ارزش جایزه «ایمپک دوبلین» صد هزار یورو است و هر سال به نویسندهای اهدا میشود که توسط کتابخانههای سراسر دنیا معرفی شده باشد.
آنطور که ایسنا گزارش کرده است، امسال 169 کتابخانه از 129 شهر در 49 کشور جهان، نامزدهای مورد نظرشان را به این جایزه معرفی کردهاند و طبق معمول، سر نویسندگان ایرانی، بیکلاه مانده است.
اما همزمانی جایزه مذکور با هفته کتاب و کتابخوانی در ایران، اشاره طنزآمیزی به جایگاه و اهمیت کتابخانه در ایران و مقایسه ناگزیر آن با این جایگاه در جهان است؛ بهویژه کتابخانههای تخصصی ادبیات داستانی.
در شرایطی که گرانترین جایزه ادبی جهان، به پیشنهاد و دخالت مستقیم کتابخانههای سراسر دنیا صورت میگیرد و در شرایطی که کتابخانه میتواند رأساً اقدام به معرفی نویسنده محبوب اعضا و مراجعین خود کرده، مسیر حرکت صدهزار یورو در جهان را روشن کند، در ایران، این جایزه، پدیدهای ناشناخته و البته عجیب محسوب میشود.
تنوع بسیار آثار در جایزه «ایمپک دوبلین» و آمار بالای نویسندگان با 15 زبان مختلف سبب شده است پیشبینی برگزیده نهایی یا حتی 10 اثر مرحله بعد، بسیار دشوار یا حتی غیرممکن باشد.
اما این پرسش تلخ که «آیا فارسی نمیتواند جزو 15 زبان زنده دنیا محسوب شود؟» شاید بیش از نتیجه نهایی برای شهروندان ایرانی مهم باشد.
امسال «کازوئو ایشیگورو» نویسنده شهیر ژاپن و برنده جایزه نوبل چند سال پیش، با 18 بار، بیشترین تعداد معرفی از کتابخانههای جهان را دارد. هرچند که این عامل، تاثیری بر رأی داوران ندارد، اما به هر حال معیار خوبی برای درک محبوبیت یک نویسنده در جهان است.
پس از ایشیگورو، «ایان مکایوان» با کتاب «شنبه»، «جان بانویل» با «دریا» و« زائد اسمیت» با کتاب «زیبایی»، از جمله محبوبترین نویسندگان امسالاند.
در عین حال، «هاروکی موراکامی»، نویسنده محبوب این روزهای ژاپن با کتاب متفاوت «کافکا در ساحل» به لحاظ جغرافیایی در صدر قرار دارد و توانسته است حمایت کتابخانههایی را از برزیل تا مجارستان، جلب کند.
ایزابل آلنده، مارگارت اتوود، پلاستر و گابریل گارسیا مارکز، از جمله نویسندگان صاحبنامیاند که تاکنون 100 هزار یوروی شیرین «ایمپک دوبلین» را به خانه بردهاند. آخرین برنده این جایزه هم کالم تویبین است که سال گذشته به 10 هزار دلار رسید.
جالب آنکه رییس هیأت داوران این جایزه، «یوگن سالیوان»، رییس سابق دادگاه استیناف آمریکا است و اعضای هیأت داوران چندملیتی آن نیز عبارتند از: حنانالشیخ و آلمدا فریرا (نویسنده)، گرالد داو (شاعر) و کارمن کالیل (منتقد).به این ترتیب و با رأی این گروه پنج نفره، 14 ژوئن (اواخر تیر 1386)، نویسنده برگزیده کتابخانههای جهان، رسماً معرفی می شود.
در حالی که حدود چهار روز بعد از آن، در آخرین روزهای آبان 86، دوباره نشستها، میزگردها، جوایز و سخنرانیهای ما درباره اهمیت کتاب و کتابخانه در جهان امروز به اوج میرسد؛ عین امسال، عین امروز، عین اکنون.