البته طی سالیان متمادی به‌دلیل متغیر بودن وضعیت جوی، تولید گندم در کشور دستخوش افزایش یا کاهش شد، برای مثال سال گذشته به‌دلیل بروز ناگهانی خشکسالی تولید گندم به‌صورت چشمگیری کاهش یافت و به‌طور میانگین حدود80 درصد گندم دیم و 20 درصد گندم آبی در کشور از دست رفت.
پدیده خشکسالی ذاتا جزو حوادث غیرمترقبه و تقریبا غیرقابل پیش‌بینی طبقه‌بندی می‌شود، به همین دلیل کارشناسان ارشد کشوری نتوانسته‌اند خشکسالی را پیش‌بینی کنند و در نهایت در فروردین‌ماه سال گذشته مشخص شد اغلب مناطق ایران از جمله استان همدان با خشکسالی روبرو شده‌اند. در نتیجه پیش‌بینی شد کشور با کمبود برخی محصولات از جمله محصول استراتژیک گندم مواجه شود، پس واردات گندم آغاز شد و گندم وارداتی در سیلوهای کشور توزیع شد.
امسال نیز برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند خشکسالی ادامه یابد؛ بنابراین حجم واردات گندم افزایش یافت.برخلاف این پیش‌بینی‌ها تا کنون سالی پر باران را سپری کرده‌ایم و محصولات زراعی عملکرد قابل توجهی در واحد سطح داشته‌اند. تولید گندم در کشور نیز به‌صورت چشمگیری افزایش یافت و استان همدان نیز که در تولید گندم جزو 10 استان اول تولیدکننده است تولیدی در حدود 630 هزار تن داشت.
اما امسال کشور بحرانی را تجربه می‌کند؛ گندم وارداتی در سیلوهای کشور جا خوش کرده‌اند و جای اندکی برای گندم تولیدی زارعان وجود دارد. در استان همدان از 380 هزار تن فضا در سیلوهای گندم 100هزار تن آن به گندم وارداتی تخصیص یافته است.
این امر تنها به استان همدان محدود نمی‌شود و سایر استان‌های کشور نیز با این بحران دست و پنجه نرم می‌کنند. استان همدان دارای چند سیلوی دولتی و خصوصی است که ظرفیت سیلوهای دولتی 200 هزار تن و ظرفیت سیلوهای بخش خصوصی 180 هزار تن است. میزان ظرفیت سیلوها در مقایسه با تولید استان نشانگر کمبود اساسی در فضا برای ذخیره‌سازی گندم است.
مدیرعامل و رئیس هیات مدیره اداره غله استان همدان در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری در این باره گفت: با عنایت به این که استان همدان جزو 10 استان اول در تولید گندم کشور محسوب می‌شود، برخورداری استان از سیلوی کافی امری ضروری است.مصطفی شمس ادامه داد: با آن که ظرفیت سیلوهای استان همدان 380 هزار تن است؛ اما این میزان کافی نیست و مشارکت بخش خصوصی برای احداث سیلو در استان لازم است.
وی افزود: هم‌اکنون در سطح استان چند سیلو در حال ساخت است که قرار بود در سال جاری به بهره‌برداری برسند، اما به‌دلیل عدم تخصیص تسهیلات بانکی ساخت آنها متوقف شده است.
شمس اضافه کرد: سیلوهای بخش خصوصی در شهرستان‌های نهاوند، اسدآباد، رزن و شهرهای قهاوند و گل‌تپه دارای پیشرفت فیزیکی 10 تا 50 درصد هستند؛ اما به‌دلیل عدم تخصیص تسهیلات از سوی بانک‌ها، احداث آنها متوقف شده است.وی گفت: مجوز احداث سیلو از سوی اداره غله استان به‌دلیل نیاز ضروری استان بیش از 4 سال است صادر شده، اما به‌دلیل عدم همکاری بانک‌های استان با بخش خصوصی در زمینه احداث سیلو، این سیلوها به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌اند.
شمس در پاسخ به این سؤال که دلیل بانک‌ها برای عدم تخصیص اعتبار به بخش خصوصی برای احداث سیلو چیست، اظهار داشت: بانک‌ها توجیه‌های متفاوتی برای عدم ارائه تسهیلات دارند. اما به نظر می‌رسد اگر بانک‌های استان در این زمینه همکاری کنند نیاز استان برای ذخیره گندم تولیدی مرتفع می‌شود.
مدیرعامل اداره غله استان افزود: به گفته کارشناسان برای احداث هر تن سیلوی فلزی حدود 100 هزار تومان اعتبار نیاز است.وی اضافه کرد: در حال حاضر اداره غله به خرید تمامی گندم عرضه شده توسط زارعان در استان اقدام کرده و تاکنون 355 هزار تن گندم به قیمت تضمینی از کشاورزان خریداری شده است.
شمس ادامه داد: گندم خریداری شده از کشاورزان در سیلوهای استان جمع‌آوری و ذخیره شده و میزان مازاد بر ظرفیت سیلوها در فضای باز پایانه‌‌ها جمع‌آوری و یا به سایر استانها نظیر استان تبریز فرستاده شده است.وی تاکید کرد: هر چند کل استان با کمبود سیلو مواجه است، اما آمادگی خرید گندم از زارعان را بدون محدودیت داریم.
مدیرعامل اداره غله استان خاطرنشان کرد: این اداره تاکنون 100 درصد گندم تولید شده در استان را خریداری کرده و کسی نمی‌تواند بگوید گندم عرضه شده، اما اداره غله خرید نکرده است، حتی گندم با کیفیت پایین‌تر و سل‌زده نیز خریداری شده است.شمس اضافه کرد: میزان مصرف استان همدان 250 هزار تن گندم در سال است، اما احداث سیلو به‌دلیل تولید قابل توجه استان در کوتاه مدت، امری ضروری است.
در این ارتباط معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما، اظهار داشت: سطح زیر کشت گندم در استان 92 هزار هکتار کشت آبی و 990 هزار هکتار کشت دیم است که از این سطح 630 هزار تن گندم برداشت شده است.
ابراهیمی اضافه کرد: تاکنون 355 هزار تن گندم به سیلوهای استان تحویل شده که این میزان حدود 69 درصد گندم تولیدی استان است.وی ادامه داد: به‌صورت تجربی ثابت شده است که هر سال حدود 42 تا 62 درصد گندم تولیدی استان به سیلوها تحویل می‌شود.
همشهری استانها
