بنابراین باید مبادی ورودی قاچاق دارو و لوازم پزشکی نظیر بنادر آزاد بسته شود، چرا که برخی از این اقلام بدون نظارت و ثبت وارد کشور و در شهرهای مختلف توزیع می‌شوند.
متاسفانه در بسیاری از موارد مردم داروها و تجهیزاتی را تهیه می‌کنند اما از قاچاق و غیراستاندارد بودن آنها اطلاعی ندارند.
کالاهای قاچاق اغلب تقلبی هستند و در صورت استفاده ضمن پرداخت هزینه‌های سنگین – جهت خرید – نه تنها درمانی حاصل نمی‌شود بلکه مصرف‌کننده و بیمار را دچار عوارض دیگری نیز می‌کند.
داروها و کالاها و تجهیزات پزشکی قاچاق به اقتصاد و تولید در کشور به شدت زیان وارد می‌کند و موجب تلاطم قیمت برای خریداران می‌شود.
عدم وجود نظارت و بازرسی کافی شرایطی را به وجود آورده که هم‌اکنون بسیاری از داروها یا تجهیزات پزشکی را می‌توان در سوپر‌مارکت‌ها، زیرپله‌ها و دخمه‌ها یافت که اگر اوضاع به همین منوال پیش برود باید فاتحه سلامت جامعه را خواند!
چند سال قبل، حوزه سلامت
وضع سلامت جامعه اصلا خوب نبود، راهها برای ورود و خروج قاچاقچیان دارو و کالای پزشکی باز و هر کس کار خود را می‌کرد.
رئیس آزمایشگاه‌های سلامت وزارت بهداشت و درمان گفت: «هم‌اکنون قاچاقچیان تجهیزات آزمایشگاهی را با عنوانهای مختلف وارد کشور می‌کنند و متاسفانه برخی از مسئولان آزمایشگاه‌ها به علت ارزان بودن قیمت آنها، از این نوع تجهیزات خریداری می‌کنند.»
استاندارد نبودن تجهیزات آزمایشگاهی به راحتی می‌تواند جواب آزمایش را 100 درصد تغییر دهد.
سازمان بازرگانی استان تهران به منظور حفظ سلامت بیماران! «طرح نظارتی ویژه بر کالاهای باند و گاز زخم‌بندی طبی با علامت استاندارد اجباری تجهیزات پزشکی» را به مدت دو هفته در سراسر کشور اجرا می‌کند.
در این طرح در صورت بروز هر نوع تخلف اعم از تقلب و کم‌فروشی، عرضه خارج از شبکه، گرانفروشی و عدم استاندارد اجباری تجهیزات پزشکی، با متخلفین برخورد قانونی صورت می‌گیرد... روزها از پی هم می‌گذرند و اخبار گوناگون منتشر می‌شوند.
«توقیف محموله قاچاق به ارزش 5 میلیارد ریال....»
«کشف 276 هزار قلم داروی تقویتی و لوازم آرایشی غیرمجاز....»
«90 درصد محصولات آرایشی و بهداشتی از مبادی غیرمجاز وارد کشور می‌شود...»
«آمپول‌های سقط جنین غیرقانونی (تقلبی) باعث سقط ناقص می‌شوند...»
و....
سال 84، حوزه سلامت
در همان ابتدای سال یکی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: «هم‌اکنون تجهیزات پزشکی به صورت عادلانه و متناسب با جمعیت در مراکز استانها توزیع نشده است که در صورت تصویب نهایی طرح و پیشنهادهای ارائه شده به مجلس، توزیع تجهیزات پزشکی در مراکز استانها عادلانه می‌شود.»
حق با دکتر جهانبخش امینی بود، چون بسیاری از بیماران برای استفاده از تجهیزاتی نظیر رادیوتراپی و شیمی‌درمانی ناچارند از شهرستانهای دور به شهرهایی چون تهران، مشهد یا اصفهان مهاجرت کنند.
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا با اشاره به واردات 600 تا 800 میلیون دلاری تجهیزات پزشکی گفت: «باید به این صنعت نوپا ولی موثر، نگاهی دوباره از سرقت داشته باشیم.»
مهندس محسن بهرامی ادامه داد: «حجم بسیار زیاد تجارت تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی که در رتبه‌های سوم و چهارم پس از نفت و دارو قرار دارد، اهمیت و توجه به این مقوله را نشان می‌دهد...»
مهندس بهرامی نیز درست می‌گفت اما دریغ از یک گوش شنوا...
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: «از دولت آینده انتظار می‌رود، مدیرانی انتخاب کند که شهامت تغییر رفتار را داشته باشند و در توزیع تجهیزات عدالت اجتماعی را به کار ببرند و با حمایت از محرومان یک سیستم پویایی مدیریتی در کشور و بخصوص دانشگاهها ایجاد کنند.»
دکتر سیم‌فروش معتقد بود، مدیران براساس لیاقت و نیازهای موجود انتخاب نشده‌اند و امکانات و تجهیزات به افرادی که با نفوذترند داده می‌شود و... در زمان معرفی وزرای دولت دکتر احمدی‌نژاد فشارهای زیادی به وزارت بهداشت و درمان وارد شده تا دقت کامل در معرفی وزیر پیشنهادی اعمال شود.
رئیس اورژانس کشور گفت: «رئیس جمهور منتخب در انتخاب وزیر بهداشت دقت کند، مافیای درمان و داروی کشور باید نابود شود. راه‌حل از بین بردن مافیای موجود در بخش درمان و داروی کشور این نیست که آنها را مورد حمله قرار دهیم بلکه باید بر آنها نظارت شود.
همچنین تجربه در دنیا نشان داده که سازماندهی مناسب بخش‌های اورژانس‌های بیمارستانی و پیش‌بیمارستانی، بیمارستان‌های دولتی و بخش تجهیزات پزشکی به خودی خود باعث عقب کشیدن مافیا می‌شود.»
باز هم روزها از پی هم می‌گذشتند و مسئولان در مورد حوزه سلامت جامعه که میلیون‌ها نفر درگیر آن بودند فقط حرف می‌زدند و در عمل آب از آب تکان نمی‌خورد. معاون مرکز تحقیقات آزمایشگاه‌های رفرانس گفت: «استفاده از تجهیزات و مواد مصرفی آزمایشگاهی که به صورت قاچاق وارد کشور شده‌اند می‌تواند به میزان زیادی در بروز خطاهای آزمایشگاهی موثر واقع شود، چرا که نمی‌توان به نگهداری این مواد مصرفی در شرایط خاص اطمینان کرد...»
البته دکتر رعنا امینی نگفتند که چه مسئولی مرجع پاسخگویی به خطاهای بیمارستانی رفع نشدن مشکل بیماران در آنها است. اخبار بسیار بود و وحشتناک و مایوس کننده.
دکتر رضا مسائلی مدیر کل امور تجهیزات پزشکی گفت: «تاریخ مصرف بسیاری از داروهایی که در انبارهای شرکتهای دولتی وجود دارد، در حال انقضاست و این مسئله باعث اتلاف بخش قابل توجهی از بیت‌المال می‌شود...»
دکتر مسائلی در ادامه افزود: «7 هزار میلیارد تومان اموال سرمایه‌ای تجهیزات پزشکی در بیمارستانها و مراکز درمانی وجود دارد در حالی که کالیبراسیون و سرویس‌دهی آنها توسط هیچ دستگاهی مشخص نیست و کارشناسی در این زمینه وجود ندارد تا به صورت علمی این صورت را بررسی کند و در برخی موارد بیمارستانها خود وارد عملیات کارشناسی شده‌اند.»
مسعود امینی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: «میزان اعتبار در نظر گرفته شده برای تامین تجهیزات پزشکی، یک دهم بودجه مورد نیاز است و این رقم باید 9 تا 10 برابر شود تا بتوان دستگاههای جدید را به سرعت جایگزین کرد.»
دکتر افشاری معاون دارو و درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم از رانت‌خواری در حوزه تجهیزات پزشکی کشور خبر داد و گفت: «رانت‌خوری تجهیزات پزشکی را احاطه کرده و هم‌اکنون این صنف با سه مشکل مدیریت، خریدهای کلی و عدم تشخیص منابع مواجه است...»
و هنگامی که رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران از فرسوده و قدیمی بودن تجهیزات پزشکی اغلب بیمارستان‌های دولتی و خصوصی خبر داد، «آه» از نهاد همه بلند شد.
دکتر ایرج خسرونیا گفت: لوازم پزشکی مورد استفاده در اعمال جراحی نظیر پلاتین معمولا توسط پزشک تجویز می‌شود و بیمار باید آن را تهیه کند که متاسفانه بیماران نیز برای کاهش هزینه از نوع ارزان که دارای کیفیت پایین است، خریداری می‌کند، این تجهیزات ارزان‌قیمت تقلبی و غیراستاندارد که از دوره‌گردها و قاچاقچیان لوازم خریداری می‌شود، ضمن اینکه ممکن است توسط بدن بیمار دفع شود، حساسیت‌هایی را نیز ایجاد می‌کند.»
... در روزهای پایانی سال 84 و در شرایطی که هیچ کار مثبتی – بجز حرف زدن – در عرصه سلامت جامعه صورت نگرفته بود محله ناصرخسرو پاکسازی شد و کاشف به عمل آمد که 95 درصد داروفروشان ناصرخسرو دلالان دارو هستند که با طرح‌های ضربتی و مقطعی بودن جمع‌آوری آنها و داروهای تقلبی‌شان هیچ چیز تغییر نخواهد کرد.
سال 85، حوزه سلامت
از همان ابتدای سال حرف‌زدن‌های مسئولان و وعده و وعید دادن‌ها شروع شد.
مدیر کل بیمه‌گری و درآمد سازمان بیمه خدمات درمانی گفت: «تمامی بیمارستان‌های طرف قرارداد بیمه خدمات‌درمانی موظفند از ارجاع بیماران برای تهیه دارو و تجهیزات پزشکی به خارج از بیمارستان خودداری کنند.»
دکتر محمد باقر هوشنگی افزود: «در برخی بیمارستانها از همراه بیمار خواسته می‌شود تا مبادرت به تهیه برخی داروها و تجهیزات پزشکی از خارج از بیمارستان کنند، در حالی که بیمارستانها براساس قانون موظف هستند تمامی امکانات و تجهیزات لازم را فراهم کنند.»
البته دکتر هوشنگی نگفت که این همه قانون‌شکنی بیمارستانها را چه کسی پیگیری می‌کند و در شرایطی که بیمار در حال جان دادن است اگر همراه او دربه‌در داروخانه‌ها و ناصرخسرو نشود، چه کسی پاسخگوی مرگ بیمار خواهد بود...
سال اخبار ضد و نقیض
مدیر کل پشتیبانی و درمان سازمان تامین اجتماعی گفت: «امسال 45 میلیارد تومان اعتبار به منظور تهیه تجهیزات پزشکی در نظر گرفته شده که در بین واحدهای درمانی سازمان تامین اجتماعی در سراسر کشور توزیع خواهد شد.»
هنوز این بودجه تخصیص نیافته بود که رئیس کانون بازنشستگی و مستمری‌بگیران تامین‌اجتماعی گفت: «هزینه‌هایی که سازمان تامین اجتماعی بابت تجهیزات پزشکی در اختیار بازنشستگان قرار می‌دهد با قیمت روز فاصله بسیاری دارد و بخش عمده هزینه‌ها باید از سوی خود بازنشستگان پرداخت شود. این در حالیست که اکثر قشر بازنشسته توان پرداخت هزینه‌های تجهیزات پزشکی را ندارند.»
«نور علی نور» شد، در وضعیتی که اصلا دارو و تجهیزات پزشکی به راحتی به دست نمی‌آمد و خوشبخت‌ترین افراد پس از بدست آوردن آنها در سالم یا تقلبی بودن آنها سردرگم می‌ماندند گروهی پیدا شدند که اصلا پولی در بساط نداشتند تا وارد این هفت‌خوان شوند...!
در خرداد ماه سال جاری نشست بررسی وضعیت قاچاق و توزیع داروهای تقلبی با حضور شماری از مسئولان ارگانهای قضایی، انتظامی، امنیتی و بهداشتی در دادستانی کل برگزار شد.
در این نشست دکتر صفاتیان، مشاور اجتماعی دادستان کل کشور گفت: «سالانه 1200 میلیارد تومان گردش مالی بازار دارو در کشور است و حدود 225 میلیارد تومان یارانه دارو توسط دولت هزینه می‌شود، لذا با هدفمند کردن واقعی یارانه در بخش دارو، بازنگری و ساماندهی جدی در الگوی مصرف در کشور صورت گیرد... باز هم آمار و ارقام نشان از سوءمدیریت در این بخش بود. هنوز صحبت در مورد آمار و ارقام تمام نشده بود که مدیر عامل شرکت دارویی سازمان تامین‌اجتماعی گفت: «سالانه 4000 میلیارد ریال دارو به شکل قاچاق وارد کشور می‌شود...»
کسی کاری نمی‌کرد
رئیس انجمن دندانپزشکی ایران با انتقاد از نامناسب بودن کیفیت برخی کالاهای مصرفی گفت: «این امر درمان‌های ناموفق دندانپزشکی را طی سالهای اخیر افزایش داده است.»
عضو هیأت کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی نیز گفت: «مجلس موضوع توزیع داروهای قاچاق در داروخانه‌های تهران را به جدیت دنبال کرده و از وزارت بهداشت انتظار نظارت بیشتر بر روند ورود و خروج دارو را دارد.»
ریاض، اذعان وزارت بهداشت بر توزیع 90 درصد قاچاق دارو در داروخانه‌های تهران در گذشته و 30 درصد فعلی را تاسف‌برانگیز خواند و...
***
حوزه سلامت جامعه آنقدر حساس است که یک لحظه غفلت از آن تبعات جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت، اما با تاسف باید بگوییم که آخرین خبر منتشره مهر تاییدی بر تمام کم‌کاریها و ندانم‌کاریها بود.
«بزرگترین محموله تجهیزات پزشکی و دارویی قاچاق کشور به میزان 40 دستگاه کانتینر کشف و ضبط شد. مهمترین اقلام موجود در این محموله انواع پلاتین تاریخ مصرف گذشته و غیراستاندارد بود که اگر مصرف‌کنندگان از این اقلام استفاده می‌کردند، ضایعات جبران‌ناپذیری را برای آنها به همراه داشت و...»
این آمار کوتاه و مستندی از چند سال تلاش مسئولان و خواسته‌ها و عملکردهای آنان در حوزه سلامت جامعه بود، آیا واقعاً وقت آن نرسیده که با یک بازنگری و تصمیم صحیح چاره‌ای اندیشید؟
کاش به جای این همه بازار میوه و تره‌بار حداقل یک مرکز مشخص جهت عرضه دارو و کالا و تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی احداث می‌شد که بر روی تمام تقلبها و تخلفها خط قرمز می‌کشید.
