اما هووی امسال برنج ایرانی، برنج صنعتی است که پرده از راز برنج‌های قد‌بلند برداشت و خواب زیبای شالیزارهای شمال را به سراب تبدیل می‌کند.
استان‌های شمالی کشور به دلیل دارا بودن بخش زیادی از تولید محصول برنج کشور نسبت به تغییرات بازار این محصول دارای حساسیت ویژه‌ای هستند. تغییرات در هر یک از متغیرهای مربوط به کشت و بازار فروش این محصول شوکی به بازار وارد می‌کند که متاسفانه هیچ یک از این اخبار به نفع کشاورزان تولیدکننده این محصول نیست.
ماجرای کودهای شیمیایی تقلبی، قیمت بالای آنها، افزایش قیمت کارگری، فرسوده بودن شالیکوبی‌ها، خشکسالی و در 2 سال اخیر نبود بازار برای فروش محصول کشاورزان و وجود واسطه‌گران و واردات بی‌رویه برنج خارجی، همه اخبار ناخوشی است که تولید این محصول در کشور را دچار تهدید کرده است.
در سال‌های اخیر کاهش سطح زیرکشت برنج در استان‌های شمالی(گیلان، مازندران و گلستان) حکایت از روزهای رکود و ناامنی در تولید این محصول دارد و افزایش ساخت و ساز در اراضی کشاورزی رنگ طلای سبز در شمال کشور را به فسردگی مبتلا کرده است. برنجکاری از پرزحمت‌ترین کارهای بخش کشاورزی است و تولید این محصول مشقات زیادی دارد.
تابستان و گرمای پر از رطوبت آن برای این محصول اگرچه خوشایند است اما برای کشاورزی که به همراه خانواده خود در شالیزار به کاشت این محصول می‌پردازد، طاقت‌فرسا‌ست.چهره آفتاب‌سوخته کشاورزان همان رنگ مشقتی است که باید تحمل کرد و در گل‌ولای تابستانی تا عمق یک متر در آن فرو رفت تا دید ارزش رنج کشاورز و اهمیت‌ندادن به آن چگونه است.
وجود برنج‌های وارداتی با نوعی پخت متفاوت حتی خود کشاورزان را وادار به مصرف آن کرد اما همه می‌دانند طعم برنج طارم مازندران چیزی است که به قولی در این ماکارونی به شکل برنج هیچ گاه حس نمی‌شود.
اما انواع نامرغوبی از برنج داخلی و قیمت بالای برنج اعلای ایرانی که تماما به دست واسطه‌گران و دلالان صورت گرفت، موجب سیطره برنج‌های خارجی در کشور شد، برنجی که به یک اندازه قد می‌کشد، به خوبی دم می‌کشد، برای پخت آن میزان کدبانوگری خانم‌ها سنجش نمی‌شود و در هر دما و ظرفی به خوبی قد می‌کشد و قیمت ارزان آن موجب شد تا پیگیری دست‌یافتن به راز این برنج دنبال شود.
رئیس پژوهشکده برنج و مرکبات دانشگاه کشاورزی و منابع کشاورزی ساری با بیان اینکه برنج‌هایی که هم‌اکنون به صورت بمباران تبلیغاتی در صدا و سیما به مخاطب تحمیل می‌شود، از تیپ برنج «پوسا» است که در هند کشت می‌شود، یادآور شد: در این نوع برنج نوعی فرآوری پس از برداشت و در زمان تبدیل در شالیکوبی‌ها صورت می‌گیرد.
قربانعلی نعمت‌زاده با اشاره به اینکه مرکز تجاری این نوع برنج در شهر دبی است و شرکت‌های ایرانی به وفور اقدام به واردات این نوع برنج می‌کنند، افزود: کیفیت برنج پس از برداشت به چند عامل بستگی دارد که نوع رقم و ساختار ژنتیکی آن یکی از عوامل مهم است و مناطق مختلف از نظر میزان رطوبت و گرما کیفیت‌هایی متفاوتی از برنج را به بار می‌آورند.
وی با اشاره به اینکه در فرآوری برنج در خارج از کشور این محصول را پارابویل یا همان نیم‌جوش می‌کنند، افزود: نیم‌جوش کردن پیش از شالیکوبی و تبدیل آن به شلتوک صورت می‌گیرد به این صورت که شلتوک برنج را در حوضچه‌هایی در دمای 60 تا 70 درجه نیم‌جوش می‌کنند.
نعمت‌زاده یادآور شد: به دلیل اینکه هنوز برنج پوسته خود را دارد بخشی از پروتئین‌های حقیقی آن در این عمل از بین می‌رود و در زمانی که پس از نیم‌جوش شدن پوست آن در شالیکوبی کنده می‌شود، پروتئین محلول در آب باقی می‌ماند.
وی با تاکید بر اینکه این برنج پس از خشک‌شدن کیفیت متفاوتی پیدا می‌کند، افزود: ساختار شالیکوبی‌هایی این کشورها نیز به گونه‌ای است که سر و ته برنج را نمی‌شکند و با نوعی سیستم بوجاری برنج را سایزبندی می‌کنند. این تنها رازی است که برنج‌های پاکستانی، هندی، تایلندی و اروگوئه را وارد سفره‌های ایرانی کرده و بازار این محصول در کشور را دچار مخاطره کرده است.
اگرچه کیفیت یک‌دست برنج وارداتی شبهات آلوده‌بودن به سموم و تغییرات ژنتیکی را برای برنج‌های خارجی بر سر زبان‌ها انداخت اما این موضوع هیچگاه به اندازه هجمه تبلیغاتی فعلی این محصول از رسانه‌ها دیده نشد.
بمب خبری امسال در فصل برداشت محصول برنج در استان‌های شمالی تولید برنج از چند محصول دیگر کشاورزی است. اگرچه با تولید برنج به این صورت تمام رنج‌هایی که کشاورز برای تولید این محصول متحمل می‌شود، زیر سؤال می‌رود اما تولید آن اگر واقعیت داشته باشد، در تامین امنیت‌غذایی کشور نقش بسزایی دارد.
نعمت‌زاده با بیان اینکه تاکنون تنها نام برنج صنعتی در محافل شنیده شده است، افزود: اینکه در رسانه ملی دیدم شخصی ادعا می‌کرد برنجی با آرد گندم، ذرت و سویا درست کرده و آن را با قالب برنج قالب‌گیری کرده است، سبب تعجبم شد اما هرچه منتظر شدم نمونه‌ای از این برنج و نوع ساخت آن به مخاطب ارائه نشد و تنها روش‌های کلی آن بیان شد.
وی با اشاره به اینکه در این برنامه هیچ نمونه‌ای را این برنج به نمایش در نیامد، تصریح کرد: در نخستین مرحله باید دید چگونه قالب‌هایی به اندازه و ظرافت دانه‌های برنج می‌توان ساخت. مبتکر برنج نعمت در کشور با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ نمونه‌ای از این نوع برنج در دنیا دیده نشده است، اظهار داشت: تولید این برنج غیرممکن نیست اما آسان هم نیست.
وی خاطرنشان کرد: اینکه ادعا می‌شود این برنج نیاز به آب و خاک ندارد، دارای تعبیر و برداشتی غیرمعقول است، زیرا به هر حال برای تولید مواد اولیه این محصول به عناصر حیاتی نیاز است.
نعمت‌زاده با اعلام اینکه این کشورها به مجموعه عواملی دست یافته‌اند که کیفیت برنج را ارتقا می‌دهد، افزود: اگر کسی مدعی تولید محصولی غیر از روش‌های معمول است باید با قرار دادن آن در اختیار پژوهشکده‌های معتبر صحت ادعای خود را اثبات کند.
سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس هفتم با بیان اینکه اگر واقعا بتوانیم این برنج را تولید کنیم و در واحد سطح میزان تولید را افزایش دهیم از این طرح استقبال می‌کنیم، اظهار داشت: پس از بیان دستورالعمل تولید باید مسائل بهداشتی و کیفیت غذایی این محصول سنجیده شود.
به گفته وی وقتی گفته می‌شود این برنج از جو و گندم تولید می‌شود، باید دید آیا به لحاظ اقتصادی به صرفه است که از این 2 محصول استراتژیک برای تولید محصولی دیگر استفاده شود یا خیر و در مرحله بعد نیز باید اقتصاد برنجکاران بیش از همه موارد مهم باشد.
نعمت‌زاده با تاکید بر اینکه کسانی که بدون پایه‌های عینی و کارشناسی اقدام به معرفی این محصول به جامعه می‌کنند دانسته یا ندانسته به دنبال تعطیل کردن تولید برنج در کشور هستند، اظهار داشت: در زمان برداشت محصول برنج و در حالی که مقدار زیادی از برنج سال گذشته در دست کشاورزان باقی مانده است این هجمه تبلیغاتی و معرفی محصولی که پایه عینی ندارد، وضعیت کشت این محصول برای سال آینده و بازار فعلی را دچار مشکلات اساسی می‌کند.
با وجودی که صنعت و تاسیسات تولید برنج صنعتی در حال وارد شدن به استان‌های شمالی از جمله مازندران برای فرآوری برنج‌های شکسته امکانپذیر خواهد بود، اما شنیدن تولید برنج از محصولات دیگر غلات مانند گندم، جو، ذرت، سیب‌زمینی و سویا اگر چه ممکن است اما تقریبا بدون کیفیت است و مطابق برنج اراضی شمالی نیست.
همشهری استانها
