میتوان با حفظ تاریخ و احترام به سنتهای کهن در سرزمینهایی مانند چین، مصر، یونان، ایتالیا و کشور عزیزمان ایران به سوی آینده گامی محکم برداشت. ساخت بناهایی از این قبیل در آن سرزمینها و آشنایی ما با آن باعث ایجاد انگیزه برای خودمان با فرهنگ و سنت ایرانی میشود. در اینجا آشنایی با سنت و فرهنگ و معماری ایرانی برای نسل جدید معماران ایرانی و آشنایی با معماری معاصر جهان میتواند راه گشای معماری ایرانی در سالهای آتی شود.
در کتاب «معماری چین» چنین آمده است: ایده اولیه طرح که از کفهای صابون است از Weaire و Phelan استادان فیزیک، که سعی بر مطالعه چیدمان حبابهای کف صابون در نظمی بیانتها گرفته شده است. این مطالعه در سال ۱۹۹۳ و برای پاسخ به سؤال کلوین در اواخر قرن18 مبنی بر نظم حاکم بر چیدمان کفهای صابون بوده است.
طراحی سازهای مکعب آب براساس الگوی پیشنهادی این دودانشمند پایهریزی شده است، مسئله اصلی این بود که این اشکال نامنظم چگونه در یک ساختار منظم مانند یک مکعب جای خواهند گرفت و یک سطح صاف و هموار را بهوجود خواهند آورد.ساختار پیشنهادی آنها از ترکیب 8 حباب جداگانه با 2شکل متفاوت بود، به زبان سادهتر تمامی حبابها از 2حباب اولیه ساخته شده است که با دوران و چرخش، یک دسته هشتتایی را بهوجود میآورند.
این دوحباب اولیه شامل یک دوازده وجهی و یک چهارده وجهی است، این دوازده وجهی از سطوح پنج ضلعی تشکیل شده و چهارده وجهیها از سطوح شش ضلعی.
در مجموع با قرار گرفتن شش تا از دوازده وجهیها و 2عدد از چهاردهوجهیها به یک مدول خواهیم رسید که با تکرار آن میتوان به مکعبی با سطوح صاف و هندسهای منظم دست یافت.
مرکز بازیهای آبی پکن (2007)
در ماه جولای سال 2003 شرکت استرالیایی معماران PTW برنده اول طراحی مرکز ملی ورزشهای آبی المپیک ۲۰۰۸ پکن و برنده مبلغ 100میلیون دلار شد که از بین 18 طرح ارسال شده از سراسر جهان با هزینهای بالغ بر 4/3میلیارد دلار انتخاب شد. پس از مدتی 2تیم مهندسی (1. گروه مهندسی تأسیسات Arup 2. گروه مهندسی برنامهریزی CCDI) اضافه شدند. خاکبرداری از اول ماه دسامبر 2003 شروع شد.
در کل، سعی شده که این ساختمان در هماهنگی کامل با ورزشگاه آشیانه پرنده باشد که جزو اصلی دهکده است.
اعضای اصلی این پروژه عبارتند از: تیم معماری PTW: جان بیلمون (John Bilmon)، مارک باتلر (Mark Butler)، کریس باسی (Chris Bosse).
تیم رهبری طراحی CSCEC Shenzhen : شنگ هنگ (Shang Hong)، وانگ مینWang Min)، Zhao Xiaojun)
تیم طراحی تأسیسات: پیتر مک دونالد (Peter Macdonald)، کنت ما (Kenneth Ma)، مارک آرکینستال (Mark Arkinstall)، هیکو شپرس (Haico Schepers)، استیو پن نیل (Steve Pennell)، تریسترم کارفری (Tristram Carfrae)، استوارت بل (Stuart Bull)
مکعب آب یکی از 37تأسیسات مسابقات المپیک بود؛ این مرکز میزبان مسابقات شنا و شیرجه در بازیهای المپیک تابستانی سال 2008 بیجینگ بود. نخستین مسابقه این رقابتها در این بنا در چهارم فوریه برگزار شد که در 42 رشته مدال به ورزشکاران اهدا کرد.
معماران این ساختمان میگویند که هنگام ساخت، به کاربرد این ساختمان در 40-30 سال آینده نیز توجه داشتهاند.
بهطور خلاصه مشخصات عمومی سازه عبارتند از: ابعاد کلی طرح: طول ۱۷۷، عرض ۱۷۷، ارتفاع ۳۱ متر، مساحت پروژه: 70هزار مترمربع، ظرفیت: ۱۷ هزار تماشاچی، ۵استخر برگزاری مسابقه، هزینه ساخت: 4/3میلیارد دلار و... .
مکعب آب: مفهومی تکراری با مکعب وآمیزش آب مانند یک ساختمان است؛ شکل اولیه از خانه سنتی و اسطورهای چینیها برگرفته شده که چینیها به راحتی این حجم را درک میکنند. این ساختمان براساس یک بنای منحصر به فرد سبک وزن است.
علت تفاوت رنگها، بازتاب تغییرات رنگ و طیف نور است، بهطوری که بیرون آن انعکاس آسمان و پوشش بیرونی آن اندکی آبی رنگ شده و پوشش درونی بیشتر آنها سفید رنگ است. از اول صبح تا غروب، نورخورشید روی بنا و پوشش ETFE میتابد.
شکلگیری این نوع سازه فضاکار در 3 بخش تعریف شده است:
1. قاب سطح بیرونی 2. قاب سطح درونی3. ساختار حبابی میانی که در حد فاصل 2 قاب ذکرشده قرار میگیرد.در کل سازه میانی و قابهای به کار رفته، همان ترکیب حبابها هستند، ولی بهدلیل اینکه در جدارههای بیرونی و درونی به شکل مسطح طراحی شدهاند، در طراحی سازه نیز به 3بخش جدا تقسیم میشوند. برای ساخت اسکلت داخلی از 3 طرح متفاوت اتصال و 4 طرح مختلف از میلهها شکل میگیرد.
مسئله مهم در طراحی سازه مکعب آب، تغییر اندازهها بر اثر انقباض و انبساط زیاد، بهدلیل طول دهانهها و ابعاد زیاد ساختمان و سازه بوده است و دیگر اینکه سازه بسیار مقاوم بنا قادر به حفظ شکل خود بر اثر وزن زیاد خود سازه باشد.
4000 پانل در پوششی از ETFE در سقف و جدارهها بهصورت تکتک حبابها قرار میگیرند، سپس هوا بهصورت یکباره در محل در داخل آن پمپاژ میشود، این عمل هر ۱۰سال یک بار تکرار میشود. پوشش ETFE انتخاب شد تا هم به سازههای فضاکار روح بخشد و هم شکل و ظاهر آن را هر چه بیشتر به حبابها و مکعبهای آب شبیه سازد. برخلاف استادیومهای سنتی که با تیر و ستونهای خیلی بزرگ، کابلها و دهانهها ساخته میشوند، سازه و نمای مکعب آب یکی است. ضخامت دیوارها:
6/ 3 متر (از جنس سازههای فضا کار)، ضخامت سقف: 2/7 متر (از جنس سازههای فضا کار)، فولاد مصرفی: ۶۵۰۰ تن، طراحی برای ۲۲ هزار تیر سازهای برای ۱۹۰ حالت مختلف بارگذاری، ۱۲ هزار گره خرپایی (پیوند)، تعریف بارگذاری برای یک میلیون سطح مختلف.
این ساختمان جزء معدود بناهایی در جهان است که بیشترین بهرهوری انرژی را داراست، بهطوریکه یکی از نیازها و خواستههای اصلی ورزشهای آبی تامین انرژی گرمایشی است؛ لایههای حبابی آبی رنگ در نما، این قابلیت را بهوجود آورده تا ساختمان همانند یک گلخانه، تا 90 درصد انرژی تابشی خورشید را در خود حبس کرده و از آن برای گرمایش داخلی و گرمایش استخرها استفاده شود. پوسته حبابی، انرژی نور خورشید را جذب و هوا و آب استادیوم را گرم میکند.
هر حباب، فیلتری دارد که میزان پراکنده شدن گرما را تنظیم میکند ؛ این تدبیر باعث صرفه جویی 30درصد انرژی شده است.تأمین آب استخرها: با توجه به کمبود آب در منطقه شمال چین و استفاده فراوان از این مجموعه، در بام و در بین حبابها شیارهایی طراحی شده است که ضمن جمعآوری باران بازیافت ۸۰ درصد از آب باران را جهت استفاده در مجموعه برعهده گرفته است.
در مکعب آب 6هزار صندلی دائم نصب شده است.اما این سالن گنجایش اضافه کردن 11هزار صندلی موقت را نیز دارد.طراحی رستورانی در خارج از حجم حبابی شکل باعث شده تا این مکعب آب بعد از مسابقات المپیک پکن نیز بهعنوان یکی از مناطق تفریحی شهر پکن مورد استفاده قرار گیرد. همچنین طراحی مکعب آب در 4 محور اصلی اقتصادی بودن، مسائل اجتماعی، محیطی و منابع طبیعی قدم برداشته است.