مهمانی خدا چقدر زود به روزهای آخر رسید، تا به خودمان آمدیم وقت وداع شد با ماه خوب خدا. باید در مهمانی وداع فطر شرکت کنیم و از خدا بخواهیم به ما مجال دیدن دوباره این ماه عزیز را بدهد. عید فطر روز عجیبی است، در روایات دینی ما به قیامت تشبیه شده است.
امسال یک اتفاق ویژه در منطقه ما رخ خواهد داد، قرار است نماز بزرگ عید فطر به جای مصلای تهران در دانشگاه تهران برگزار شود و این برای منطقه ما یک افتخار است. به هر حال حدود 2 میلیون نمازگزار می‌خواهند در منطقه ما قنوت شکر به آسمان بلند کنند، مگر می‌توان از کنار این رویداد بی‌نظیر، بی‌تفاوت گذشت؟
این روزها، همه مسئولان منطقه به تکاپو افتاده‌اند تا شرایط را برای حضور گسترده مردم در مصلای تهران فراهم کنند. حدود 3 هفته پیش بود که ستاد برگزاری نماز عید فطر دانشگاه تهران را برای برگزاری مراسم آغاز کرد و بلافاصله جلسه‌های هماهنگی در شهرداری منطقه آغاز شد. بدون تردید، مسائل ترافیکی یکی از نکته‌های مهم مراسم امسال است.
مهندس اسدالله فرزین ستوده، به عنوان نخستین مسئول ترافیکی منطقه در این‌باره می‌گوید: «بررسی‌‌های ترافیکی ما برای روز عید سعید فطر از حدود 2 ماه قبل آغاز شده است، نباید فراموش کرد که صبح روز عید صدها هزار نفر از معابر و شبکه‌های بزرگراهی منطقه ما خود را به دانشگاه می‌رسانند و این وظیفه ما را دشوار می‌کند.
چند جلسه با مسئولان اصلی برگزاری نماز داشتیم و به این نتیجه رسیدیم که برای تسهیل تردد مردم، لازم است خط کشی‌های راهنما برای نمازگران ایجاد کنیم تا مسیر رفت و آمد مشخص شود.» معاون ترافیک منطقه ادامه می‌دهد: «سیاست ترافیکی شهرداری برای روز عید، مناسب‌سازی شرایط برای تردد عابران پیاده است، برای رسیدن به این هدف، ممکن است مشکلاتی برای افرادی که با وسیله شخصی به دانشگاه می‌روند، پیش آید که البته طبیعی است؛ به همین دلیل است که ما همواره به مردم توصیه می‌کنیم که برای رسیدن به دانشگاه از وسایل نقلیه شخصی استفاده نکنند.
امسال، شرکت مترو تهران، شرکت واحد اتوبوسرانی و سازمان تاکسیرانی، با تمام تجهیزات خود، آماده سرویسدهی به مردم هستند، بهتر است نمازگزاران برای حفظ آرامش خود و نظم ترافیکی، از وسایل شخصی استفاده نکنند، هر چند که بسیاری از ساکنان منطقه 6، با کمی پیاده‌روی می‌توانند خود را به دانشگاه برسانند.»
او به ایستگاه مترو انقلاب اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «امسال تنها ایستگاه مترو در منطقه 6 می‌تواند افراد بسیاری را به دانشگاه منتقل کند. ایستگاه انقلاب در خط 4 مترو واقع شده، از ساعات نخست روز، در خدمت نمازگزاران است.» ستوده از فعالیت 5 ایستگاه ویژه برای جا‌به‌جایی مردم خبر می‌دهد و می‌گوید: «پس از نظرسنجی از شورایاران منطقه، 5 نقطه را برای قرار گرفتن اتوبوس‌های شرکت واحد در نظر گرفتیم تا اهالی منطقه را به دانشگاه برسانند، این اتوبوس‌ها از ساعات ابتدایی روز، در مکان‌های اعلام شده قرار می‌گیرند و پس از پایان برنامه، دوباره مردم را به محله خودشان برمی‌گردانند.»
کجا پارک کنیم؟
کمبود جای پارک در معابر اطراف دانشگاه یکی از اصلی‌ترین مشکلات برگزاری نماز عید فطر است. البته در مصلای تهران هم این مشکل وجود داشت، اما به نظر می‌رسد در دانشگاه بیشتر باشد. معاون ترافیک منطقه در این باره می‌گوید:«تنها پارکینگ عمومی اطراف دانشگاه، پارکینگ لاله است که حدود 700 خودرو ظرفیت دارد.
تنها ظرفیتی که ما می‌توانیم برای توقف خودروها مورد استفاده قرار دهیم، زمین‌هایی است که برای طرح توسعه دانشگاه خریداری شده و بدون استفاده رها شده است. امیدواریم بتوانیم بخش قابل توجهی از اتومبیل‌ها را در همین محدوده سامان‌دهی کنیم.»
پذیرایی از میهمانان
معاونت اجتماعی منطقه اما برنامه‌های مفصل‌تری برای روز عید در نظر گرفته است. برخلاف بسیاری از ارگان‌های فرهنگی که تصور می‌کنند عید فطر، پس از برگزاری نماز به پایان می‌رسد، مسئولان فرهنگی منطقه تا غروب برای مردم برنامه‌ریزی کرده‌اند، بهتر است جزئیات این برنامه‌ها را از زبان معاون اجتماعی منطقه بخوانید، کاظم کمالی‌نسب دراین باره می‌گوید:
«واضح است که برنامه‌های ما با محوریت برگزاری نماز در دانشگاه تدوین شده است، مدت‌هاست که برای بهتر برگزار شدن این نماز با شکوه، در جلسه‌های مختلف حاضر می‌شویم و برنامه‌های متفاوت را با توجه به تجربه‌های سال‌های گذشته بررسی می‌کنیم؛نماز عید فطر قدرتنمایی جهانی مسلمانان کشور است که باید هر سال با قدرتی بیشتر برگزار شود.
این موضوع، نه تنها برای مناطق مرکزی تهران، بلکه برای کل پایتخت یک افتخار محسوب می‌شود. باید این ظرفیت بی نظیر را قدر دانست و از این مخاطب انبوه که برای اقامه نماز به دانشگاه می‌رود، استفاده کرد؛ به همین دلیل امسال به همت سازمان فرهنگی‌ـ هنری شهرداری تهران و معاونت اجتماعی منطقه، بسته‌های فرهنگی مناسبی را در نظر گرفته این تا روز عید، بین مردم توزیع کنیم.»
گویا مسئولان فرهنگی منطقه برای پذیرایی از نمازگزاران هم برنامه‌ریزی کرده‌اند: «برگزاری ایستگاه‌های صلواتی یکی از برنامه‌های اصلی ماست، به هرحال باید از مردمی که یک ماه روزه‌دار بودند و حالا به یک جشن بزرگ رسیده‌اند، به شکل شایسته‌ای تقدیر کرد. حدود 20 ایستگاه صلواتی در نقاط مختلف دانشگاه در خدمت مردم است و با تمام توان از آنها پذیرایی می‌کند.»
کمالی نسب قبول دارد که سال‌های گذشته پذیرایی از مردم با مشکلاتی مواجه بوده است، به همین دلیل ادامه می‌دهد: «در هر صورت، کنترل کردن این جمعیت بزرگ کار آسانی نیست. ما هر سال در برگزاری نماز عید و برنامه‌های جانبی‌اش با تجربه‌تر می‌شویم و آمار نشان می‌دهد که رضایت نسبی مردم هر سال بیشتر می‌شود، سعی‌مان بر این است که امسال پذیرایی‌ها را در وسایل حمل و نقل عمومی متمرکز کنیم تا در محوطه دانشگاه شاهد هرج و مرج نباشیم.»
پس از برگزاری نماز، چه برنامه‌هایی برای مردم در نظر گرفته‌اید؟ معاون اجتماعی منطقه به این سؤال پاسخ می‌دهد: «بعدازظهر روز عید 5 جشن بزرگ را در 5 بوستان منطقه برگزار می‌کنیم. پارک هنرمندان و بوستان‌های لاله، ساعی، اسدآبادی و دانشجو محل برگزاری این جشن‌های بزرگ است.
یکی از مهم‌ترین و جالب‌ترین برنامه‌هایمان، تقدیر از روزه‌داران سال اولی است. یک جشن کوچک و ساده می‌تواند نخستین تجربه روزه‌داری آنها را در ذهنشان ماندگار کند. کنار این، مراسم اعلام نفرات برگزیده و اهدای جوائز همه مسابقه‌هایی که در طول ماه مبارک برگزار شده بود نیز انجام می‌شود. خوشبختانه مردم در این مسابقه‌ها حضور چشمگیری داشتند و یک بار دیگر ثابت کردند اطلاعات دینی بالایی دارند.»
نظافت را جدی بگیرید،
آمار دقیقی اعلام نمی‌شود، اما حدوداً هر سال حدود 2 میلیون نفر از سراسر کشور و حتی از کشورهای مسلمان برای شرکت در نماز عید فطر راهی تهران می‌شوند. در این شرایط، تعداد زیادی از مردم به جای زیرانداز از روزنامه استفاده می‌کنند، شرکت‌های خصوصی هم یک فرصت خوب برای تبلیغ پیدا می‌کنند و کاغذ‌های رنگارنگ تبلیغی‌شان را به معابر اطراف مصلا می‌آورند؛
طبیعی است که در چنین شرایطی نیروهای خدمات شهری، وظیفه دشواری برای حفظ نظافت مصلا و معابر اطرافش دارند. شهرداری تهران برای مقابله با این شرایط، از سیاست‌های جهادی‌اش بهره گرفته و تعدادی از نیروهای خدمات شهری همه مناطق تهران را برای روز عید در دانشگاه بسیج کرده است اما مسئولیت اصلی به عهده ناحیه 2منطقه خودمان است.
شهردار ناحیه2درباره عملکرد این ناحیه برای برگزاری نماز عید می‌گوید: «ما برای روز عید فطر چند وظیفه بزرگ داریم. قبل از نماز باید تمام معابر را نظافت کنیم تا در شأن نمازگزاران باشد. با توجه به نصب سطل‌های مکانیزه زباله در معابر مختلف، حتماً همه این سطل‌ها را به طور مطلوب شست‌وشو می‌دهیم تا خدایی نکرده هنگام نماز بوی بدشان مردم را آزار ندهد.
حتماً صبح روز برگزاری نماز، معابر را شست‌و شو خواهیم داد. قصد داریم علائم ترافیکی و تابلوها را نیز رنگ آمیزی کنیم تا نونوار شودند.» جندقی به قسمت دیگر وظایف ناحیه‌اش اشاره می‌کند و می‌گوید: «وظیفه اصلی ما پس از نماز آغاز می‌شود. هزاران برگ روزنامه که به عنوان سجاده استفاده شده، هزاران برگه تبلیغاتی، باقی مانده مواد غذایی که ایستگاه‌های صلواتی پخش می‌کنند، چهره معابر آن محدوده را تغییر می‌دهد.
با امکاناتی که از قبل تهیه کردیم و با نیروهای که روز عید از نواحی دیگر منطقه و حتی از مناطق دیگر به کمک ما می‌آیند سعی می‌کنیم ظرف 3 ساعت کل معابر را نظافت و به شکل اول بازگردانیم.» او در پایان به تجربه ناحیه‌اش در این خصوص اشاره می‌کند و می‌گوید:
«ما قبلاً تجربه حضور جمعیت میلیونی در منطقه را داشته‌ایم. به هر حال بیشتر اوقات که نماز جمعه به امامت رهبر انقلاب برگزار می‌شود، چنین جمعیتی وارد منطقه می‌شود. در روز قدس نیز جمعیت انبوهی در معابر اطراف دانشگاه تهران مستقر می‌شود. خوشبختانه با مساعدت مسئولان منطقه توانسته‌ایم با موفقیت در چنین شرایطی خدمت کنیم.
البته من می‌دانم که نمازگزاران عید فطر بسیار بیشتر از نماز جمعه‌اند، اما با یک برنامه‌ریزی منسجم می‌توانیم این تجربه را نیز با موفقیت پشت سر بگذاریم. تاکنون چندین جلسه برای هماهنگی‌های عید فطر توسط شهرداری برگزار شده و ما آمادگی‌های لازم را کسب کرده‌ایم. امیدوارم از عهده این وظیفه سنگین نیز برآییم و از مردم نمره قبولی بگیریم.»
همشهری محله - 6
