همشهری آنلاین_شهره کیانوش راد: سردر بیمارستان مسیح دانشوری نوشته شده است: «مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی سل و بیماری‌های ریوی دکتر مسیح دانشوری». مسیح دانشوری در ارتفاعات شمال شمیران و در دامنه کوه‌های دارآباد ساخته شده و اولین مرکز تخصصی درمان بیماران ریوی است. اما داستان ساخت و راه‌اندازی این بیمارستان بی‌ارتباط با بیماری شاه قاجار نیست.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
ماجرا از این قرار بود که مظفرالدین شاه از دوران ولیعهدی خود و از زمانی که در تبریز سکونت داشت از بیماری سل رنج می‌برد. وقتی به تهران آمد، آب آلوده و هوای گرم تهران بیماری شاه را تشدید می‌کرد و شاه به توصیه پزشک دربار باید به محلی خوش آب و هوا نقل و مکان می‌کرد. مهرشاد کاظمی، تهران پژوه می‌گوید: «وقتی پزشک فرانسوی دربار نسخه سکونت شاه در منطقه‌ای خوش آب و هوا را تجویز کرد، اطرافیان شاه چند محله نیاوران، دزاشیب، سعدآباد و دارآباد را پیشنهاد کردند و در نهایت سکونت در منطقه کوهستانی دارآباد را برای اسکان موقت شاه در نظر گرفتند.»
نقاهتگاه شاه
«علی اصغر خان اتابک اعظم» در سال ۱۲۷۳ شمسی باغ بزرگی را در قریه دارآباد به مساحت ۲۶۰ هزار متر مربع خریداری کرد. به دستور «محمد خان حکیم الملک» وزیر دربار، عمارت زیبایی در این زمین که در دامنه کوه قرار گرفته بود بناشد و مظفرالدین شاه دوران نقاهت خود را در این عمارت سپری کرد. به گفته کاظمی، در هوای آن روزهای گرم تهران بدون وسایل خنک کننده، شمیران اقامتگاه تابستانی شاهان قاجار بود. او در ادامه می‌گوید: «شاه تابستان‌ها در شمیران اقامت داشت و فرمان مشروطه را نیز در کاخ صاحبقرانیه امضا کرد. اما به واسطه حضور شاه برای دوران نقاهت، این عمارت دارآباد به کاخ شاه آباد یا کاخ مظفری معروف شد.» این عمارت پس از فوت مظفرالدین شاه به آسایشگاهی برای بیماران مسلول تبدیل شد و بعدها این زمین و ساختمان کاخ بدون استفاده ماند.
آسایشگاه سل شاه آباد
دکتر مسیح دانشوری که سال ۱۳۰۲ برای تحصیل به فرانسه رفته بود، پس از خاتمه تحصیلات در رشته بیماری‌های ریوی و سل به ایران برگشت. او سال ۱۳۱۰ شمسی مجوزهای لازم را از دربار کسب کرد تا یک مدرسه پرستاری در محوطه کاخ مظفری دایر کند. سال ۱۳۱۶ با اضافه شدن بخش‌های مختلف، اولین «آسایشگاه سل شاه آباد» در دارآباد راه اندازی شد. دکتر مسیح دانشوری، با جذب متخصصان جراح ریه از خارج کشور نظیر دکتر صادق قاضی)، توانست این مرکز را به صورت یک آسایشگاه مطابق با استاندارهای زمان برای بیماران مبتلا به سل تبدیل کند تا درمان‌های متداول آن روز در آنجا انجام شود. سال ۱۳۷۷ مرکز «آموزشی، پژوهشی و درمانی سل و بیماری‌های ریوی دکتر مسیح دانشوری»، در این محل پایه‌گذاری شد. اکنون بیمارستان مسیح دانشوری به بزرگترین مرکز آموزش، پژوهش و درمان بیماری‌های ریوی سل کشور تبدیل شده و کاخ مظفری در گوشه‌ای از این بیمارستان به محل امور اداری بیمارستان اختصاص دارد.
نظر شما