به گزارش همشهری آنلاین، «های‌قر» یادآور سیاست های استعمارگرایانه انگلیس است که منجر به ناامینی و بی ثباتی در ایران شده بود؛ تداعی کننده نبرد عشایر جنوب فارس علیه استعمارگر انگلیس.
در بحبوحه جنگ جهانی اول حضور انگلیس در جنوب ایران منجر به گسترش ناامنی جاده‌ها به ویژه در فارس شد، اما در همین زمان نیروهای ایلیاتی و عشایری قشقایی در جاده های فارس به ویژه تنگه های‌قر حضور داشتند که به رهبری صولت الدوله قشقایی یکی از مهم ترین و گسترده ترین مقاومت‌ها را علیه نیروهای انگلیسی انجام دادند.
نخستین درگیری میان قشقایی ها با انگلیسی ها هنگامی اتفاق افتاد که طوایف قشقایی در کوچ بهاره خود به طرف مناطق ییلاقی بودند، در این میان دسته ای از تیره حاجی محمدلوی طایفه دره شوری در نزدیکی خان زنیان ساکن شدند و گم شدن ۲ راس الاغ بارکش مربوط به پلیس جنوب باعث درگیری آنها شد.
بر اساس برخی منابع تاریخی، قشقایی ها در نبرد آق چشمه با انگلیسی ها، نخست شکستی بر آنها وارد آوردند اما نیروهای کمکی انگلیس با توپ و مسلسل هایی که داشتند، آنها را غافلگیر کردند اما قشقایی ها دست از مقاومت برنداشتند و تلفاتی بر انگلیسی ها وارد کردند.
در کتاب عملیات ایران آمده است: «اسب های توانمند و چالاکشان از هر فراز و نشیبی می گذشتند و عشایر که تا بُن دندان مسلح بودند در این نبرد شجاعانه جنگیدند و برای حمله به طرف مقابل یا محاصره آنها از هیچ فرصت فروگذار نکردند. به این صورت انگلیسی ها که در جنگ با قشقایی ها در حال شکست بودند به طرف شیراز عقب نشینی کردند تا موضع پلیس جنوب را در شهر استحکام بخشند.»
البته در خرداد و تیر ۱۲۹۶ خورشیدی نیروهای انگلیسی در شیراز به وسیله ایلات عشایر محاصره شدند و صولت الدوله همچنان در شهرهای جنوبی فارس علیه انگلیسی ها فعالیت می کرد تا اینکه فرمانفرما از والی گری فارس برکنار و مصدق السلطنه که هنگام بازگشت از اروپا به ایران در شیراز توقف و حضور داشت به وسیله گروهی از بزرگان شیراز برای ساماندهی اوضاع دعوت شد تا مسوولیت والی گری فارس را بپذیرد.
های‌قر به معنی مُردن توسط دلیران قشقایی است که فریاد پیروزی را به گوش مردم می رساندند. ارتفاع این تنگه ۴۵۰ متر است و حدود هشت تا ۱۴ کیلومتر طول دارد و در عمق آن نیز رودخانه قره آقاج از میان آن عبور می کند.
نظر شما