اگرچه این خبر هیچگاه از سوی نمایندگان هیات مذاکرهکننده ایرانی تأیید نشد، اما پاسخ علی باقری، معاون سیاست خارجی دبیر شورایعالی امنیت ملی به مجری خبر شبکه 3 سیما که از صحت و سقم این دیدار سؤال کرد، بهصورت تلویحی مهر تأییدی بر این نشست بود.
آنجا که باقری به دیدارهای کلی هیاتایرانی با نمایندگان کشورهای 1+5 در حاشیه مذاکرات اشاره کرد و آمریکا را از این دایره مستثنا نکرد. این در حالی بود که پس از اتمام مذاکرات، رابرت وود سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بلافاصله از دیدار سعید جلیلی، دبیر شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با ویلیام برنز، معاون هیلاری کلینتون در حاشیه مذاکرات و بهمدت 45دقیقه خبر داد.
از سوی دیگر سفر منوچهر متکی، وزیر امورخارجه کشورمان به واشنگتن نیز این معما را پیچیدهتر می کند که استراتژی جدید جمهوری اسلامی ایران در قبال آمریکا دستخوش تحولات جدیدی شده است.
از آنجا که موضوع رابطه و مذاکره با آمریکا حتی در سطوح مختلف و بهصورت حاشیه مذاکرات کلی در زمره مسائل اساسی سیاست خارجی ایران تلقی میشود و نیازمند هماهنگی با سطوح بالای نظام است، این سؤال ضرورت پاسخ مییابدکه آیا دیدار جلیلی با معاون وزیر خارجه آمریکا که در 30 سال اخیر بالاترین سطح دیدار مقامات 2 کشور بوده، با هماهنگی صورت گرفته است یا خیر؟
دیدار در سوئیس
در مذاکرات روز پنجشنبه ژنو ویلیام برنز معاون وزیر امورخارجه آمریکا، هی یافی معاون وزیر امورخارجه چین، سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه، مارک لیال گرانت مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه انگلیس، ژاک اودیبر مدیرکل امور سیاسی و امنیتی وزارت امور خارجه فرانسه، فولکر اشتانسل مدیرکل امور سیاسی وزارت امور خارجه آلمان، خاویر سولانا نماینده عالی سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا و رابرت کوپر مدیرکل امور خارجی و سیاسی- نظامی شورای اتحادیه اروپا با هیأت ایرانی به سرپرستی سعید جلیلی دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران گفتوگو کردند.
قرار برای اواخر اکتبر
سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی و خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از 2 دور مذاکره فرستادگان ایران و 6کشور موسوم به 1+5 در صبح و عصر پنجشنبه اول اکتبر (نهممهر) قرار ادامه گفتوگوها را برای روز 18 اکتبر (26 مهر) گذاشتند.
البرادعی به تهران میآید
از سوی دیگر مدیرکل مصری آژانس بینالمللی انرژی اتمی عزم سفر به تهران کرده است. محمد البرادعی تا پایان ماه آینده میلادی مدیرکل آژانس خواهد بود. آژانس میگوید که مقامات ایران از محمد البرادعی برای سفر به این کشور دعوت کردهاند. موضوع سفر البرادعی به تهران پس از انتشار خبر مرکز غنیسازی دوم ایران در حوالی قم مطرح شد.
مرکز جدید هستهای ایرانی که سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در جلسه مشترک با فرستادگان ایران، آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان درباره آن گفت: گروه (6 کشور) اصرار داشته است که ایران تاریخی را برای بازرسی سازمان ملل از این تاسیسات که در نزدیکی قم واقع شده است، اعلام کند. سولانا همچنین از توافق با دیپلماتهای ایرانی بر سر این موضوع خبر داد.
پیش از این اعلام آمادگی کردیم
در همین حال اما یک عضو هیأت ایرانی در مذاکرات ژنو درباره ادعای توافق ایران و 1+5 بر سر بازدید آژانس از تاسیسات فوردو در نزدیکی قم طی 2 هفته آینده که سولانا، نماینده اتحادیه اروپا مدعی آن شد، به مهر گفت: چنین توافقی در مذاکرات پنجشنبهصورت نگرفت، هر چند رئیسجمهوری اسلامی ایران پیش از این دوره از مذاکرات در سفر نیویورک اعلام کرده بود که ایران آمادگی دارد بهرغم عدمالزام قانونی، این تاسیسات را به رویت آژانس برساند.
اظهارنظر شخصی
این مذاکرهکننده ایرانی با اشاره به تاکید وزیر امور خارجه آمریکا در روزهای اخیر مبنی بر اینکه ایران باید امکان بازرسی آژانس اتمی از این تاسیسات را بلافاصله فراهم کند، هدف سولانا از ادعای توافق ایران با انجام بازرسی از این تاسیسات در 2هفته آینده را که بهعنوان پیروزی 1+5 در مذاکرات از آن یاد شد مخفی کردن دست خالی این گروه در پی مذاکرات ژنو عنوان کرد و گفت: اینها صرفا اظهار نظر شخصی است.
وی در عین حال با بیان اینکه ایران همچنان آماده دعوت از بازرسان برای بازدید از تاسیسات فوردو است تعیین تاریخ این بازدید را فقط به توافقهای ایران و آژانس در این باره موکول کرد.
قرار بعدی، با آژانس است
او درباره نشست 18 اکتبر در وین نیز توضیح داد: این نشست برخلاف ادعاهای مطرح شده نشست تکمیلی ایران و 1+5 نیست و در سایه این مذاکرات نیز انجام نمیشود بلکه صرفا نشستی فنی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای تامین نیاز ایران به اورانیوم حدود 20 درصدی برای نیروگاه اتمی تهران است که تاریخ آن نیز پیش از نشست ژنو میان تهران و آژانس نهایی شده بود.
این مذاکرهکننده ایرانی یادآور شد که پیشنهاد خرید اورانیوم با غنای حدود 20 درصد در هفتههای اخیر از سوی ایران رسما به آژانس اعلام شد و این نهاد بینالمللی طبق وظیفه ذاتی خود این پیشنهاد را با کشورهای دارنده تکنولوژی غنیسازی مطرح کرد.
به اطلاع رساندیم
وی درباره ادعای اعضای گروه 1+5 مبنی بر موافقت ایران با تحویل اورانیوم 5 درصدی خود به کشور فروشنده اورانیوم 20 درصدی در مذاکرات ژنو که از آن بهعنوان پیروزی این گروه در مذاکرات یاد میشود، گفت: در اجلاس ژنو هیچ توافقی برسر این موضوع صورت نگرفت و صرفا تصمیم ایران برای شرکت در نشست 18 اکتبر با آژانس به اطلاع 1+5 رسید.
سازنده بود
- سعید جلیلی در نشست خبری مشترک با خاویر سولانا پس از پایان مذاکرات 1+5 در ژنو روند مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد . وی همچنین دیروز با میشلین کالمیری وزیر خارجه سوئیس دیدار و گفتوگو کرد.
- مقامات فرانسه و روسیه از ایده ایران برای کسب اورانیوم غنی شده از طریق یک طرف سوم استقبال کردند. این پیشنهاد را محمود احمدینژاد، هفته گذشته اعلام کرد.
- به گزارش رویترز به نقل از آندریاس پشکه، سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان گزارش داد که مذاکرات میان ایران و 6 قدرت جهانی در ژنو نخستین گام است اما تهران درصورتی که قصد دارد اعتماد غرب را جلب کند باید نشان دهد که اقدامات بیشتری را انجام خواهد داد.
- چنگ جینگایه، رئیس بخش کنترل تسلیحات وزارت امور خارجه چین در بیانیهای اعلام کرد: چین از پیشرفت حاصله در گفتوگوهای ژنو استقبال میکند و انعطاف نشان داده شده از سوی همه طرفها را تحسین میکند.
- باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا نشست قدرتهای جهانی و تهران در ژنو را که شامل گفتوگوهای مستقیم مقامات عالیرتبه میان آمریکا و ایران پس از گذشت 3 دهه نیز بود، آغازی سازنده برای جلوگیری از بن بست هستهای دانست و اقدام فوری و سازنده ایران را در پی این مذاکرات خواستار شد.