به گزارش همشهری آنلاین، شهر سوخته را سرآغاز تمدن بشری می‌دانند که در ۵۶ کیلومتری جنوب زابل و ۱۶۰ کیلومتری شمال زاهدان در حاشیه راه زابل به زاهدان قرار گرفته و اگر در نوروز امسال راهی این استان هستید،‌ می‌تواند مقصد جذابی برای سفر و گردشگری‌تان باشد.

آن‌طور که گفته می‌شود، این شهر 3200 سال پیش از میلاد شکل گرفته و مردم آن در چهار دوره بین سال‌های 3200 تا 1800 پیش از میلاد در این مکان سکونت داشته‌اند.

این مکان از نادرترین شهرهای باستانی است که در آن زنان عهده‌دار امور مالی خانواده بوده‌اند. بر مبنای یافته‌های دیرینه‌شناسان، شهر سوخته ۱۵۱ هکتار گستره دارد و بقایای آن نشان می‌دهد که این شهر دارای پنج بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته، بخش‌های مرکزی، منطقه صنعتی، بناهای یادمانی و گورستان است که به صورت تپه‌های متوالی و چسبیده به هم واقع شده‌اند.

در شهر سوخته انواع سفالینه‌ها و ظروف سنگی، معرق‌کاری، انواع پارچه و حصیر یافت شده که معرف وجود چند گونه صنعت به ویژه صنعت پیشرفته پارچه بافی در آنجاست.

کاوش‌های اولیه

نخستین نشانه‌هایی که از وجود یک منطقه باستانی عظیم در این منطقه خبر می‌داد در دوران قاجار و توسط یک مستشار نظامی بریتانیایی با نام کُلنل بیتس گزارش شد. مدتی بعد باستان‌شناس مشهور مجارستانی-بریتانیایی، مارک اورل اشتین در سال ۱۹۳۷ کاوش‌های دقیقی در این منطقه انجام و گزارش‌های ارزشمندی از وجود یک شهر باستانی بزرگ در این منطقه ارائه داد. پروژه کاوش و تحقیقات گسترده در این منطقه در سال ۱۹۶۷ توسط باستان‌شناسان ایتالیایی آغاز شد و با اضافه شدن گروهی از باستان‌شناسان و دانشمندان ژاپنی ابعاد وسیع و گسترده‌ای پیدا کرد.

ادامه تحقیق و کاوش در شهر سوخته در اواسط دهه ۱۳۷۰ شمسی و تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از سر گرفته شد.

چرا شهر سوخته؟

عبارت شهر سوخته نخستین بار توسط سر مارک اورل اشتین برای این منطقه به‌کار رفت. دلیل نام‌گذاری شهر سوخته وجود لایه ضخیم و پردامنه‌ای از خاکستر در این منطقه بود. در حال حاضر بسیاری از کارشناسان و مورخان حتی فرضیه وقوع آتش‌سوزی در این شهر را رد می‌کنند. اصلی‌ترین و محتمل‌ترین دلیل برای وجود این لایه‌های خاکستر به دو موضوع برمی‌گردد؛ نخست توسعه و رونق صنایع مختلف در این ناحیه و کوره‌های مختلف در منطقه صنعتی این شهر و دیگر اقوام بیابان‌گرد و کوچ‌رو که در این منطقه توقف و برای روشن کردن آتش تنورهای کم‌عمق حفر و هنگام عزیمت آن‌را ویران می‌کردند.

موزه‌گردی

موزه‌ شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل-زاهدان یک موزه کاملا تخصصی است که در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار مقابل شهر سوخته قرار دارد و در سال ۱۳۸۲ گشایش یافت و شامل بخش‌های اداری، پژوهشی، سالن پذیرایی، سالن آمفی تئاتر، موزه و کتابخانه است.

چطور برویم؟

این شهر در ۵۰ کیلومتری جنوب زابل قرار دارد و روی تپه‌هایی با ارتفاع بیش از ۱۵ متر و بین رودخانه هیرمند و دریاچه هامون قرار دارد. شهر سوخته بیش از 1500 کیلومتر از تهران فاصله دارد و برای رسیدن به آن از سمت تهران کاشان،‌ نطنز، انارک، خور، طبس، خوسف، نهبندان، زابل و شهرسوخته است. اما اگر از شهرهایی به غیر از تهران راهی شهر سوخته هستید، بهتر است خود را به یکی از شهرهای زاهدان، کرمان یا بیرجند برسانید و سپس به سمت زابل حرکت کنید.

بیشتر بخوانید:

شهر سوخته چرا خبرساز شد؟

ماجرای جالب ساخت چشم مصنوعی ۵۰ قرن پیش در شهر سوخته | ایرانی‌ها اولین چشم مصنوعی دنیا را ساختند؟