با اینکه آموزش آتش‌نشان داوطلب از دیرباز جایگاه خاصی در سازمان آتش‌نشانی داشته، اما طبق سیاست‌هایی که در سال‌های اخیر سازمان آتش‌نشانی در پیش گرفته، مشارکت شهروندان در فعالیت‌های امدادی آتش‌نشانی از اهمیت بالایی برخوردار است و هر منطقه آتش‌نشانی موظف است هر سال تعدادی از شهروندان را آموزش دهد تا در زمان بحران، بخشی از امداد رسانی‌ها توسط امداگران داوطلب انجام شود.
به همین بهانه سراغ مسئول آموزش آتش‌نشانان داوطلب منطقه 3 آتش‌نشانی رفتیم و با «بهروز راهنما»درباره چند وچون آموزش داوطلبان مهار آتش گپ زدیم.
براساس برنامه‌هایی که سازمان آتش‌نشانی در بخش آموزش تدارک دیده، برنامه‌های این سازمان به 2 بخش آموزش عمومی و آموزش حرفه‌ای داوطلبان تقسیم می‌شود.
مسئول آموزش آتش‌نشانان داوطلب منطقه 3 درباره فعالیت‌هایی که در بخش آموزش عمومی انجام می‌شود، می‌گوید:«آموزش عمومی شهروندان بیشتر درباره رعایت نکات ایمنی و پیشگیری از حوادث است که این آموزش بصورت گسترده در مراکز عمومی مانند مساجد و مدارس برگزار می‌شود.
این آموزش‌ها زمان خاصی ندارد و سازمان آتش‌نشانی آمادگی دارد با حمایت و همکاری ارگان‌ها همه شهروندان را درباره حوادث آتش‌نشانی آموزش دهد.» بهروز رهنما معتقد است آموزش عمومی شهروندان حوادث را کاهش می‌دهد. هر منطقه 1200 داوطلب مسئولان سازمان آتش‌نشانی معتقدند اگر در هر منطقه، تعدادی آتش‌نشان داوطلب و آموزش‌دیده وجود داشته باشد، مسلماً در زمان بحران مشکلات کمتری خواهند داشت.
رهنما به دستورالمعل سازمان در خصوص آموزش هزار و 200 داوطلب در هر منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید: «برنامه‌ریزی شده تا پایان امسال 6 هزار نفر از شهروندان شهر تهران به عنوان آتش‌نشانان داوطلب آموزش ببینند، هر منطقه آتش‌نشانی باید هزار و 200 نفر را آموزش دهد.»
به گفته رهنما تاکنون در منطقه 3 آتش‌نشانی بیش از 600 نفرآموزش دیدند که 370 نفر از این افراد داوطلب خانم بودند. رهنما با بیان اینکه خانم‌های خانه‌دار از طرح آموزش آتش‌نشانان داوطب استقبال بیشتری کردند، می‌گوید: «با توجه به اینکه این گروه از افراد فرصت بیشتری دارند طبیعی است که در این طرح حضور بیشتری داشته باشند.از طرف دیگر آموزش داوطلبان خانم برای نخستین بار در شهر تهران برگزار می‌شود و همین مسئله نیز توجه بسیاری از خانم‌ها را جلب کرده است.»
آموزش‌های حرفه‌ای
سکاندار آموزش داوطلبان، درباره دوره‌هایی که قرار است هریک از این داوطلبان آموزش ببینند می‌گوید: «آموزش ما در این دوره شامل تمام مواردی است که یک آتش‌نشان حرفه‌ای با آنها آشنا می‌شود و در طول کار از مهارت‌ها استفاده می‌کند.این مهارت‌ها شامل آبرسانی، بالا رفتن از نردبان، استفاده از خاموش کننده‌ها، آموزش تئوری حریق، شیمی حریق، کمک‌های اولیه توسط مربیان هلال احمر، حمل مصدوم و استفاده از لوله‌های آتش‌نشانی بود.
تمام این موارد عملی و تئوری به داوطلبان آموزش داده شد.»رهنما با اشاره به اینکه این آموزش‌ها در 3 دوره 80 ساعته برگزار می‌شود،درباره شرایط داوطلبان می‌گوید:«همه کسانی که می‌خواهند دوره‌های آموزشی را بگذارانند ـ اعم از نیروهای ثابت و دواطلبان باید از سلامت کامل جسمانی برای این کار برخوردار باشند، زیرا فعالیت‌های آتش‌نشانی به قدرت بدنی بالایی نیاز دارد.
همچنین سن داوطلبان نباید از 20 سال کمتر و از 40 سال بیشتر باشد.داشتن حداقل مدرک دیپلم هم برای آنها ضروری است.»مسئول آموزش داوطلبان معتقد است هرچه تعداد داوطلبان آموزش دیده وآشنا به اطفای حریق در جامعه بیشتر باشد، میزان ایمنی جامعه بالاتر می‌رود. علاوه براین، در زمان بروز حادثه می‌توان از این نیروها برای کمک به پرسنل رسمی سازمان آتش‌نشانی استفاده کرد.
پبشگیری از بروز حادثه در اولویت است
اگرچه سال‌ها ست واحد پیشگیری سازمان آتش‌نشانی کار خود را آغاز کرده است، اما فعالیت‌های این بخش مدتی است گسترش پیدا کرده و مسئولان سازمان آتش‌نشانی معتقدند پیشگیری از بروز حادثه در اولویت است.مسئول واحد پیشگیری منطقه 3 سازمان آتش‌نشانی با اشاره به اقدامات این بخش در کاهش آتش‌سوزی و حوادث دیگرمی‌گوید:
«یکی از اقدامات پیشگیرانه این سازمان شناسایی و بازدید از مکان‌های تجاری و صنعتی است. پس از بازدید، به مالکان و کاربران آن مکان‌ها دستورالعمل ایمنی داده می‌شود که این نظارت و آموزش در بالا بردن ایمنی تأثیر بسیاری دارد.» «فرخ صبری» با بیان اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد نظارت مستمر باعث کاهش حوادث می‌شود، می‌گوید:
«طبق بررسی‌هایی انجام شده، آمار حوادث در محله‌هایی که دستورالعمل گرفته‌اند به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است.» او به استفاده از دانش و تکنولوژی روز تأکید می‌کند ومی‌گوید:«اکنون با پیشرفت تکنولوژی و نصب دستگاه‌های مدرن در مکان‌های مختلف، ساکنان و صاحبان مراکز تجاری و صنعتی در همان ثانیه نخست متوجه بروز آتش‌سوزی می‌شوند و خودشان با ابزارها و امکانات اولیه‌ای که دارند می‌توانند آتش را خاموش کنند.»
او آموزش عمومی شهروندان را ازجمله اقدامات پیشگیرانه می‌داند و می‌گوید:«یکی از راهکارهای کاهش حوادث، ارتقای فرهنگ ایمنی شهروندان بویژه کودکان و نوجوانان است. باید برای ایجاد این فرهنگ برنامه‌ریزی جدی و دقیق‌تری کرد.» صبری به آموزش در زمینه حوادث چهارشنبه پایان سال اشاره می‌کند و می‌گوید:«سال گذشته برنامه‌های هشداری ویژه‌ای درباره چهارشنبه آخر سال تهیه و در مدارس توزیع شد که در کاهش حوادث این روز نتایج خوبی داشت.»
همشهری محله - 8
