براساس این گزارش، سن ابتلای به این بیماری در ایران 10تا 15 سال کمتر از استاندارد جهانی است و بین 45 تا55 سال است در حالی‌که دیابت ششمین علت مرگ‌و‌میر در دنیاست و 5تا 10سال از عمر افراد کم می‌کند.
دیابت یکی از پر‌هزینه‌ترین بیماری‌ها در ایران محسوب می‌شود و 16درصد از هزینه‌های بیمارستانی مربوط به این دسته از بیماران است. هر بیمار دیابتی ماهانه 80هزار تومان هزینه معالجه دارد و اگر دیابت همراه با عوارض باشد این مخارج به 5 برابر افزایش می‌یابد.
شیوع دیابت در ایران 7/7درصد برآورد می‌شود و 2میلیون نفر از افراد 25 تا 65 سال طبق آمار وزارت بهداشت دچار این بیماری هستند. نیمی از بیماران دیابتی از بیماری خود آگاهی ندارند و اطلاع رسانی نسبت به این بیماری در جامعه ضروری است.
عدم‌ازدواج فامیلی در خانواده‌هایی که سابقه دیابت دارند، تغذیه مناسب و استمرار در ورزش و انجام غربالگری در افراد بالای 45سال می‌تواند از بروز و شدت این بیماری بکاهد. مرض قند یا دیابت شیرین یک اختلال سوخت و‌سازی در بدن است؛
بدین صورت که سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل قندها کاهش می‌یابد. از این‌رو قند خون افزایش می‌یابد. در واقع دیابت یک بیماری است که در آن بدن دچار کمبود انسولین است یا انسولین تولیدی را به درستی مصرف نمی‌کند.
انسولین یک هورمون است که برای تبدیل شکر و نشاسته و دیگر غذاها به انرژی مورد نیاز فعالیت‌های روزانه در سلول‌های بدن ضروری و مورد نیاز است. عوامل به‌وجود آورنده دیابت همواره به‌صورت یک راز بوده و هنوز هم به‌طور کامل شناخته نشده است، البته عوامل ژنتیک و چاقی و تحرکات کم و ورزش‌نکردن نقش مهمی در ابتلای فرد به دیابت دارند.
در یک پژوهش مقایسه‌ای معلوم شد بیشترین نرخ ابتلا به دیابت در بین افراد فقیر و در کشورهای کم درآمد مشاهده می‌شود. همچنین مشکلات و ناراحتی‌های ناشی از این بیماری در افرادی که متعلق به خانواده‌های محروم و کم بضاعت هستند، وخیم‌تر و حادتر است.
فاکتورهای مختلفی چون چاقی، فقدان تحرک و ورزش، رژیم غذایی نامناسب و با ارزش غذایی پایین و سیگار کشیدن از سایر عوامل در بروز دیابت تاثیر بیشتری دارند. در این گزارش تاکید شد زنانی که در خانواده‌های کم درآمد و فقیر زندگی می‌کنند4برابر بیشتر از سایر زنان به دیابت مبتلا می‌شوند.
طبق آمار ارائه شده حدود 6 - 5 درصد افراد 3 تا 69ساله در شهر تهران مبتلا به دیابت هستند. مطالعات نشان داده است که نصف افراد دیابتی بررسی شده در ایران قبل از انجام مطالعات از بیماری خود آگاهی نداشتند. میزان شیوع بیماری دیابت در نواحی مختلف ایران متفاوت است.
به‌عنوان مثال، طبق بررسی‌های انجام شده بیشترین میزان شیوع بیماری دیابت در شهر یزد وجود داشته است. (3/16درصد) طبق مطالعات اخیر 23- 14درصد ایرانیان بالغ بالای 30سال دیابتی یا دچار عدم‌تحمل گلوکز (IGT) هستند. تقریباً 25درصد موارد IGT در آینده دچار دیابت می‌شوند. 70- 60 درصد افراد دیابتی دچار آسیب عصبی می‌شوند که ممکن است منجر به قطع نخاع در آنها شود. در حدود 15درصد این افراد زخم پای ناشی از دیابت مشاهده شده است.
طبق بررسی‌های به عمل آمده ایران جزء کشورهایی است که به میزان زیاد در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارد و بروز دیابت در ایران رو به افزایش است. 10 کشوری که دارای بیشترین تعداد مبتلایان به دیابت هستند به‌ترتیب عبارتند از: هند، چین، ایالات متحده آمریکا، اندونزی، روسیه، ژاپن، امارات متحده عربی، پاکستان، برزیل و ایتالیا.
دکتر محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت در رابطه با مسئله دیابت در ایران گفت: دیابت در ایران در حال رشد است و نوع 2 آن از رشد بیشتری برخوردار بوده که از مهم‌ترین علل این افزایش تغییر الگوهای زندگی و محیطی است. وی بر ضرورت اجرای برنامه کشوری در پیشگیری و کنترل دیابت در نظام سلامت تاکید کرد و اظهار داشت: در حال حاضر تشخیص و غربالگری دیابت در روستاها به‌صورت فعال و در شهرها به‌صورت غیرفعال انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: شیوع دیابت در مناطق روستایی کشور در حال افزایش است ولی در شهرها بیشتر از روستاهاست. گویا عنوان کرد: دیابت بارداری نیز که مربوط به دوره حاملگی است تعداد زیادی از زنان کشورمان را درگیر کرده و آنان پس از گذشت 6 هفته از اتمام بارداری، دچار دیابت آشکار می‌شوند.
وی گفت: با توجه به شیوع روز افزون چاقی و دیابت در کشور ضرورت دارد برنامه‌های مداخله‌ای برای افزایش آگاهی عمومی درباره دیابت و عوارض آن طراحی و اجرا شود. گویا به ضرورت بهبود استانداردهای مراقبت‌های پزشکی و توانمندسازی سامانه بهداشتی کشور برای کاهش بار بیماری دیابت تاکید کرد.
کاهش سن ابتلا به دیابت در ایران
معاون فدراسیون بین‌المللی دیابت در ایران گفت: سن ابتلا به دیابت نوع 2 در ایران بسیار پایین آمده است. دکتر امیر کامران نیکو سخن با بیان این مطلب افزود: به‌طور کلی در تمام کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران کاهش سن ابتلا به دیابت نوع 2 مشاهده می‌شود، این در حالی است که این بیماری در کشورهای توسعه یافته بیشتر در دوران سالمندی و بالای 65 سال بروز می‌کند.
وی توضیح داد: علل مختلفی به کاهش سن ابتلای دیابت نوع 2 در کشورهای در حال توسعه منجر شده است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به زندگی ماشینی، فعالیت بدنی کم، تغذیه ناصحیح و چاقی و استرس اشاره کرد.
در ایران بین 70 تا 80درصد افراد از بیماری دیابت خود اطلاع ندارند و با پیشرفت بیماری و شدت یافتن عوارض آن پی به بیماری خود می‌برند. علائمی همچون پر نوشی، پر ادراری، پر خوری و ضعف بینایی از جمله علائم دیابت هستند، اما همیشه هم وجود ندارند.
نیکو سخن با اشاره به اینکه یکی از عوامل مهم خطرساز در ابتلا به دیابت نوع 2 سیگار است، اضافه کرد: در بین عوامل خطرساز، چاقی مهم‌ترین عامل محسوب می‌شود، به‌طوری که به‌ازای هر یک کیلوگرم اضافه وزن، 5 درصد احتمال ابتلا به دیابت افزایش پیدا می‌کند.
کنترل نامطلوب دیابت در 9٥درصد دیابتی‌های ایران بنا بر اعلام انجمن دیابت ایران، سالانه
8/3 میلیون نفر در دنیا به‌دلیل بیماری‌های مربوط به دیابت، جان خود را از دست می‌دهند و از هر 5 ایرانی، یک نفر یا به دیابت مبتلاست و یا در معرض ابتلا به آن قرار دارد.
سالانه 7 میلیون نفر به شمار دیابتی‌های جهان افزوده می‌شود و عوارض دیابت نیز در هر10 ثانیه 2 قربانی می‌گیرد. سالانه بیش از 100 میلیارد تومان نیز صرف عدم‌کنترل دیابت می‌شود.
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که هزینه درمان دیابت نوع 1 همراه با عوارض، 12 برابر و هزینه درمان دیابت نوع 2 با عوارض 24 برابر هزینه درمان دیابت بدون عوارض است. این در حالی است که 90درصد جمعیت دیابتی‌ها را افراد دیابتی نوع 2 تشکیل می‌دهند.
در ایران نیز با وجود استفاده از روش‌های مختلف درمانی (قرص و انسولین)، حدود 95درصد دیابتی‌ها کنترل مطلوبی ندارند که کم تحرکی، تغذیه نامناسب و افزایش متوسط طول عمر از عمده‌ترین دلایل آن است.
شایع‌ترین زمان تشخیص دیابت در ایران بین40 تا 50 سالگی است؛ یعنی زمانی که متأسفانه فرد مبتلا به دیابت به‌دلیل عدم‌آگاهی کافی از این بیماری، به یکی از علائم مستعد‌کننده عوارض دیررس دیابت مبتلا شده و هزینه‌های هنگفت درمانی وی آغاز شده است.
نتایج تحقیقات حاکی از آن است که بیشترین هزینه دیابت مربوط به مرحله پیشگیری ثالثیه یعنی پیشگیری از عوارض دیررس دیابت است. بنابراین ناگزیر باید دیابت را در مراحل پیشگیری اولیه (آغاز ابتلا) و ثانویه ( جلوگیری از عوارض ) مهار کرد.
