نظرسنجی تلفنی از مردم تهران درباره سریال‌های ماه رمضان

مدیر طرح: میترا زاغی
همکاران: فریده درفشی،‌ سیامک کفایی، زهره دیداری، سمیه گایگانی، احسان کاظمی

پیشگفتار:

سریال‌های مناسبتی شاید یکی از هزاران واژه‌ای است که به دلیل شرایط فرهنگی کشورمان، ساخته شده و رابطه‌ای با نمونه‌های خارجی‌ ندارد. موضوعاتی که دراین سریال‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد از دو وجه  قابل بررسی است؛  وجه خودسازی و وجه شادی و شادمانی. به این علت شادمانی است چرا که به مهمانی خداوند می‌رویم. به‌نظر هر دو وجه قابل بررسی و تامل است چون این ماه، ماه مقدسی است، ماه رحمت و برکت است و همه می‌خواهند جشن بگیرند و حتی با نام جشن رمضان از آن یاد می‌کنند. از دیدگاه دیگر، ماه خودسازی است و خوب است برنامه‌ها پند اخلاقی داشته باشند و با این دید به ساخت سریال‌ها در ماه رمضان نگاه می‌شود.

چند سالی است که تولید و پخش سریال‌های مناسبتی در ایام مختلف در دستور کار رسانه ملی قرار گرفته است. روند پخش این سریال‌ها به گونه‌ای است که مخاطبان تلویزیون در هر مناسبتی، مثل عید نوروز، محرم و ماه رمضان منتظر پخش سریال‌هایی متناسب با محتوای مناسبت‌ها هستند.

بنای اصلی سریال‌سازی مناسبتی در ماه رمضان از اوایل دهه هفتاد(سال 1372) با سریال همسایه‌ها به کارگردانی حسن فتحی، در تلویزیون بنا نهاده شد و از ابتدای دهه هشتاد شکل جدی‌تری به خود گرفت. در واقع از ابتدای دهه هشتاد بود که با روی کار آمدن تمامی‌ شبکه‌های صدا و سیما و گسترش سازمان، میزان تولید سریال‌های مناسبتی تبدیل به یک عادت و رویه شد. آمارهای مرکز نظرسنجی سیما طی هشت سال اخیر یک‌سری مشاهدات خوبی را ارائه می‌دهد. روند صعودی میزان جذب مخاطب از سال 81 تا سال 87 یک سیر صعودی را نشان می‌دهد که هیچ‌گاه افت نکرده. در جامعه آماری طی این سال‌ها روند به طوری بوده که هر سال پنج درصد به مخاطبان سریال‌های مناسبتی اضافه می‌شده، اما امسال با توجه به نوع سریال‌های پخش‌شده و کم شدن تعداد سریال‌ها آیا باز هم این روند صعودی وجود دارد؟

در سال‌های گذشته شاهد بودیم که شبکه‌های مختلف سیما برای ساخت و پخش سریال در ماه رمضان رقابت سختی با هم داشتند و این خود باعث می‌شد تا سطح کیفی و کمی سریال‌ها نسبت به سال‌های پیش‌تر بهتر شود، اما امسال تلویزیون فقط با سه مجموعه به استقبال ماه مبارک رمضان رفت، که به اعتقاد برخی کارشناسان این کاهش تعداد مجموعه‌ها خود باعث کاهش مخاطبان می‌شود و دیگر از جنجال و حاشیه‌های موضوعی مجموعه‌های ماه رمضان خبری نیست. در سال‌های گذشته بعضی از سریال‌ها به قدری جذاب بودند که در زمان پخش آن سریال‌ها خیابان‌ها خلوت می‌شدند، اما امسال به نظر می‌رسد مجموعه‌ها به گونه‌ای نبود که نظر مخاطب را جلب کند. از سویی دیگر، سریال‌های امسال از نظر موضوعی ارتباط مستقیمی با ماه رمضان ندارند و به قولی سعی شده تا نظر بعضی از مخاطبان و منتقدان سال‌های پیش که می‌گفتند باید سریال‌هایی با فضای غیر رمضان هم مورد توجه قرار گیرد، هم مد نظر قرار بگیرد.

اهداف تحقیق:

هدف از انجام این پژوهش دستیابی به نظر شهروندان تهرانی در مورد سریال‌های ماه رمضان است.

جامعه آماری و تاریخ نظرسنجی:

نمونه آماری این تحقیق که از تاریخ 30 تا 31 شهریور ماه 1388 انجام شده شامل 600 نفر از مردم تهران است که از این تعداد 50  درصد مرد و 50 درصد زن هستند.

گزیده‌ای از یافته‌های این تحقیق به قرار زیر است:

از میان 600 نفر پاسخگو، 60 درصد سریال‌های ماه رمضان را تماشا کرده اند و 40 درصد این سریال‌ها را ندیده‌اند. نکته قابل تأمل اینکه تماشاگران سریال‌های ماه رمضان امسال نسبت به سال گذشته کمتر شده‌اند،‌در سال گذشته 77 درصد از پاسخگویان این سریال‌ها را تماشا کرده بودند.

جدول زیر توزیع پاسخگویان را بر اساس انتخاب بهترین بازیگر زن نشان می‌دهد:

نمودار زیر پراکندگی پاسخگویان را بر اساس انتخاب بهترین بازیگر مرد نشان می‌دهد:

این نظرسنجی‌ها ادامه دارد. ممکن است در روزهای آینده، پژوهشگران مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای همشهری، با تلفن شما هم تماس بگیرند. متن کامل این خبر را در www.hccmr.com بخوانید.