به نیمه مرداد که برسیم چهاردهمین جشنواره هم به روز آخر میرسد و پرونده این دوره هم بسته خواهد شد. هر چند تا چشم برهم زدنی دوره پانزدهم آغاز میشود و اگر نه بدتر از دورههای قبل، بلکه همانند سالهای گذشته برگزار خواهد شد و همین روند تا زمانی که همتی باشد برای برگزاری و مسئولانی پیگیر، ادامه خواهد یافت. اما به راستی زمان آن نرسیده که لختی بایستیم و به خاطر بیاوریم اهداف و برنامههای برگزاری این جشنواره که چه بوده و بعد بسنجیم که چقدر به اهداف دست پیدا کردهایم؟
بعد از این همه سال که از برگزاری جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی میگذرد، پیام رئیس مرکز هنرهای نمایشی به این جشنواره این است که «توجه به آیینها و سنن از رویکردهای مهم فرهنگی در روزگار معاصر است. توجه به دستاوردهای جامعه بشری در طول قرون در جهانی که مدرنیسم افسارگسیخته آن را در معرض خطر از دست رفتن هویتها، هنجارها و ارزشهای اخلاقی-انسانی قرار داده است و به همین سبب جشنواره بینالمللی نمایشهای آیینی و سنتی به یکی از اساسیترین رویدادهای هنری در کشور بدل شده است؛ همایشی که در آن نمایشگرانی از اقصی نقاط کشور و سایر نقاط جهان گردهم میآیند تا جشن دوستی و صمیمیت برپا کنند و به برگزاری آیینی بپردازند که حاصل آن وحدت و یگانگی است.»
باید پذیرفت که این جشنواره اگر به همه اینها که رئیس مرکز هنرهای نمایشی میگوید، دست یافته باشد هنوز نتوانسته برای خود این نمایشها و گسترش اینگونه مفید واقع شود.
اساسا مهمترین نتیجهای که این جشنواره باید تا به حال میداد، گسترش نمایشهای آیینی و سنتی بود در حالی که بعد از 14دوره هنوز این نوع نمایش جایگاه خاص خود را بین گونههای مختلف از نمایشهایی که هر فصل به صحنه میروند، پیدا نکرده است.
همچنین این نکته را هم باید در نظر گرفت که همواره یکی از مهمترین دستاوردهای جشنوارههای بینالمللی، حتی از نوع فرهنگی، امکان اقتصادی آنهاست و بستری که برای جذب گردشگر فراهم میکنند. اما جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی با آن همه قابلیتی که در زمینه جذب توریست دارد، در بهترین حالت به اعتقاد رئیس مرکز هنرهای نمایشی فرصتی است برای پژوهشگران، هنرمندان و علاقهمندان هنر نمایش تا از نزدیک به تماشای میراث نمایشی پیشینیان بنشینند و از تجارب ایشان برای تولید آثاری متناسب با سلایق و نیازهای انسان امروزی بهره جویند.شاید بد نباشد در این اوضاع و احوال کمی اقتصادیتر به رویدادهایمان نگاه کنیم، شاید با برنامهریزی برای سودآوری بشود رونق رویدادهای فرهنگی را میسر ساخت.
جشنواره نمایشهای آیینی سنتی این امکان را بالقوه در اختیار قرار میدهد و در دو زمینه تولید بیشتر این نوع آثار و نیز جذب گردشگر به این بهانه، میتواند قدم تازهای باشد در راه بهرهبرداری همه جانبه از یک رویداد فرهنگی. مسئولان فرهنگی و مدیران تئاتری کشورمان چنانچه بتوانند از امکانات بالقوه نمایشهای آیینی و مذهبی بهره بگیرند، خواهند توانست برنامه و الگویی مناسب را در اختیار برگزارکنندگان سایر جشنوارهها و رویدادهای فرهنگی قرار دهند تا شاهد زمانی باشیم که از هر رویدادی در این کشور بهره همه جانبه نصیب شود.