لمپنی که خانه و زورخانه جایزه گرفت

همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: هنگام ظهر شعبان بی‌مخ با دسته اوباش به سمت ساختمان شماره ۱۰۹ در چهارراه حشمت‌الدوله در خیابان کاخ تهران (فلسطین) یعنی خانه مصدق حرکت کرد.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

اردشیر آل عوض، محقق و تهران‌پژوه، درباره اراذل و اوباش و دار و دسته شعبان جعفری می‌گوید: «لوطی‌ها و باباشمل‌ها در برخی دستگاه‌ها نفوذ زیادی داشتند و نفوذ آنها باعث شد تا شعبان جعفری در روز کودتا از زندان آزاد شود و با دار و دسته‌اش از چهارراه گلوبندک خودش را به جمع اراذل و اوباش چماق‌به‌دست در میدان بهارستان برساند. فردی به نام میرزا عبدالله جندقی، معروف به میرزا شهریاری، که شاهد همه اتفاقات کودتای ۲۸ مرداد بود مشاهدات عینی‌اش از این اتفاق تاریخی را روایت کرده؛ صحبت‌های او می‌تواند یکسری از ابهامات تاریخی را برطرف کند. در روایت‌های غیرمستند تاریخی آمده که شعبان جعفری از ۲۴ مرداد وارد میدان شد، اما به گفته جندقی، شعبان جعفری ظهر روز کودتا از زندان قصر آزاد شده است. خانمی به نام رقیه آزادپور از طرف حسین مسگر که سردسته اوباش محله گمرک بوده به زندان قصر می‌رود و پیام مکتوبی را به شعبان جعفری می‌رساند. رقیه آزادپور معروف به «پروین آژدان‌قزی» در روز ۲۷ مرداد پیام حسین مسگر را می‌رساند و از فردای آن روز شعبان جعفری وارد داستان کودتای ۲۸ مرداد می‌شود.»

عمده شرارت شعبان جعفری به بعد از کودتای ۲۸ مرداد و پس از آزادی دکتر مصدق در سال ۱۳۳۵ برمی‌گردد. او پس از آزادی مصدق و اقامتش در احمدآباد مستوفی بارها مزاحم مصدق شد. هرچند به اعتقاد برخی‌ها شعبان جعفری در روز کودتا نقشی در درگیری‌های خیابانی نداشت، چراکه او در این روز هنوز زندانی بود و عملاً پس از اعلام پیروزی کودتا از رادیو بود که از زندان آزاد شد. به عبارت دقیق‌تر، شعبان جعفری روز نهم اسفند ۱۳۳۱ همراه با حسین رمضون‌یخی و برادرش به خانه دکتر مصدق حمله کرد و در پی این حمله دستگیر و زندانی شد و تا ساعت ۲ بعد از ظهر ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در زندان بود.»

به پاس خوش‌خدمتی او، خانه و زورخانه‌ای به او هبه شد. زورخانه شعبان جعفری یا همان شعبان بی‌مخ، واقع در ضلع شمالی پارک‌شهر است.

آل عوض می‌گوید: «این زورخانه و خانه‌اش در چهارراه ابوسعید فعلی، صله خیانت شعبان جعفری است که از سوی شاه به او اعطا شد. شعبان جعفری که پس از حمله به خانه مصدق زندانی شده بود، مدتی پس از آنکه در روز کودتا از زندان آزاد شد، همراه با دیگر اوباش به باغی در شمال تهران دعوت شد و به پاس خدماتش صله دریافت کرد. یکی از آن جوایز، زمینی در ضلع شمال پارک‌شهر فعلی بود که شعبان جعفری این زورخانه زیبا را در آن بنا کرد تا به پاتوق او و نوچه‌هایش تبدیل شود. همچنین خانه شعبان جعفری هم که در چهارراه ابوسعید واقع شده، صله دیگر شاه به او بود؛ بنایی که اکنون در اختیار خانه احزاب قرار دارد و نقل شده که شعبان جعفری خود در این خانه زندگی نکرده است.»