همشهری آنلاین- شهره کیانوش‌راد: نزدیک بودن مسافت میان دو شهر رشت و تهران عاملی مهم برای مهاجرت گیلانی‌ها به تهران بود. عده‌ای برای تحصیل و عده‌ای هم برای روی آوردن به حرفه سلمانی به تهران مهاجرت کردند و در پایتخت ماندگار شدند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
دکتر هومن یوسفدهی، پژوهشگر تاریخ و ادبیات که درباره فرهنگ و تاریخ گیلان تحقیق کرده و چندین کتاب از او به چاپ رسیده، ادامه تحصیل و اشتغال را از دلایل مهاجرت گیلانی‌ها به تهران می‌داند که در هر دو صورت به نزدیکی مسافت گیلان به تهران مرتبط است.
او می‌گوید: «تا سال ۱۳۱۰ مقاطع تحصیلی در مدارس استان گیلان کامل نشده بود و در رشت امکان ادامه تحصیل دانش آموزان بعد از مقطع ابتدایی وجود نداشت. بعدها مدارس بیشتری ساخته شد و سال۱۳۵۶ دانشگاه گیلان تاسیس شد. بنابراین تا پیش از آن و حتی بعد از تاسیس دانشگاه، دانش آموزان مستعد برای ادامه تحصیلات به شهرهای شیراز، مشهد، تبریز و تهران می‌رفتند. البته به دلیل نزدیک بودن استان گیلان به تهران، جوانان تمایل بیشتری برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های تهران داشتند. از آنجا که تهران جاذبه‌های بسیاری داشت، بعد از تحصیل در تهران به عنوان معلم و یا در وزارتخانه‌های دیگر مشغول به کار و در تهران ماندگار می‌شدند.»
چرا گیلانی‌ها به تهران آمدند؟
دکتر یوسفدهی، از گروه دیگری نام می‌برد که به عنوان حرفه و شغل به تهران مهاجرت کردند: «گروهی از گیلانی‌ها که تعداشان هم کم نبود در تهران حرفه سلمانی را دنبال کردند. حتی امروز هم در تهران بسیاری از سلمانی‌ها یا آرایشگرهای مردانه، رشتی هستند.»
او علت مهارت گیلانی‌ها در حرفه سلمانی را مراودات مردم این خطه با اروپاییان و آشنایی با جدیدترین مدل‌های مو می‌داند: «زمانی که کشتیرانی در بندر انزلی ساخته شد، تاجران بیشتری به این شهر آمدند. این اتفاقات مربوط به بعد از دوره ناصری و اواخر دوره قاجار است. بنابراین گیلانی‌ها به دلیل مراوده با اروپاییانی که به ایران می‌آمدند، بسیار زودتر از سایر نقاط ایران با دستاوردهای غرب آشنا می‌شدند و جدیدترین مدهای لباس و آرایش مو ابتدا به رشت می‌رسید. در میان تاجران اروپایی، متقاضی برای کوتاه کردن مو زیاد بود و این گونه شد که گیلانی‌ها در آرایشگری مهارت پیدا کردند. بسیاری از آنها بعد از کسب مهارت به سمت تهران روبه توسعه مهاجرت می‌کردند تا بتوانند از راه سلمانی درآمد بیشتری در پایتخت کسب کنند.»
دکتر یوسفدهی درباره محل اسکان گیلانی‌ها در تهران می‌گوید: «نمی‌توان گفت در کدام قسمت از تهران متمرکز می‌شدند، اما چون غرب تهران برای آنها در دسترس‌تر بود، بسیاری از آنها در غرب پایتخت ساکن می‌شدند، اما این بدان معنا نیست که در سایر مناطق تهران سکونت نداشتند. هر کجا متقاضی بیشتر بود، آنجا با کمترین هزینه که همان قیچی و شانه بود، کسب و کار خود را راه اندازی می‌کردند. درباره تاریخ ورود آرایشگران به تهران، احتمالا به همان اواخر دوره قاجار برسد. چون رفت و آمدها از دوره ناصری به تهران بیشتر شد. اگر از تهرانی‌ها به ویژه افرادی که سن و سالی از آنها گذشته است بپرسید، همه آنها مهارت گیلانی‌ها در سلمانی‌ها را تایید می‌کنند.»
نظر شما