که تخریب گسترده بافت قاجاری نیز جدیدترین نمونه بافت تاریخی رو به اضمحلال در شیراز است.
یک مقام آگاه در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس در اشاره به تخریب اخیر بافت تاریخی شیرازبه خبرگزاری میراث گفت:« تا حدود 9 ماه پیش تمام امور میراث فرهنگی شیراز برعهده پایگاه میراث فرهنگی استان بود تا اینکه مدیران استانی سازمان میراث فرهنگی با این استدلال که تعدد مدیریت به میراث فرهنگی صدمه میزند، با کسب اختیار از سازمان میراث فرهنگی؛ مدیریت واحد میراث استان را در دست گرفتند اما بازهم شاهد اتفاقات تلخ در میراث فرهنگی استان هستیم.»
در روزهای گذشته بخش وسیعی از بافت تاریخی شیراز تخریب و تبدیل به پارکینگ شد. این اتفاق که به گفته آگاهان بیسابقهترین تخریب میراث فرهنگی در استان فارس بوده است، بخش اعظم بافت قاجاری شیراز را به محاق برده است.
این کارشناس ارشد میراث فرهنگی که نام وی در خبرگزاری محفوظ است،بیان کرد:« استدلال مسئولان میراثفرهنگی این است که محوطه تخریب شده لکه ثبتی نداشته و فاقد ارزش است اما در بافتهای تاریخی فارغ از ارزشمند بودن یا نبودن، تخریب بافت از اساس، کار غلطی است.»
وی افزود:« ممکن است یک بافت تاریخی بر فرض محال نه یک خانه ارزشمند و نه حتی یک گذر با ارزش داشته باشد اما کارشناسان هیچگونه عملیات عمرانی در یک بافت تاریخی را توصیه نمیکنند.»
گفته میشود تخریب بافت قاجاری شیراز طرحی است که سازمان عمران و نوسازی شهرداری آن را آغاز کرده است.
او با اشاره به سهم شهرداری در تخریبهای اخیر، تاکیدکرد:« در این طرح خیلی نمیتوان شهرداری را مقصر دانست چراکه شهرداری یک نظام مدیریتی است که به روال سنت و عرفی که از ابتدا تاکنون داشته خدماترسانی به شهر را بر هر چیزی ارجح میداند.
ازسوی دیگر از زمانی که شهرداری براساس قوانین کشور مجبور شد روی پای خود بایستد، تنها راه کسب درآمدش ایجاد ارزش افزوده برای املاک شهر و بعد به تبع آن کسب مالیات و عوارضی است که به این ارزش افزوده تعلق میگیرد. مکانیسم ارزش هم برای شهرداری، نوسازی یا تغییر کاربری است.»
این مقام آگاه در میراث فرهنگی استان فارس که بهدلیل همکاری با سازمان تمایلی به اظهار نام خود نداشت، یادآور شد:« تا زمانیکه نظام مدیریتی واحد بر میراث فرهنگی کشور حاکم نیست نمیتوان مانع چنین رخدادهایی شد و حتی شهرداری را در این موارد مقصر دانست.»
محوطه تخریب شده بخشی از بافت 360 هکتاری تاریخی است که در جنوب شهر شیراز واقع است.مهمترین قسمتهای تخریبشده از پشت مدرسه خان تا سرای مشیر، از کوچه حمامقاضی به گذر حاج کریم صراف و کوچه اسکندری است. این 3محوطه دچار تخریب گسترده شده است.
وی با اشاره به پیشینه تخریب در محوطه مذکور، تصریح کرد:« سازمان عمران و نوسازی پیرو قوانین احیای بافتهای فرسوده و دادن تسهیلات به نوسازی این بافتها، درقالب طرحی از سال 78 شروع به خرید املاکی در این مناطق کرد تا تقریبا منطقه خالی از سکنه شود.
ازسوی دیگر به اسم احیای مدرسه خان منطقه وسیعی موردتخریب قرار گرفت که خانه و محل شهادت شهیددستغیب نیز در این طرح به راحتی زیر چرخ لودر رفت و تخریب شد.»
او یادآور شد:« از سال 82 هر روز یک طرح تازه برای احیا و نوسازی این منطقه مطرح میشود اما هیچکدام از این طرحها هنوز هم اجرایی نشده است درحالیکه این منطقه بسیار حساس است که از یکسو محدوده مدرسه خان محسوب میشود و از طرف دیگر مفصل شرقی توسعه بازار عهد صفوی است.»