یکی از داروهایی که این افراد، خودسرانه مصرف می‌کنند و نسبت به مصرف آن اصرار دارند و درباره خطرات و عواقب آن از کسی حرف‌شنوی هم ندارند، داروهای اعصاب و روان به خصوص داروهای خواب است. داروهایی که مصرف خودسرانه آنها می‌تواند سلامت فرد را به طور جدی به خطر بیندازد و علاوه‌بر بی‌خوابی، او را دچار اختلالات دیگری مثل اضطراب، بدخلقی، ضعف و بی‌حالی، اعتیاد به دارو و حتی مرگ زودرس کند.
بیشتر بخوانید؛
-
مصرف خودسرانه داروهای اعصاب و روان چه بلایی سرتان می‌آورد؟
-
چرا بیشتر سالمندان شب‌ها خوب نمی‌خوابند؟ | ۸ توصیه برای بهبود خواب شبانه مامان‌بزرگ‌ها و بابابزرگ‌ها
-
کم‌خوابی چه بلاهایی می‌تواند بر سر بدن بیاورد؟
داروهایی که آنها را ساده می‌گیرید اما .../ شناسایی ۸۰ اختلال خواب در دنیا
بیش از ۸۰ نوع اختلال خواب در دنیا شناسایی شده است؛ از اختلالات ساده‌ای مثل کم‌خوابی و پرخوابی و خواب کوتاه‌مدت و بریده‌بریده تا آپنه‌ی خواب و فلج خواب که به اسم «بختک» بین عُموم مردم شناخته می‌شود. همه ما در طول زندگی حداقل یک بار دچار یکی از این اختلالات خواب شده‌ایم یا می‌شویم اما نمی‌دانیم دلیل آن چیست و نیز نمی‌دانیم که چطور باید با آن برخورد کنیم. در این میان عده‌ای هستند که بدون ردیابی علت اختلال خواب خود، به مصرف داروهای خواب مثل لورازپام و کلونازپام پناه می‌برند و طبق تشخیص خود، به‌تدریج دوز مصرفی آن را نیز افزایش می‌دهند! غافل از این که این موضوع اصلا شوخی‌بردار نیست و می‌تواند سلامت جسمی و روحی آنها را به خطر بیندازد.
دکتر الناز هوشیار، متخصص طب خواب درباره خطرات مصرف خودسرانه داروهای خواب‌آور به همشهری می‌گوید: مصرف خودسرانه داروهای خواب‌آور مثل لورازپام، کلونازپام، اگزازپام، کلردیازپوکساید و ... به دلیل احتمال ایجاد وابستگی می‌تواند منجر به بروز یا تشدید اضطراب، افسردگی، مشکلات حافظه و تمرکز، خطر وقوع حوادث رانندگی، مشکلات تنفسی و در برخی موارد موجب بروز مشکلات قلبی شود.
۸۰ نوع اختلال خواب در دنیا شناسایی شده است؛ از اختلالات ساده‌ای مثل کم‌خوابی و پرخوابی تا آپنه‌ی خواب و فلج خواب که به اسم «بختک» بین عُموم مردم شناخته می‌شود
دکتر هوشیار ادامه می‌دهد: همچنین این داروها ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند و عوارض جانبیِ جدی ایجاد کنند. بنابراین استفاده خودسرانه و بی رویه این داروها تحت هیچ شرایطی توصیه نمی‌شود.
این متخصص طب خواب می‌گوید: خیلی‌ها می‌گویند شب‌ها خواب‌مان نمی‌برد یا خواب سبک و بی‌کیفیتی داریم و مجبوریم که به این قرص‌ها پناه ببریم. ما هم می‌گوییم مصرف این داروها بلامانع است اما به شرط آن که پزشک تجویز کند. چون پزشک اول از شما شرح حال می‌گیرد، مطمئن می‌شود که بیماری یا عارضه خاصی ندارید، سن‌تان را می‌پرسد، علت بی‌خوابی شما را جویا می‌شود و بعد اگر تشخیص داد، برای شما داروی خواب و آن هم در مدتی معین تجویز می‌کند.
قرص خواب فقط مشکلات را دوچندان می‌کند
مصرف دائمی داروهای خواب‌آور اولا اثر اعتیادآور دارد و اگر بی‌رویه مصرف شوند، فرد بدون آنها دیگر نه تنها هیچ وقت خواب مناسبی نخواهد داشت، بلکه مشکلاتش دوبرابر خواهد شد. این مطلب را دکتر هوشیار می‌گوید و ادامه می‌دهد: دوم این که گاهی اختلال خواب فرد با رعایت چند نکته برطرف می‌شود و شاید اصلا نیاز نباشد که قرص خواب مصرف کنیم. نمی‌شود که تا شما دو شب خواب‌تان نبرد، بروید در یخچال یا کشوی کابینت را باز کنید و یک قرص خواب بیندازید بالا.
مصرف خودسرانه داروهای خواب‌آور به دلیل ایجاد وابستگی می‌تواند منجر به بروز یا ایجاد اضطراب، افسردگی، مشکلات حافظه و تمرکز، مشکلات تنفسی و مشکلات قلبی شود
دکتر هوشیار می‌گوید: بسیاری از افراد اگر شرایط خواب خود را اندکی تغییر دهند، مشکل بی‌خوابی‌شان برطرف می‌شود. مثلا کافی است که دمای اتاق مناسب باشد، نور زیاد به اتاق نتابد، فرد خود را ملزم کند که در ساعت معینی از شب بخوابد و در ساعت مشخصی از صبح بیدار شود، قبل از خواب نوشیدنی کافئین‌دار ننوشد، غذای چرب و سنگین نخورد، به هیچ وجه در ساعت نزدیک به خواب ورزش سنگین نکند، موقع خواب اصلا موبایل یا هر ابزار الکترونیک دیگری را در دست نگیرد و آن را چک نکند، فیلم‌هایی که فکر را آزار می‌دهد و خواب شبانه را به هم می‌زند، در گوشی یا تبلت نبیند. رعایت همین نکاتِ ظاهرا ساده می‌تواند بخشی از اختلالات خواب را حل کند.
به گفته این متخصص طب خواب، در عصر و زمانه‌ای به سر می‌بریم که وابستگی‌ها به گوشی هوشمند بسیار زیاد شده و خیلی‌ها در رختخواب‌شان تا یک ساعت در گوشی نچرخند، تصمیم به خواب شبانه نمی‌گیرند. بعضی‌ها که حتی تلویزیون را در اتاق خواب می‌گذارند و مثلا آن را به دیوار نصب می‌کنند تا راحت فیلم ببینند. در حالی که شما در ساعت خواب نباید هیچ کار دیگری به جز خوابیدن انجام دهید و اگر انجام دادید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید که خواب باکیفیتی هم داشته باشید.
این کار فقط در کوتاه‌مدت جواب می‌دهد
به گفته پزشکان، گاهی اختلال خواب طبیعی ناشی از دلایل ساده‌ای مثل گوشی در دست گرفتن و ... نیست و این اختلال اگر ادامه‌دار باشد، می‌تواند دلایل ژنتیکی داشته باشد یا ناشی از ابتلای فرد به برخی اختلالات روحی مثل اختلال اضطراب و افسردگی باشد، یا ممکن است فرد به بیماری‌های قلبی، آلزایمر و اختلالات هورمونی مبتلا باشد و خودش نداند.
اما هرچه که باشد، مصرف خودسرانه داروهای خواب‌آور راه حل آن نیست. چراکه شاید در کوتاه‌مدت مشکل بی‌خوابی شما را رفع کند، اما در میان‌مدت و بلندمدت قطعا تبعات زیان‌بار و ناگواری برای سلامت شما به همراه خواهد داشت که جبران برخی از آنها ممکن نخواهد بود.
آمارها حاکی از این است که مصرف‌کنندگان دوز بالای داروهای خواب تا میزان ۳۵ درصد نسبت به کسانی که این داروها را مصرف نمی‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به برخی سرطان‌ها هستند. همچنین مطالعات جهانی نشان داده کسانی که حدود ۱۸ قرص خواب در طول یک سال مصرف می‌کنند، ۳.۵ برابر بیش از بقیه افراد در معرض مرگ ناگهانی قرار دارند.
مصرف دائمی داروهای خواب‌آور اولا اثر اعتیادآور دارد و اگر بی‌رویه مصرف شوند، فرد بدون آنها دیگر نه تنها خواب مناسبی نخواهد داشت، بلکه مشکلاتش دوبرابر می‌شود
به گفته متخصصان، مصرف خودسرانه داروهای خواب در بسیاری از موارد حتی مشکل بی‌خوابی یا خواب‌های بریده‌بریده فرد را بهبود نمی‌بخشد و تنها مشکلی به مشکلات او اضافه می‌کند. کوچک‌ترین مشکل این است که فرد در روز بعد از مصرف این داروها باید خواب‌آلودگی و خستگی، ضعف و بی‌حالی، سردرد، تاری دید، سرگیجه، اختلال در تکلم، بدخلقی و پرخاشگری ناشی از مصرف داروی خواب را تحمل کند.
متخصصان تاکید دارند که افراد به جای پناه بردن به داروهای شیمیایی آن هم بدون تجویز پزشک متخصص، باید سبک زندگی خود را تغییر یا ارتقا دهند و به این ترتیب شاهد خواهند بود که بخش قابل توجهی از مشکلات و اختلالات‌شان برطرف خواهد شد.
نظر شما