دراینباره با احمد خرم وزیر پیشین راه و ترابری گفتوگو کردهایم.
- سوانح هوایی اخیر کشورمان ریشه در چه مسائلی دارد؟
عملکرد درست حملونقل هوایی مستلزم رعایت نکاتی است که بیتوجهی به آن هزینههای سنگینی را به کشور تحمیل خواهد کرد. مهمترین این عوامل دیدگاه حاکمیتی نسبت به صنعت هوانوردی کشور است.
دیدگاه حاکمیت نسبت به حساسیت و نقش مهم این صنعت در توسعه کشور با در نظر گرفتن این نکته که عمده استفادهکنندگان از ناوگان هوایی را مدیران بخش خصوصی و دولتی، تجار و کارشناسان و بهطور خلاصه نخبگان جامعه تشکیل میدهند، باید رویکردی مثبت باشد؛ چرا که تاثیر سقوط یک هواپیما با 176 سرنشین بهمراتب بیشتر از تاثیر حدود 30 هزار تلفات جادهای کشور بوده است.
- رعایت نشدن اصول مدیریتی در سوانح هوایی چقدر اثر داشته است؟
شرایط کنونی ناوگان هوایی کشور نتیجه سالها بیتوجهی و بها ندادن به این صنعت بهعنوان حساسترین رکن صنعت حملونقل است.
بیتوجهی به نوسازی ناوگان و تامین مالی(دریافت بهای حملونقل هوایی از مصرفکننده و یا پرداخت مابهالتفاوت ارائه خدمات به شکل ارائه یارانههای دولتی و در نظر گرفتن کمکهایی برای توسعه ناوگان) از جمله عوامل مؤثر در مشکلات کنونی این صنعت است؛
چراکه نمیتوان یارانههای دولتی را قطع کرد و با مصوبات دولت و مجلس هزینههای واقعی حملونقل را از مسافران دریافت نکرد و باز هم انتظار ناوگان هوایی ایمن را داشت.
در این شرایط است که اعمال مدیریت هر چند قوی نیز قادر به رفع مشکلات این صنعت نخواهد بود؛
چرا که بهای لازم به این صنعت داده نشده، نواقص باقی مانده و با این روند وقوع سوانح مذکور امری طبیعی بوده و ربطی به میزان تخصص و کارآمدی این مسئول یا آن مسئول ندارد، بلکه بیشتر با شانس و اقبال مدیران در وقوع یا نبود حوادث مرتبط است.
- آیا کمبود اعتبارات در مشکلات ناوگان هوایی کشور اثر داشته است؟
در شرایط کنونی حتی تامین اعتبار هم کارساز نیست. در دوران تصدی بر ناوگان هوایی کشور 8 فروند ایرباس را با عمر متوسط کمتر از 5 سال خریداری کردیم اما اکنون وقتی هواپیمایی با 15 سال سن را به خدمت میگیریم ناوگانی فرسوده را خواهیم داشت.
از سوی دیگر در آن زمان 9 فروند هواپیمای توپولف و 3 فروند هواپیمای 737 را که عمر مفید آن سپری شده بود از رده خارج کردیم (یعنی در مدت یک هفته 12 هواپیمای فرسوده از ناوگان خارج شد) اما بعدا همین هواپیماها مجددا به شکل استیجاری در ناوگان هوایی کشور به کار گرفته شد.
وقتی بهای لازم به صنعت هوایی کشور داده نشد و نتوانستیم هواپیمای نو یا دست دوم مناسب با کمتر از 5 سال سن را به خدمت بگیریم، در نگهداری و تعمیر هواپیماها نیز به حداقل استانداردها اکتفا کرده و هواپیماهایی را با 700 تا 800 هزار دلار و نه 3 هزار دلار اجاره میکنیم، بنابراین وقوع سوانح هوایی امری اجتنابناپذیر خواهد بود.