آسانسورهای شهر تهران نیاز به مراقبت ویژه دارند تا سرحال‌تر از گذشته به کار خود ادامه دهند. گزارش این صفحه هم با همین عنوان است. طی سال‌های اخیر نمودار حوادث مربوط به آسانسورها در تهران رشد نگران‌کننده صعودی را نشان می‌دهد. رشدی که به دلایل مختلف باعث به خطر افتادن جان بسیاری از شهروندان پایتخت‌نشین شده به‌طوری‌که مسئولان آتش‌نشانی را به شدت نسبت به این امر نگران کرده است.
به راستی نمودارهای رشد حوادث آسانسور چه واقعیت‌هایی را نشان می‌دهد؟ هر چند کشیدن آب از چاه‌های عمیق ابتدا توسط دست انسان انجام می‌شد، اما در ادامه نوعی چرخ یا وسیله ابتدایی برای بالا آوردن دلو از چاه اختراع شد تا عمر بالابرهای جهان به بیش از 10هزار سال برسد
سپس با اختراع انرژی برق بالابرهای ابتدایی برقی برای جابه‌جایی بارهای سنگین از پایین به بالا یا بالعکس اختراع شد تا همزمان با رشد مهندسی ساختمان در بر افراشتن آسمانخراش‌های چند ده‌متری آسانسور هم به کمک مهندسان بیاید تا این ساختمان‌های مسکونی و اداری هر روز بلندتر و بلندتر شود. هر چند عمر آسانسور در جهان به بیش از 150سال هم می‌رسد،
اما در کشورمان استفاده از این بالابرها به بیش از 80سال هم نمی‌رسد. البته گسترش شهرنشینی در کشور و کمبود فضا برای احداث ادارات و ساختمان‌های مسکونی از طرفی و تجمیع فعالیت یک سازمان یا شرکت در یک ساختمان در کنار افزایش جمعیت و کمبود فضا در شهرها برای جادادن این ترافیک انسانی، باعث شد احداث مجتمع‌های مسکونی بیش از گذشته در دستور کار ساختمان‌سازها قرار گیرد.
به همین دلیل به‌رغم یک رکود نسبی در گذشته ناگهان در 20سال اخیر شاهد افزایش ساخت و سازهای مرتفع و مجتمع‌های عظیم در کشور بودیم، به‌طوری‌که براساس آخرین آمارها بیش از 200هزار آسانسور و پله‌برقی در سراسر ایران نصب شده است که این ارقام هر روز در حال افزایش است که عدم توجه در نصب استاندارد و رعایت پاره‌ای نکات ایمنی از سوی نصابان و حتی استفاده‌کنندگان بدون شک خطرات جانی و جرحی بسیاری می‌تواند برای هموطنان عزیز ایجاد کند. حوادث دردناکی که به شدت طی سال‌های اخیر موجب نگرانی مسئولان آتش‌نشانی پایتخت شده است، ما را هم بر آن داشت تا از نگاه آماری توجهی به آن داشته باشیم.
آمارها چه می‌گویند؟
بر اساس آمارهای موجود حوادث آسانسور در رتبه دوم اتفاقات روزانه پایتخت قرار دارد تا مأموران آتش‌نشانی برای کمک به حادثه‌دیدگان و گرفتاران داخل آسانسور راهی منطقه عملیات نجات شوند. درواقع آمارهای آتش‌نشانی از روند افزایش این نوع حوادث طی چند سال اخیر حکایت دارد. به طوری که در سال۸۱ ، ۶۸۹حادثه، سال۸۲ ، ۸۹۸مورد، سال۸۳ ، ۹۴۰حادثه، سال۸۴ یک هزار و ۶۵مورد و سال۸۵ نیز یک هزار و ۲۵۲حادثه آسانسور در تهران به ثبت رسیده که در مجموع بیش از ۱۱۰کشته و مجروح طی 3سال آخر به دنبال داشته است.
سیر صعودی روزانه حوادث آسانسوری
آمارهای سال گذشته نشان می‌دهد به طور میانگین روزانه 7مورد حادثه آسانسوری در مجتمع‌های مسکونی و غیرمسکونی تهران به سازمان آتش‌نشانی گزارش می‌شد، اما افزایش نگران‌کننده این حوادث در سال‌جاری باعث شد تا این اتفاقات آسانسوری به نزدیک به 10مورد در روز برسد. در حال حاضر قطع برق و حبس شدن افراد در کابین از مهم‌ترین حوادث آسانسور در کشور است که خارج شدن اتاقک از ریل راهنما، جمع شدن سیستم فولادی روی کابین آسانسور و گیرپاژ موتور نیز در وقوع این حوادث در رتبه‌های بعدی
قرار دارند.
آمارها نگران‌کننده است
براتی، معاون حفاظت و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران با اشاره به افزایش حوادث آسانسور طی سال‌های اخیر به همشهری‌زندگی می‌گوید: آمار حوادث آسانسور در سال86 به یک‌هزار و 527مورد رسید که بر اثر آن 35تن کشته و زخمی شدند. در عین حال این آمار در سال87 افزایش پیدا کرد، به‌طوری‌که در سال گذشته به 3هزارو200 مورد رسید که تعداد کشته و زخمی‌شدگان این حوادث نیز حدود 70تن بوده است. نکته‌ای که بیش از همه ما را نگران کرده افزایش این حوادث است، به‌طوری‌که آمار حوادث آسانسور در سال87 نسبت به مدت مشابه سال86، افزایش 2برابری را نشان می‌دهد.
233مورد حادثه در 3ماهه اول
معاون حفاظت و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران، میزان حوادث آسانسور در 3ماهه اول امسال را 233 مورد نام برد که براساس آن 4تن کشته و زخمی‌شدند. تنها در اردیبهشت‌ماه امسال 197حادثه رخ داده که این حوادث یک کشته نیز در پی داشت. این در حالی است که صدها نفر هم توسط آتش‌نشانان از این حوادث جان سالم به‌در بردند. وی درخصوص دلایل افزایش این حوادث می‌گوید: هر چند موضوع قطعی برق در بروز این حوادث تاثیرگذار بود، اما حتی اگر قطعی برق را در کشورهای دیگر را هم مورد مقایسه قرار دهیم، باز هم نباید این موضوع منجر به بروز این تعداد حوادث در آسانسورهای پایتخت شود.
با این حجم حوادث، امدادرسانی سخت است
معاون حفاظت و پیشگیری آتش‌نشانی با بیان این‌که با توجه به آمار بالای حوادث آسانسور و ادامه این روند اگر آتش‌نشانی هزار ایستگاه در پایتخت راه‌اندازی کند، باز هم قادر به خدمت‌رسانی به کلیه حوادث پایتخت نخواهد بود، اظهار داشت: طی جلساتی که با سندیکای آسانسور داشته‌ایم، آن‌ها عنوان کردند که درصد قابل‌توجهی از شرکت‌هایی که اقدام به ارایه خدمات در این رابطه می‌کنند، اشخاص حقیقی هستند که مجوزی از سندیکا ندارند. هم‌چنین سندیکا نیز نظارت چندانی روی قطعات آسانسور در بازار هم ندارد. این در حالی است که پیش‌بینی یک سیستم ساده به نام «Black out» می‌تواند باعث شود که آسانسور در زمان برق‌گرفتگی در یک طبقه باقی بماند.
چه کسی مسئول است؟
معاون حفاظت و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران با بیان این‌که سندیکای آسانسور در حال حاضر تنها متولی قانونی و مسئول در رابطه با کنترل کیفیت وضعیت آسانسور است، تصریح کرد: طبق آخرین جلسه تشکیل شده بین سندیکای آسانسور و آتش‌نشانی بناست تا در آینده نزدیک این کمیته فنی مشترک راه‌اندازی شده و اعضای آن نیز مشخص شود.
این امر باعث می‌شود تا طی یک برنامه‌ریزی مناسب و اصولی جلوی بسیاری از این اتفاقات گرفته شود چرا که به هر حال باید نظارتی بر کیفیت نصب و رعایت نکات ایمنی از سوی نصابان آن وجود داشته باشد و استانداردهایی برای آن در نظر گرفت.
تشکیل کمیته راهبردی مشترک
وی ادامه داد: در حال حاضر باید تمام شرکت‌های کنترل کیفیت آسانسور، وزارت صنایع، موسسه استاندارد و سندیکای آسانسور در رابطه با میزان استانداردهای آسانسورها پاسخگو باشند. براتی با اشاره به پیشنهاد سازمان آتش‌نشانی مبنی بر تشکیل کمیته راهبردی مشترک در رابطه با ارتقای کیفیت و ایمنی صنعت آسانسور گفت:
براساس این پیشنهاد این کمیته می‌تواند با توجه به شرح وظیفه در کوتاه‌مدت، حوادث رخ داده در ماه‌های اخیر را از جنبه‌های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و مهم‌ترین عوامل اصلی بروز این حوادث را بررسی کند تا در آینده مانع افزایش و سپس کاهش حوادث مربوط به آسانسور باشیم.
همشهری زندگی
