پس از جنگ گرجستان روابط میان مسکو و واشنگتن به حدی دچار تنش شد که بسیاری آن را با دوره جنگ سرد مقایسه میکنند. اوباما اعلام کرده است که قصد دارد تا بهطور کامل روابط با مسکو را احیا کند اما هنوز این رابطه در سایه 8 سال ریاستجمهوری بوش به سر میبرد.
هر چند مقامهای 2 کشور روز گذشته حرف از امید و آینده بهتر زدند اما بسیاری میدانند که هنوز موانع عمدهای در پیشرفت مذاکرات روسیه و آمریکا از جمله در مورد معاهده جدید کاهش تسلیحات استراتژیک وجود دارد.
موضوع سپر دفاع موشکی آمریکا در لهستان و جمهوری چک از جمله مواردی است که بدون شک مقامهای مسکو بدون نداشتن تضمین در این مورد حاضر به امضای معاهده جایگزین استارت نخواهند شد.
طرح سپر دفاع موشکی هم یکی از میراثهای باقیمانده از دوره بوش برای اوباماست. رئیسجمهوری جدید آمریکا هر چند تاکنون علاقه چندانی به آن نشان نداده اما هنوز هم بهطور قطع از آن چشم پوشی نکرده است.
روسیه همواره اعتقاد داشته است که این طرح تهدید ی علیه امنیت ملی این کشور به حساب میآید اما اوباما هم تاکنون مانند زمان بوش به این ادعا که این سامانه برای مقابله با حملات موشکی احتمالی است قناعت کرده است.
2 کشور از زمان روی کار آمدن باراک اوباما لحن خود را بسیار نرمتر کردهاند و بارها از احیای کامل روابط یا فشار دادن کلید «ریست» حرف زدهاند اما در واقعیت به هیچ عنوان از سفر اوباما به مسکو نمیتوان انتظار یک دگرگونی را که در حرفها گفته میشود، داشت.
برای اوباما احیای روابط به معنای خارج شدن از سایه جنگ سرد، رابطهای جدید براساس علاقهمندیهای مشترک و بهطور خلاصه شروع یک فصل جدید است. برای مسکو اما بهبود رابطه با آمریکا یک مسئله کاملا متفاوت بهحساب میآید.
روسها هنوز به آمریکا بدبین هستند و همچنان در عرصه جهانی این کشور را مهمترین رقیب خود میدانند که میخواهد هنوز مانند یک ابرقدرت عمل کند. مقامهای مسکو هنوز هم هر فعالیت آمریکا، پشت حرفهای امیدوارکننده را تلاشی برای تضعیف روسیه میدانند و به همین خاطر بههیچ عنوان بدون اطمینان گامی در رابطه با آمریکا بر نخواهند داشت.
رسیدن به توافق برای امضای معاهده جدید کاهش تسلیحات استراتژیک میان 2 کشور مهمترین هدف آمریکا در این سفر است اما این مسئله به این سادگی نخواهد بود.
امضای معاهده جدید و مشابه دوره جنگ سرد با استمرار طرح سپر دفاع موشکی آمریکا یک پارادوکس را تشکیل میدهد که تا زمان باقیمانده تا پایان مدت معاهده قبلی(5 دسامبر) رسیدن به توافق در این مورد را بسیار پیچیده و سخت خواهد کرد. یکی از مهمترین موضوعها این مسئله است که روسیه هنوز به «تغییر» در دولت آمریکا پس از بوش اطمینان ندارد.
نمونه بارز این بیاعتمادی را شاید بتوان در مورد قضیه گرجستان دید. در زمان جورج بوش، جنگ گرجستان و روسیه جرقه افزایش تنشها در روابط مسکو و واشنگتن بود و حمایت آمریکا از دولت ساکاشویلی واشنگتن را بهطور کامل در مقابل روسیه قرار داد.
روسها هنوز هم میدانند که سیاستهای آمریکا در منطقه قلمرو این کشور عوض نشده است. ورود اوباما دیروز همزمان با پایان رزمایش بزرگ روسیه موسوم به قفقاز 2009 در منطقه مورد مناقشه با گرجستان بود.
روسیه این رزمایش را پاسخی به تمرین نظامی ناتو در قفقاز دانسته است اما بسیاری آن را هشداری جدی به آمریکا و غرب برای نشان دادن قدرت و اثرگذاری روسیه در منطقه میدانند.
همین مسائل باعث شده تا روسها بسیار محتاطانه به باراک اوباما و اقدامات وی برای آغاز روابط مثبت میان کرملین و کاخ سفید پس از سالها دیپلماسی کند در دوران ریاستجمهوری جورج بوش نگاه کنند که در واقعیت انتظارات از سفر اوباما به مسکو را محدود خواهد کرد.