شغل نان و آب‌دار چراغ‌روشن‌کنی را چه کسانی عهده‌دار بودند؟

همشهری آنلاین- بهاره خسروی : در میان همه مشاغل مسنوخ شهر تهران زیر چتر مدرنیته شدن حرفه چراغ روشن‌کنی است. یک شغل جالب اما نان و آب‌دار برای پادویی و پسربچه‌های بود که وارد بازار کار می‌شدند. در واقع اگر کسی قصد وارد شدن به صنعت چراغ‌سازی را داشت باید از مرحله پادویی و چراغ‌روشن‌کنی شروع می‌کرد. یا به قولی دود چراغ می خورد تا به مرحله استادی می رسید.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

اما قصه این چراغ روشن کردن و پادویی آن که اغلب پسربچه‌های کوچک انجامش می‌دادند چه بود؟ معمولاً کاسبان برای جلب مشتری و حفظ امنیت محل کسب و کارشان در زمان تاریک شدن هوا چراغ‌های گازی بلندی را که میان مردم به زنبوری معروف بود، روشن می‌کردند.

وظیفه روشن کردن این چراغ‌ها در قبال دریافت انعام بر عهده پادوی مغازه چراغ‌سازی بود. ‌ این کار حتی باعث رقابت میان شاگردان قدیمی و جدید می‌شد، با این قاعده که هرکس چراغ بیشتر را روشن می‌کرد از کارفرما دستمزد چرب‌تری دریافت می‌کرد.

از طرفی، این ماجرا باعث می شد تا صاحب مغازه یا استادکار هم سفارش‌های بیشتری را از مردم بگیرد به نحوی امتیاز هم محسوب می شد. البته این روشن کردن چراغ‌های زنبوری فقط به چراغ زنبوری‌های کاسبان محدود نمی‌شد، چرا که مردم عادی هم در مراسم مختلف شادی، عزا، ایام محرم و صفر، اعیاد و... همین چراغ‌های زنبوری را کرایه می‌کردند برای چراغانی داخل حیاط و مقابل ورودی و باز همین شاگردها بودند که چراغ‌ها را روشن می‌کردند. همین ماجرا باعث افزایش سفارشات و ایجاد فضای رقابتی بیشتری هم میان کسبه چراغ‌سازی و شاگردان هم می‌شد.

البته تا پیش از اختراع چراغ گازی و مجهز شدن تیرهای چراغ‌برق به سیستم روشنایی، افرادی هم بودند که شب‌ها فانوس یا چراغ‌های دستی را با کمک چوبی بر شانه آویزان می‌کردند و جلوتر از بقیه برای نشان دادن مسیر و روشن نگه داشتن خیابان و کوچه در شب حرکت می‌کردند.