همشهری آنلاین – گروه سیاسی: شاید روزی که جیمی کارتر در دی‌ماه ۱۳۵۵ وارد اتاق بیضی کاخ‌سفید می‌شد، فکرش را هم نمی‌کرد که «ایران» به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌ها و مشغولیت‌های سیاسی دوران کاری‌اش و در نهایت به پاشنه‌آشیلی برای پیروزی دوباره او در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تبدیل شود.
کارتر که در ۲۵ آبان‌ماه ۱۳۵۷ برای حفاظت از محمدرضا پهلوی در برای موج انقلاب اسلامی مردم ایران، تاکید کرده بود آمریکا خواهان ایران نیرومند تحت رهبری شاه است و نیازهای نظامی ایران را تأمین خواهد کرد، حدود ۳ ماه بعد در مواجهه با انقلاب اسلامی دست به اقدام‌هایی زد که نه تنها دستاوردی نداشت، بلکه درنهایت به حیثیت سیاسی سی‌ونهمین رئیس‌جمهور آمریکا ضربه زد. براین اساس هم هست که تاریخ‌پژوهان «تحقیر آمریکا در برابر ایران» را اصلی‌ترین عامل شکست کارتر در رقابت انتخاباتی با ریگان می‌دانند.
اگرچه کارتر را باید پایه‌گذار رویکردها و سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه ایران به‌حساب آورد، اما در مقابل او متحمل ضربات سنگینی از جمهوری‌اسلامی شد؛ شکست‌هایی که سبب شد او به‌عنوان بازنده بزرگ در برابر ایران شناخته شود. در ادامه به برخی از اصلی‌ترین شکست‌های کارتر در برابر انقلاب اسلامی اشاره می‌شود.
۱
شکست هیمنه
تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ایران و ناکامی دولت کارتر از آزادسازی آنها، سبب استمرار ۴۴۴ روزه حضور دیپلمات‌های آمریکایی در ایران شد و در نهایت با اراده ایران بود که گروگان‌ها آزاد شدند و به کشور خود بازگشتند. این موضوع را اصلی‌ترین شکست کارتر از انقلاب اسلامی می‌دانند؛ شکستی که سبب فرو ریختن هینمه آمریکا در سطح جهان شد.
۲
پنجه خرد شده عقاب
۵ اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۹، ضربه‌ای کاری به حیثیت نظامی – امنیتی دولت آمریکا وارد و صحرای طبس به محلی برای دفن بالگردهای آمریکایی تبدیل شد؛ بالگردهایی که برای آزاد کردن گروگان‌ها وارد ایران شده بودند، اما توطئه ناکام ماند و شکستی بزرگ در کارنامه کارتر ثبت شد.
۳
نقاب‌های برافتاده
ناکام ماندن طرح‌ریزی‌ها و نقشه‌های دولت کارتر برای براندازی رژیم نوپای جمهوری‌اسلامی را باید یکی از اصلی‌ترین نمودهای شکست کارتر در برابر انقلاب اسلامی مردم ایران به‌حساب آورد؛ راهبردی که کودتای نوژه (عملیات نقاب) یکی از نمونه‌های آن بود که خنثی شد و راه به جایی نبرد.
۴
بهره‌گیری ناکام از صدام
با شکست راهبردهای سیاسی – نظامی دولت کارتر در زمینه آزادسازی گروگان‌های آمریکایی، استفاده از جاه‌طلبی‌های صدام یکی از گزینه‌های رئیس‌جمهور وقت آمریکا برای فشار وارد کردن به ایران بود؛ تجاوزی که با چراغ سبز کارتر انجام شد، اما در نهایت سیر رویدادها ثابت‌کننده خطای محاسباتی دولت کارتر در تحریک صدام به تجاوز به خاک ایران است.
۵
شکست تحقیرآمیز
ناکامی کارتر در در مقابل ایران هزینه‌های زیادی برای او به‌دنبال داشت و کارشناسان از این موضوع، به‌عنوان اصلی‌ترین شکست کارتر در مقابل دونالد ریگان، کاندیدای جمهوری‌خواهان یاد می‌کنند.
بزرگ‌ترین شکست ژئوپلیتیک کارتر
به‌دنبال انتشار خبر درگذشت جیمی کارتر، ناکامی او در مواجهه با انقلاب ایران یکی از اصلی‌ترین محورهای مورد توجه رسانه‌های بین‌المللی در بررسی کارنامه سیاسی سی‌ونهمین رئیس‌جمهور آمریکا بود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.
- نشریه آمریکایی آتلانتیک: دوران ریاست‌جمهوری کارتر با چالش‌های بزرگی همراه بود: بحران انرژی، تورم شدید و بحران گروگان‌گیری در ایران. عوامل خارجی و بدشانسی بر ریاست‌جمهوری‌اش تأثیر گذاشتند. شکست مأموریت نجات گروگان‌ها در ایران و چالش‌های داخلی اقتصادی، فرصت‌های او برای انتخاب مجدد را کاهش دادند.
- روزنامه آمریکایی هیل: بحران گروگان‌گیری در تهران، که ۵۲آمریکایی برای ۴۴۴ روز در ایران بودند، بزرگ‌ترین بحران کارتر بود. تلاش‌های او برای آزادی گروگان‌ها با شکست مواجه شد و گروگان‌ها فقط پس از سوگند خوردن ریگان به‌عنوان رئیس‌جمهور آزاد شدند.
- پایگاه تحلیلی آمریکایی فارن افرز: بحران گروگان‌گیری در ایران، از جمله شکست‌های دیپلماتیک کارتر در دوران ریاست‌جمهوری‌اش بود.
- خبرگزاری فرانس ۲۴: منتقدان جیمی کارتر نام او را با ضعف در قبال بحران گروگان‌گیری در ایران مترادف می‌کنند.
- پایگاه خبری آمریکایی وکس: دوران ریاست‌جمهوری کارتر با بحران‌های بین‌المللی همراه بود. مهم‌ترین آنها، گروگان‌گیری ۵۲ آمریکایی در ایران بود که ۴۴۴ روز به طول انجامید. تلاش‌هایی مانند عملیات عقاب برای نجات گروگان‌ها با شکست مواجه شد و به کشته شدن ۸ نظامی آمریکایی انجامید.
- رادیو بین‌المللی فرانسه: بحران گروگان‌گیری در ایران، بزرگ‌ترین شکست ژئوپلیتیک جیمی کارتر بود.
نظر شما