گرچه به اعتقاد برخی نمایندگان تراز کلی کابینه دهم چندان رضایت بخش نیست اما برخی وزرای پیشنهادی از جمله وزرایی هستند که پیش از این موفق به کسب رای اعتماد از نمایندگان مجلس شدهاند.
وزیر پیشنهادی راه و ترابری از جمله معدود وزرای دولت نهم در کابینه دهم است که توانسته با وجود فراز و نشیب و چالشهای فراوان صنعت حملونقل در روزهای پایانی عمر دولت نهم، باز هم جایی در بین فهرست اسامی کابینه پیشنهادی رئیسجمهوری داشته باشد؛ گرچه برخی این حضور مجدد را ناشی از سابقه استاد و شاگردی وی با رئیسجمهوری قلمداد میکنند که موجب شده تا حتی برخی چالشهای کنونی بخش راه و ترابری در سایه برخی ملاحظات سیاسی نادیده انگاشته شده و باز هم حمید بهبهانی را نامزد پوشیدن ردای وزارت کند.
برخی کارشناسان و منتقدین بخش راه و ترابری موضعگیری نه چندان مناسب وزیر راه در قبال سوانح هوایی اخیر کشور و تداوم مشکلات حملونقل هوایی، ریلی و جادهای را توجیه کافی برای جلوگیری از تداوم فعالیت حمید بهبهانی در کابینه دولت دهم قلمداد کرده و از سوءمدیریت بهعنوان رکناصلی چالشهای کنونی صنعت حملونقل کشور یاد میکردند اما اکنون بهبهانی برای کسب رای اعتماد و به دستگرفتن سکان صنعت حملونقل کشور بار دیگر به مجلس معرفی شده است.
درحالیکه به اعتقاد برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی کمبود اعتبار بهعنوان مانع اصلی تحقق اهداف بخش حملونقل محسوب میشود، برخی دیگر اهداف غیرواقعی و آرمانگرایانه وزیر راه و ترابری را عاملی در هدفگذاریهای غلط، افزایش شمار طرحهای نیمهکاره و سیر صعودی کسری اعتبار در این بخش اعلام کرده و این امر را مانع رای اعتماد مجدد نمایندگان به وزیر پیشنهادی راه و ترابری قلمداد میکنند.
مشکلات دیرینه
مخبر کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی به خبر نگار ما گفت: اظهارنظر در زمینه عملکرد مثبت یا منفی وزیر پیشنهادی بخش راه و ترابری نیازمند بررسیهای بیشتر است چرا که بهبهانی بیش از یکسال وزیر نبوده و نمیتوان ریشه همه مشکلات کنونی این بخش را ناشی از عملکرد وی قلمداد کرد.ابوالقاسم رحمانی با بیان اینکه بدینمنظور وزیر پیشنهادی راه و ترابری روزهای یکشنبه و دوشنبه هفته گذشته در کمیسیون عمران حضور یافته و به تشریح بیشتر برنامههای کاری خود پرداخته است، افزود: هنوز کمیسیون به تصمیمگیری جامعی در مورد رای موافق یا مخالف به بهبهانی نرسیده و در حال بررسی برنامههای وی هستیم.
وی با بیان اینکه کسری بودجه واقعیت انکارناپذیر این بخش است، تصریح کرد: وقتی از رقم 10هزار میلیارد دلاری بودجه مورد نیاز این بخش تنها هزارمیلیارد دلار تخصیص مییابد باید انتظار برخی کاستیها در این بخش را داشت. گرچه با وجود این نمیتوان منکر مشکلات مدیریتی حاکم بر این بخش شد.
رحمانی افزود: نمایندگان قطعا در بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی راه و ترابری به این موضوعات توجه خواهند کرد و نمیتوان تاثیر مشکلات مدیریتی این بخش در دادن رای به وزیر راه و ترابری را نادیده گرفت.
نشانه ناکارآمدی وزیر
یک کارشناس صنعت هوانوردی نیز با اشاره به مشکلات کنونی صنعت هوایی کشور و سوانح اخیر، ریشه مشکلات این صنعت را در ضعف سازمان هواپیمایی کشور و به تبع آن وزیر راه و ترابری قلمداد کرده و گفت: گرچه آمار تلفات جادهای از بخش هوایی بیشتر است اما باید توجه کرد که در این بخش متولیان مختلفی دخالت دارند. این در حالی است که در حملونقل هوایی تمامی اختیارات به سازمان هواپیمایی کشوری تعلق داشته و افزایش تعداد سوانح هوایی نشانگر مشکلات و ضعف این سازمان است.
اصغر ترکان با بیان اینکه وزیر راه مسئول گزینش مدیران مناسب برای سازمان هواپیمایی کشوری و تامین ایمنی لازم در پروازها بوده است افزود: انتظار از وزیر راه آن بود که ایمنی هوایی را با انتخاب مدیران آگاه تضمین کند اما تاکنون چنین انتخابی صورت نگرفته است.نماینده پیشین ایران در سازمان ایکائو تصریح کرد: وزیر باید افرادی را در سازمان هواپیمایی کشوری و سایر سازمانهای تخصصی بهکارگیرد که تامین امنیت پرواز به دور از درگیریهای مدیریتی محقق شود.
اما اکنون مسائل مدیریتی در گزینشها بهشدت دخالت داشته و ایمنی پروازها را در این بخش خدشه دار کرده است.وی افزود: اینکه رئیس سازمان هواپیمایی کشور فاقد تخصص و مدیریت لازم است در واقع به معنای آن است که وزیر راه با چنین گزینشهایی ایمنی پرواز را به مخاطره انداخته است.
متوسط در کابینهای ضعیف
همچنین عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کابینه پیشنهادی رئیسجمهوری بسیار ضعیف بوده و مجلس انتظار پیشنهاد وزرای کارآمدتری را داشت، تراز وزیر پیشنهادی راه و ترابری در مقایسه با سایر وزرای پیشنهادی را متوسط دانست و گفت: شیوه چیدمان کابینه بهگونهای است که برای اظهارنظر در مورد میزان صلاحیت وزرای پیشنهادی باید به شکل نسبی و قیاسی قضاوتکرد چرا که اگر بخواهیم به شکل مطلق در این زمینه اظهارنظر کنیم قطعا وزرای کارآمدتری برای هریک از وزارتخانهها متصور است.
محسن نریمان، افزود: بهبهانی در مقایسه با بسیاری از وزرای معرفی شده از تراز مثبتی برخوردار بوده و در دوره فعالیت خود در بخش راه و ترابری حداقل توانسته برخی وعدههای مطرح شده در این بخش را شروع به اقدام یا تا حدودی اجرایی کند. سوانح اسفبار هوایی اخیر، ضعف و مشکلات ناوگان هوایی، ریلی و جادهای و سوء مدیریت از جمله مشکلات مبتلا به این بخش است که وزیر پیشنهادی راه و ترابری در جلسات کمیسیون عمران قولهایی را برای رفع آن داده است.
وی روحیه ایده آلیستی و آرمانگرایی وزیر پیشنهادی در هدفگذاریهای حملونقل ریلی، هوایی و جادهای را از جمله دیگر نقاط ضعف بهبهانی قلمداد کرده و گفت: وی همیشه وعدههایی را مطرح میکند که قابل تحقق نبوده و یا اجرای آن به شروطی مانند تامین اعتبار حواله داده میشود. با وجود این بهبهانی در مجموع کابینه پیشنهادی دولت وضعیت متوسطی را دارد. با وجود آنکه رئیسجمهوری میتوانست عناصر کارآمد، با صلاحیت و خوش سابقهتری را در کابینه به کار گیرد اما اکنون تراز کلی کابینه پیشنهادی ضعیف بوده و بهبهانی در مقایسه با این کابینه تراز متوسطی دارد.
تداوم سوء مدیریت
نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه بررسی وضعیت حملونقل بخشهای هوایی، ریلی، جادهای و دریایی کشور نشاندهنده تداوم سوء مدیریت در این بخشها تحتتأثیر برخی فشارهای سیاسی و اعمال سلیقههای غیرکارشناسی است، گفت: با وجود این نباید همه مشکلات کنونی در زمینه سوانح هوایی را به حساب وزیر کنونی راه و ترابری گذاشت و اخیرا اقدامات مناسبی برای تجهیز ناوگان هوایی صورتگرفته و در فرودگاه امام(ره) نیز کارهای مناسبی در زمینه هماهنگسازی و خرید تجهیزات انجام شده است.
امین شعبانی، افزود: با وجود این در بخش ریلی بسیار عقب هستیم چرا که در برنامه چهارم تخصیص 34 هزار میلیارد تومان اعتبار به بخش حملونقل پیشبینی شده که 12 میلیارد تومان سهم حملونقل ریلی و 22 میلیارد تومان متعلق به سایر ارکان حملونقل بوده است. اما باید دید چه میزان از این اعتبارات تخصیص یافته و چرا اکنون بخش راهوترابری با بدهی 2هزار میلیارد تومانی ( 700 هزار میلیارد استانی و 1300 میلیارد تومان ریلی) مواجه است.؟!
وی با بیان اینکه اکنون وزارت راه و ترابری به بدنه سیاسی تبدیل و از بدنه کارشناسی فاصله گرفته است، تصریح کرد: سوء مدیریت در این بخش باعث شده تا پروژههای نیمه تمام این بخش به حال خود رها شده و پروژههای جدیدی آغاز شود. این در حالی است که بودجه عمرانی کشور به 18هزار میلیارد تومان کاهش یافته و تنها 4هزار و 200میلیارد تومان آن سهم بخش راه و ترابری است. پرسش مطرح آن است که با توجه به بیش از 8هزارو 500 پروژه عمرانی این بخش این اعتبار تا چه حد کفایت میکند؟
شعبانی با بیان اینکه در 30 سال اخیر تنها 5هزار کیلومتر راه آهن احداث شده و مشخص نیست اهداف تعیینشده برای افزایش تعداد لوکوموتیو تا چه حد محقق شده است افزود: در زمینه مشاوره، مطالعات امکان سنجی و نظارت در بخش راه و ترابری نیز بسیار ضعیف عمل شده و انتقادهای بسیاری به بهبهانی وارد است. همچنین گرچه نسبت به الویتبندی پروژههای نیمه تمام اقداماتی صورت گرفته اما تبعیضهای بسیاری در اجرای پروژههای ریلی و احداث راه روستایی، تکمیل شبکه بزرگراهی و اصلاح نقاط حادثهخیز شاهد هستیم.