خانه‌ام را به نام همسرم کرده‌ام، آیا می‌توانم آن را پس بگیرم؟

همشهری آنلاین - فتانه احدی : عضو مرکز وکلای قوه قضاییه استان البرز گفت: انتقال مالکیت اموال اعم از منقول و غیر منقول( خودرو، خانه و غیره) از چندین راه امکان پذیر است که هر کدام آثار خاص خود را دارند، رایج ترین انتقال مالکیت عقد بیع است که به بیان ساده خرید و فروش اموال است که در مقابل مال فروخته شده وجه نقد دریافت می‌شود که در اصطلاح حقوقی به آن ثمن می‌گویند اما برای انتقال مالکیت اموال راه هایی وجود دارد اصولا در مقابل آن وجهی دریافت نمی‌شود مانند هبه و صلح که البته عقد صلح نیز انواع مختلفی دارد که از موضوع بحث خارج است.

هاتف حسین زاده ادامه داد: اصل بر قطعی بودن انتقال مالکیت اموال است به این دلیل که اگر مالکیت افراد متزلزل و قطعی نباشد نظم عمومی دچار اختلال می شود به عنوان مثال فرض کنید خانه یا خودرویی که متعلق به شماست هر لحظه امکان دارد مالک قبلی بتواند آن را مسترد کند در نتیجه هیچ شخصی نمی‌تواند روی دارایی های خویش حساب باز کند و به یقین نظم عمومی را تحت شعاع قرار می‌دهد.

او اضافه کرد: اما در این بین یک استثناء وجود دارد، همانطور که پیش تر بیان شد یکی از عقودی که مالکیت اموال را منتقل می‌کند عقد هبه است و اگر شخصی اموال خود را از طریق عقد هبه به شخصی انتقال دهد تحت شرایط خاصی که در ادامه به تفصیل بیان می‌شود، می‌تواند آن مال را مسترد کند.

چند اصطلاح حقوقی

الف: هبه، عقدی است مانند بیع و صلح که می توان مالکیت اموال را با آن منتقل کرد .
ب: عین موهوبه ، مالی که مورد هبه قرار می گیرد مانند خانه و خودرو.
پ: واهب ، شخصی که هبه می‌کند.
ت: متهب ، شخص گیرنده هبه را می‌گویند.
ماده ۸۰۳ قانون مدنی چه می‌گوید
بعد از قبض نیز واهب می‌تواند با بقای عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:
۱- در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
۲- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
۳- در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهرا، مثل این که متهب به واسطه‌ی فَلَس محجور شود خواه اختیاراً، مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود.
۴- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود

شروط قانون ۸۰۳ و استرداد مال

۱ - انتقال مالکیت حتما با عقد هبه انجام شده باشد به عنوان مثال مردی با عقد هبه ملک خود را به همسرش انتقال دهد تا بتواند آن را مسترد کند و این اصلی ترین شرط می باشد و در ابتدا باید این امر برای دادگاه اثبات شود.
۲ - عین موهوبه وجود داشته باشد یعنی ملکی که به نام همسر شده موجود باشد و به نام شخص دیگری منتقل نشده باشد.
۳ - اگر مالی به پدر، مادر و فرزند هبه شود دیگر نمی توان آن را مسترد کرد.
۴ - گاهی اوقات در مقابل هبه مالی دریافت می شود که در اصطلاح حقوقی به آن عِوَض گفته می‌شود به عنوان مثال مردی خانه ایی به همسر خود هبه کرده و در مقابل همسر مالی یا وجهی هر چند اندک و ناچیز به شوهر خود پرداخته و در این صورت نیز استرداد مال هبه شده که به آن عین موهوبه گفته می شود امکان ندارد.
۵ - اگر متهب یعنی هبه گیرنده محجور شود نیز نمی توان عین موهوبه ( مال هبه شده ) را مسترد کرد.
۶ _ اگر در مالی که هبه شده تغییری حاصل شود مثلا شخصی که خانه ایی به آن هبه شده یک طبقه روی آن خانه بسازد و یا تغییر خاصی روی آن انجام دهد دیگر نمی توان آن مال هبه شده را مسترد کرد.

با مطالبی که عنوان شد مشخص است اگر مالی به شخصی منتقل شد استرداد و پس گرفتن آن تحت شرایطی امکان پذیر است.

در آخر فراموش نشود که قبل از هر اقدامی با وکلا مشورت کنید چراکه انجام هر اقدام حقوقی از قبیل ارسال اظهارنامه و یا تقدیم دادخواست می‌تواند آثاری داشته باشد که حقوق شخص زایل شود.