به گزارش همشهری آنلاین در این شماره هشت مقاله ارائه شده است که در نخستین مقاله، با عنوان «نقد و بررسی نظریه‌های مطرح درباره نقش رسانه‌ها در مدیریت بحران»، جایگاه رسانه‌ها در مسئله مدیریت بحران، به لحاظ نظری مورد بررسی قرار گرفته و به نقش اساسی رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی و تبیین این نقش با استفاده از رویکردهای نظری مختلف و نیز قدرت رسانه‌ها در تولید، نشر و جهت‌دهی به افکار عمومی پرداخته شده است.
در مقاله دوم، با عنوان «تأملی بر نقش رسانه ملی در رصد و مدیریت بحرانهای پنهان اجتماعی: مدیریت قومیت‌ها» پس از بررسی راهبردهای پیش‌بینی بحرانهای اجتماعی و راهبردهای پیشگیری از این بحران‌ها، به مدیریت بحرانهای اجتماعی پرداخته شده است. در ضمن، نحوه مدیریت بحران قومیت‌ها از طریق رسانه ملی با هدف تحکیم اتحاد و انسجام ملی مورد بررسی قرار گرفته و به این پرسش اساسی پاسخ داده شده است که مدیریت نهادهای رسانه‌ای، با چه راهبردهایی می‌توانند از بحرانهای قومی پیشگیری کنند یا پس از بحران، مانع از بروز پیامدهای آنها شوند؟
مقاله سوم، «اصول اخلاق حرفه‌ای خبرنگاران و رسانههای ارتباط جمعی در مدیریت بحران (زلزله)» پس از اشاره به اصول اخلاق حرفه‌ای خبرنگاری و روزنامه‌نگاری، مانند واقعیت‌گرایی، رعایت عدالت، حفظ استقلال حرفه‌ای ... و با در نظر گرفتن هم‌سنخی این دو حرفه، این اصول را بویژه در هنگام بروز بحران (در داخل و خارج مناطق بحران‌زده)، به سایر رسانه‌ها ازجمله رادیو، قابل تعمیم دانسته است و به دلیل نقش ویژه رادیو در مدیریت بحرانهای طبیعی ازجمله زلزله و امتیازاتی همچون سرعت در انتقال پیام و قابلیت دسترسی آسان، آن را به عنوان رسانه برتر در مدیریت بحران معرفی کرده است.
در چهارمین مقاله، با عنوان «رسانه و بحران در عصر فراواقعیت (با تأکید بر هویت)» پس از اشاره به نقش هویت‌سازی رسانه‌ها و تأثیر آنها در معنایابی، لذت‌بخشی و ساخت‌مند کردن زندگی، دوگانگی چهره و نقش رسانه‌ها مورد واکاوی قرار گرفته است. به زعم نویسنده، رسانه‌ها همان‌گونه که می‌توانند ایجادکننده بحران باشند، تدبیرگر آن نیز هستند. رسانه‌ها می‌توانند با فراهم آوردن شرایط لازم برای دستیابی مدیران بحران به راه‌حلی معقول برای برطرف کردن شرایط غیرعادی، به گونه‌ای که منافع و ارزش‌های اساسی حفظ و تأمین شوند، تأثیرگذار باشند.
«نقش رسانههای گروهی در کاهش عوارض روان‌شناختی ناشی از بحران و ایجاد آرامش در جامعه» عنوان مقاله پنجم است. در این مقاله، پس از بررسی عوارض روان‌شناختی بحران‌ها مانند اضطراب، هراس، ناامیدی، از دست دادن کنترل و ... به تبیین نقش رسانه در کاهش این نوع عوارض پرداخته شده و محورهایی مانند اصول و مبانی ارتباطات بحران، عوامل مؤثر بر افزایش اعتماد مردم بحران‌زده نسبت به پیام‌های رسانه‌ای و ... مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین نویسندگان این مقاله پیشنهادهایی را در قالب بایدها و نبایدها در مدیریت پیام در شرایط بحرانی، ارائه کرده‌اند که از آن‌جمله می‌‌توان به تمرکز بر مسئله به جای تمرکز بر افراد، پرهیز از خشم و دستپاچگی، صحبت با زبان قابل فهم برای همه و ... اشاره کرد.
در ششمین مقاله، با عنوان «فرایند تصمیم‌گیری در بحران و نقش رسانه‌ها»، با تکیه بر ویژگی‌های مشترک بحران‌ها، مانند زمان کوتاه برای تصمیم‌گیری یا فشار زیاد در زمان اندک، به تشریح تأثیرات مثبت و منفی رسانه بر تصمیم‌گیری در بحران پرداخته شده است. در این مقاله، به رسمیت شناختن نقش رسانه‌ها در تأثیرگذاری بر افکار، اطلاع‌رسانی و جریان آزاد اطلاعات، از طرف دولت‌ها، بهترین راه‌حل در شرایط بحرانی، شمرده شده است. در عین حال، دولت‌ها و تصمیم‌گیران نیز باید با توصیه‌های بیشتر پیشگیرانه و کمتر مقابله‌ای، رسانه‌ها را از خطوط قرمز اطلاعات و تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی آگاه سازند.
هفتمین مقاله با عنوان «نقش رسانههای جمعی در پیشگیری از بحران‌ها»، ضمن مروری بر ادبیات بحران و رسانه و استفاده از نظریه‌های علوم ارتباطات، آثار مخرب بحران بر سایر بخش‌های کشور مورد بررسی قرار گرفته و با ارائه مدلی مفهومی و ارزیابی یک پرسشنامه، برای پیشگیری و مقابله با بحران، راهکارهایی مناسب ارائه شده است. ایجاد فضای مناسب کاری به منظور پرهیز از غافلگیر شدن در شرایط بحرانی، کنترل زمان در مدیریت بحران و توجه به کنش‌های روانی مردم و جامعه در مدیریت بحران ازجمله این راهکارهاست.
آخرین مقاله به نقد کتاب «مطالبه فرهنگ، ارتباطات در جهانی بحرانی» اختصاص دارد. جهان پس از واقعه 11 سپتامبر، جهان دیگری است که باید آن را شناخت و بر اساس قواعد و نیازهای آن عمل کرد. نظریه‌پردازان مختلفی تلاش کرده‌اند چیستی این دنیای نو را تحلیل کنند. این کتاب نیز برآمده از تلاشی از این دست است. نویسنده اثر بر آن است که نقش و نسبت رسانه و ارتباطات را با این دنیای جدید، مشخص سازد و در نهایت به این پرسش پاسخ دهد که وضعیت کنونی ارتباطات در دنیای جدید، به برقراری وضعیت مطلوب، که می‌تواند صلح پایدار یا توزیع متناسب رفاه باشد، کمک خواهد کرد یا نه؟
مطالعه آثاری همچون این کتاب و درگیر شدن و به نقد کشیدن آن از سوی صاحبنظران و اندیشمندان، می‌تواند به نقویت نهال نوپای گفتگو و همزیستی مسالمت‌آمیز میان فرهنگ‌های متکثر و متخاصم امروزی، کمک کند.
فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی در 200 صفحه به قیمت هزار تومان منتشر شده است.
