افزایش چشمگیر مرگ و میر ناشی ازسکته قلبی در ایران

آمارهای رسمی وزارت بهداشت ایران نیز نشان می‌دهد بیشترین علت مرگ و میر در کشور بعد از تصادفات، سکته‌های قلبی است برای خیلی از ما تازگی داشته باشد.

آمارها نشان می‌دهد در یکسال گذشته از هر 800 مورد مرگ روزانه،  360 مورد آنها بر اثر بیماری‌های قلبی و عروقی بوده است. از این میزان 198 نفر بر اثر سکته قلبی فوت کرده و حدود 82 ‌‌نفر هم بر اثر سکته‌ مغزی جان خود را از دست داده‌اند.

این در حالی است که به گفته کارشناسان علاوه بر اینکه در جهان روزانه یک میلیون نفر در اثر سکته قلبی راهی بیمارستان‌ها می‌شوند، در ایران هم روزانه 3 هزار سال عمر مفید مردم بر اثر بیماری‌های قلبی و عروقی از بین می‌رود.

علاوه بر این، بیماری‌های قلبی و عروقی،  عامل 41 درصد مرگ و میرها در سنین 45 تا 65 سالگی یعنی افراد با تجربه و فعال جامعه است.

تیپ‌های شخصیتی مستعد بیماری‌های قلبی

دکتر منوچهر قارونی،  متخصص بیماری‌های قلب و عروق و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران در آستانه روز جهانی قلب (6 مهر) در پاسخ به این سؤال که اصلا چرا باید شاهد کاهش سن ابتلا به این عارضه باشیم، به همشهری می‌گوید: طبیعی است که هرچه جامعه ما شهری‌تر شود و هرچه انسان راحتی بیشتری به‌دست بیاورد و به جای استفاده از عضلات بیشتر از مغزش استفاده کند،  ناخود‌آگاه خود را آماده سکته قلبی می‌کند و در واقع باید بگویم بشر امروزی با بشر 50 تا 100 سال پیش فرق می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: بشر امروزی 3 تا 4 کیلو چاق‌تر از پدربزرگ خودش است و سعی می‌کند آرامش خودش را فدای آسایشش کند. پس در یک جامعه صنعتی که رقابت‌ها در آن زیاد است و همین امر از پدر و مادر به کودکان نیز منتقل می‌شود،  نباید انتظار قلب‌های سالم را داشت.

این متخصص بیماری‌های قلب و عروق با اشاره به اینکه علاوه بر چربی و کلسترول بد،  سیگار و خیلی از عوامل دیگر، افراد را از نظر ابتلا به سکته قلبی به 2 تیپ شخصیتی A و B هم تقسیم می‌کنیم،  توضیح‌ می‌دهد: به‌عنوان مثال تیپ شخصیتی A افرادی عجول و منضبط هستند و همیشه سعی می‌کنند زودتر از موعد سر قرار برسند،  این افراد حساس و خودخور هستند و احتمال سکته قلبی در آنها زیاد است.

ولی تیپ شخصیتی B معمولا وقت‌شناس نیستند،  معمولا زندگی را ساده می‌گیرند و از نظر اقتصادی و اجتماعی در اجتماع صاحب موقعیت خاصی نمی‌شوند.

به عقیده استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران تیپ A برای جبران شکست‌هایش به یک مستمسک به نام سیگار نیاز دارد،  برای همین این کار را برای آرام شدن انجام می‌دهد. پس می‌توان گفت اگر کسی در طول روز و در همه عمرش 10 نخ سیگار کشیده باشد،  3برابر کسی که اصلا سیگار نکشیده در معرض سکته قرار می‌گیرد. عامل استرس نیز به تیپ شخصیتی A برمی‌گردد،  به‌طوری که تیپ شخیصتی A در مقابل حوادث به استرس بیشتری دچار می‌شود.

پدران بیمار، فرزندان مستعد

با این اوصاف الان دیگر همه می‌دانند فشار خون بالا و مرض قند در ایجاد این بیماری مؤثرند. ولی آیا همه افرادی که با این عوارض درگیرند دچار سکته می‌شوند؟

دکتر قارونی در پاسخ به این سؤال   می‌گوید: البته این افراد بیشتر در معرض خطرند. ولی عوارضی مثل فشار خون بالا بیشتر جنبه ارثی و ژنتیک دارد؛ مثلا اگر پدر زیر سن 60 سال و مادر زیر سن 65 سال سکته کرده باشد،  فرزندان نیز مستعد ابتلا به این عارضه هستند.

به گفته وی تا 40 سال پیش افراد بالای 80 سال سکته می‌کردند ولی الان در سی‌سی‌یو افرادی را داریم که حدود 25 سال سن دارند. همچنین در گذشته به‌ازای 4 مرد یک زن دچار سکته قلبی می‌شد،  ولی الان به‌ازای 2 مرد یک زن به این عارضه مبتلا می‌شود و این در حالی است که ما نقش عوامل پرخطر را از همان دوران کودکی نادیده می‌گیریم و نمی‌دانیم تنگ شدن عروق از همان بدو تولد شروع می‌شود.

باز هم روغن‌های اشباع شده!

اما اگرچه قلب،  همچون تلمبه‌ای است که از هفته چهارم دوران جنینی شروع به فعالیت می‌کند و تا دوران مرگ، با وجود تمام مشکلات و فشارهایی که بر آن وارد می‌آید، بدون تأمل و توقف خون را به تمام اعضای بدن می‌رساند، ولی به گفته کارشناسان در جامعه‌ای که در خاورمیانه رتبه نخست را در تولید روغن‌های نباتی دارد و سرانه مصرف روغن نباتی در کشور برای هر فرد 15 تا 17 کیلوگرم است- که در مقایسه با سایر کشورها بسیار بالاست- انتظاری جز افزایش مرگ و میر و معلولیت ناشی از سکته قلبی نباید داشت.

دکتر قارونی نیز معتقد است استفاده از روغن‌های ترانس‌بالا و غیراستاندارد اشباع‌شده یکی از مهم‌ترین عوامل خطر هستند. به گفته وی با این حال با وجود هشدارهای وزارت بهداشت هنوز هم این روغن‌ها در پخت فست‌فود‌ها چندین بار استفاده می‌شوند، به‌طوری که حتی رنگ آنها رو به تیرگی می‌رود و بعد از سرد شدن هم منجمد می‌شود.

وی در پایان با بیان اینکه با تمام این اوصاف در کشورهای پیشرفته نظیر آمریکا هم وضعیت مثل ایران است؛ یعنی سکته قلبی بعد از تصادفات دومین رتبه مرگ و میر را دارد،  تصریح می‌کند: منتهی در این کشورها چند سالی است که هم جلوی مرگ و میر ناشی از تصادفات گرفته شده و هم افزایش آمار سکته قلبی نسبت به 10 سال پیش کاهش یافته است، ولی در کشور ما این آمار روز به روز بیشتر می‌شود.