بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد طی 10 سال گذشته 17 کارگاه پرورش ماهی در حریم کیفی این رودخانه احداث شده به شکلی که حدود 90 درصد آب این رودخانه در بخش‌های مختلف وارد این کارگاه‌ها شده و بدون تصفیه، پساب آن وارد این رودخانه می‌شود.
به گزارش ایسنا، براساس دستورالعمل تعیین حریم کیفی آب‌های سطحی موضوع تصویب‌نامه 18 اسفند ماه سال 82 هیأت دولت، حریم رودخانه‌های حفاظت شده به استثنای چالوس و سردآب رود، 150 متر تعیین شده و در این حریم تنها کاربری حفظ تنوع‌زیستی منطقه، گردشگری جهت معرفی ارزش‌های تنوع‌زیستی رودخانه و پژوهش و آموزش دیده شده است.
این در حالی است که مشاهدات خبرنگار ایسنا نشان می‌دهد حتی بستر فعال رودخانه هراز توسط سازمان آب منطقه‌ای استان مازندران بدون هماهنگی با سازمان حفاظت محیط‌زیست به کارگاه‌های پرورش ماهی اجاره داده شده است.
براساس مصوبه شورای‌عالی محیط‌زیست، حریم رودخانه هراز 150 متر تعیین شده و رودخانه‌هایی که به آن می‌ریزند از سرچشمه تا روستای گزنه، یعنی به طول 23 کیلومتر، حفاظت شده اعلام شده است.
این در حالی است که طی 10 سال گذشته در مسیر این رودخانه حفاظت شده 17 واحد پرورش ماهی احداث شده است. صرف‌نظر از اینکه حریم 150 متری جزو اراضی ملی است، بستر فعال رودخانه نیز توسط سازمان آب منطقه‌ای اجاره داده شده و سازه و تجهیزات بتنی در آن ایجاد شده است!
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد هم‌اکنون حتی واحدهایی که در این منطقه مجوز گرفته‌اند، بعضا تا 10برابر ظرفیت مجوز خود تولید می‌کنند و 90 درصد آب رودخانه هراز را در بخش‌های مختلف برای پرورش ماهی استفاده کرده و بدون داشتن استخر ترسیب، خروجی پساب خود را وارد این رودخانه حفاظت شده می‌کنند.
جالب‌تر آنکه ماهی قزل آلای خال قرمز که بومی رودخانه هراز و سد لار محسوب می‌شود، به‌دلیل عدم‌نصب توری در ورودی آب کارگاه‌های پرورش ماهی به دام افتاده و گاهی در استخرهای پرورش ماهی این منطقه که ماهی قزل‌آلای رنگین کمان در آنها پرورش داده می‌شود به چشم می‌خورد.
جدا از نشت مخازن سوخت این کارگاه‌ها، مواد شیمیایی که برای انگل‌کشی به استخرهای پرورش ماهی تزریق می‌شود، مستقیما وارد رودخانه هراز می‌شود.
از سوی دیگر بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد برخی کارگاه‌های پرورش ماهی که در مستثنیات نیز مستقر هستند اخیرا با تراشیدن دیواره‌های اراضی ملی، وسعت خود را گسترش داده‌اند! به گفته کارشناسان 90 درصد این کارگاه‌های پرورش ماهی در اراضی ملی است و باید «خلع ید» شده و اسناد آنها ابطال شود از سوی دیگر اجاره بسترهای رودخانه هراز نیز تماما غیرقانونی بوده و باید ابطال گردد و مستثنیات موجود نیز باید در حد اسناد مجوز داده شود.
از سوی دیگر تنها برخی از کارگاه‌های پرورش ماهی در رودخانه هراز مجوز «احداث» داشته و به هیچ عنوان مجوز «بهره‌برداری» ندارند.
این در حالی است که براساس قانون، رودخانه‌های غیرحفاظتی در 20 متر اول که حریم اول رودخانه محسوب می‌شود تنها مجوز احداث کانال آب، برق و... داشته و از 65 متر بعد که از آخرین داغ آب محاسبه می‌شود، مجوز احداث پرورش ماهی داده می‌شود.
بدین ترتیب این سؤال باقی می‌ماند که چگونه این تعداد استخر پرورش ماهی در جلوی چشم مسئولان به‌صورت غیرمجاز احداث شده و هر روز مسافران جاده هراز از آنها خرید می‌کنند؟!
از سوی دیگر در کنار این مسائل، ورود فاضلاب و پسماندهای رستوران‌ها و گردشگران این مسیر به رودخانه «هراز» نیز در کنار سایر فعالیت‌های توسعه‌ای، حیات ماهی ارزشمند قزل‌آلای خال قرمز ـ گونه بومی منطقه ـ را به خطر انداخته است و باید منتظر باشیم که به‌زودی زنگ خطر نابودی این‌گونه ارزشمند که شاخص سلامتی آب محسوب می‌شود به صدا در‌آید.
رودخانه «هراز» منبع آب شرب روستاهای پایین دست است. منطقه «هراز» که با مساحت 15 هزار و 481 هکتار از سال 1380 تحت حفاظت قرار گرفت منطقه‌ای است کوهستانی با دره‌های عمیق و پر آب در استان مازندران که رود هراز آن‌را به 2 نیمه شرقی و غربی تقسیم می‌کند.
دامنه ارتفاعی 500 تا 3 هزار و 520 متر، دما 10 درجه سانتی گراد و بارندگی متوسط سالانه 600 میلی‌متر، منطقه را دارای اقلیم‌های مدیترانه‌ای معتدل و نیمه مرطوب و سرد کرده است.
