سپیده فارسی، کارگردان ایرانی مقیم فرانسه برای سومین فیلم سینمایی خود، به سراغ چند داستان کوتاه بیژن نجدی رفته است. «زیر آب» که تلفیقی از چهار داستان این نویسنده درگذشته است، یک قصه سر راست دارد و دوستی دو یار قدیمی را در یک فاصله زمانی طولانی، نشان میدهد. مرتضی پس از سالها دوری از خانواده، از تهران راهی شمال کشور میشود تا پسرش را پیدا کند. در شمال او اثری از فرزند خود نمیبیند و دوباره با طاهر، دوست دوران کودکیاش روبهرو میشود. او اکنون میخواهد حقایق فراموش شده مربوط به گذشتهاش را کشف کند.
بیژن امکانیان و مسعود رایگان در فیلم در نقش طاهر و مرتضی ظاهر شدهاند. فریبا کامران، سروش صحت، بهنام تشکر، آیه کیانپور و شبنم مقدمی دیگر بازیگران فیلم هستند. عارف کرد بازیگر نوجوان محلی هم نقش مهمی در قصه فیلم دارد. او که اهل یکی از روستاهای بندر ترکمن است، قبل از این در چندین فیلم و مجموعه شبکه استانی بازی کرده است.
فریبا کامران در صحنه ای از فیلم/عکس ها: حمید مولوی
فیلمنامه «زیر آب» را فارسی با همکاری محمد رضایی راد نوشته که خودش نویسنده است. رضا شیخی مدیریت فیلمبرداری فیلم را به عهده داشته است.موسیقی متن فیلم را نیز کریستف رضاعی ساخته است.
فارسی که قبل از این فیلمهای «خواب خاک» و «نگاه» را ساخته، با بیان این که کار تازهاش یک درام اجتماعی است، به دوچرخه میگوید: «وقتی یکی از قصههای کوتاه مرحوم نجدی را خواندم، علاقهمند شدم که فیلم کوتاهی براساس آن بسازم. حتی اجازه کار را هم از ناشر و وارثان آن مرحوم گرفتم. در همین ایام فرصتی پیش آمد تا چند قصه کوتاه دیگر این نویسنده را بخوانم. تصمیم گرفتم که از ترکیب این قصهها، یک فیلم بلند بسازم. کار نگارش فیلمنامه با همکاری محمد رضایی راد انجام شد. اما تصور نکنید فیلم حالت اپیزودی و چند قصهای دارد.« زیرآب» یک قصه دارد که شخصیتهای مختلف آن چند قصهکوتاه، در دل آن قرار داده شدهاند.»
بیژن امکانیان در کنار برکه آب
این فیلمساز در باره انتخاب استان مازندران و گلستان به عنوان مکان فیلمبرداری (لوکیشن) فیلمش، چنین ادامه میدهد: «از آنجا که مرحوم نجدی اهل گیلان بود و قصههایش انعکاسی از حالو هوا و فضای آن محیط بودند، برای بازبینی لوکیشنها به گیلان رفتیم. اما در آنجا، محلی که با فضای قصهها همخوانی داشته باشد پیدا نکردیم. برعکس، این لوکیشن را در گلستان و مازندران پیدا کردیم. بخش اصلی داستان در کنار آب میگذرد. این آب و فضای دوروبر آن باید حالت مرموزی در خودش داشته باشد. در عینحال، خانهای در زیر این آب وجود دارد، که بچهها به زیر آب میروند تا چیزهایی را از داخل آن بیرون بیاورند. ما چنین لوکیشنی را در عباسآباد بهشهر پیدا کردیم. به همین دلیل، تصمیم گرفتیم بقیه صحنهها را هم در همین محل و اطراف آن فیلمبرداری کنیم.»
«زیر آب» با آن که فیلمی نوجوانانه نیست، در قصه خود چندین شخصیت نوجوان در نقشهای فرعی دارد. شروع قصه فیلم با سه نوجوان است که در کنار آب قصد شنا دارند. داستان از کنار آنها به آینده وصل میشود. دو تا از این نوجوانها، مرتضی و طاهر هستند، که در بزرگسالی در پی حل ابهامی هستند که در دوران نوجوانی با آن روبهرو بودند. وقوع یک رشته حادثه، این دو را دوباره در کنار هم و در همان مکان (کنار آب) قرارمیدهد.