او بهعنوان وزیر امورخارجه کرهجنوبی، نقشی کلیدی در مذاکرات شش جانبه با پیونگ یانگ، با هدف یافتن راهحلی دیپلماتیک برای حل جنجال هستهای این کشور دارد.
چنین آزمایشی ممکنبود گفتگوها را برهم زند و آمریکا را وادار کند تحریمهای تازهای را علیه پیونگ یانگ اعمالکند.
اما آنچه که بیش از همه «بان» را نگران میکرد، تاثیر احتمالی آزمایشهای کرهشمالی بر کاندیداتوری او، برای تصاحب پست دبیرکلی سازمان ملل بود. او گفت: «امیدوارم شرایط بهوجود آمده، مشکلی برای نامزدی من ایجاد نکند.»
شاید نخستین انتظار جامعه جهانی از « بان»، پس از تصاحب مقام دبیرکلی سازمان ملل، این باشد که نقش موثرتری در حل بحران کرهشمالی ایفا کند.
البته دنیا با چالشهای دیگری نظیر بحران دارفور و افغانستان نیز روبهرو است و همه از دبیرکل سازمانمللمتحد انتظار دارند که پیامآور صلح باشد. سازمانملل هماکنون با چالشهایی مواجه است؛ لزوم اجرای اصلاحات در این سازمان که مدتها از سوء مدیریت رنج میبرد، اهمیت زیادی دارد.
از سوی دیگر بیکفایتی و فساد مالی که برجستهترین آن، رسوایی برنامه نفت در برابر غذا در عراق بود و باعث تیرهشدن سابقه «کوفیعنان» در این پست شد، از دیگر چالشهای پیش روی «بان» است.
وقتی قرار باشد میان کشورهایی نظیر آمریکا، چین و روسیه که هرکدام بر اصول خود پافشاری میکنند داوری کنید، آنوقت است که معنی گفته «کوفی عنان» را درمییابید که میگفت: «این پست، غیرقابل انجامترین شغل دنیاست.» یکی از مقامات سازمانملل معتقد است: «دبیرکل آینده سازمانملل، باید شخصی برجسته باشد که توانایی رهبری سازمان را داشته باشد. اما حقیقت این است که او بیش از هر چیز باید فردی بیآزار باشد.»
بیآزار بودن از مشخصههای ویژه «بان» است. او 36سال بهعنوان یک دیپلمات مشغول بهکار بود و در طول این سالها، هیچگاه دست از پا خطا نکرد. او با خدمت در کشورهای گوناگون، به اندازه کافی تجربه برعهدهگرفتن پست دبیرکلی را دارد.
کرهجنوبی، کشوری بودهاست که همواره توسط کشورهایی نظیر روسیه، آمریکا، چین، ژاپن و کرهشمالی احاطه شدهبود و«بان» به عنوان یک دیپلمات کرهای، تجربه گرانقدری از روابط کرهجنوبی با این کشورها اندوختهاست.
«بان» که خود را با عنوان «بچه روستایی» معرفی میکند، در سال 1944، درست زمانی که کرهجنوبی در اشغال ژاپن بود، بهدنیا آمد.
او تمام دوران کودکیاش را زیر سایه مخوف جنگ گذراند. پیش از آنکه در سال 2004 به سمت وزارت امورخارجه کرهجنوبی منصوب شود، سمتهایی دیپلماتیک در دهلینو، واشینگتن، سازمانملل و وین داشت.
سالهای فعالیت دور از خانه، این امکان را برای او فراهم آورد تا سابقه درخشان خود را از هرگونه آلودگی کشمکشهای سیاسی درونی کرهجنوبی، حفظ کند.
«یان سون موک»، رییس اپوزسیون حزب دموکرات کره جنوبی میگوید: «بان هیچگاه دشمنتراشی نمیکند.» باید دید آیا این خصوصیت مثبت «بان» میتواند اثر مثبتی در روند بحران کرهشمالی داشته باشد یا خیر.
از سوی دیگر، برخی معتقدند که انتخاب «بان» بهعنوان دبیرکل جدید سازمانملل، میتواند رابطه تیره میان آمریکا و کرهجنوبی را ترمیم کند. پس از گذشت 50سال رابطه میان آمریکا و کره جنوبی در مرحله گذار قرار گرفتهاست.
با در نظرگرفتن موقعیت فعلی کرهجنوبی، ممکناست تا حدودی سوءتفاهم و کشمکش میان دو کشور وجود داشته باشد. چراکه کرهجنوبی، در مدت این 50سال بسیار تغییر کردهاست.
سرعت رشد این کشور، تا حدودی حتی از ایالات متحده نیز بیشتر بودهاست. اما «بان» معتقد است کشمکش اخیر این دو کشور راه را برای اتحاد و دوستی در آینده باز خواهدکرد.
از دیگر سو، اینگونه به نظر میرسد که کرهجنوبی در هیاهوی روابط واشینگتن و کشورهای توسعهیافته گرفتار شدهاست. «بان» در اینباره میگوید:« کرهجنوبی به جای اینکه در چنین موقعیتی گرفتار شود، میتواند نقش یک پل ارتباطی را ایفا کند.
در زمینههای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، کرهجنوبی به اندازه کشورهای توسعهیافته، پیشرفت داشتهاست. در عینحال، کرهجنوبی مشکلات کشورهای توسعهیافته را بسیار بهتر درک میکند، چون خود این کشور زمانی با این مشکلات سرو کار داشته و بر آنها غلبه کردهاست.»
به نظر میرسد بزرگترین چالش «بان» پس از برعهدهگرفتن پست دبیرکلی سازمانمللمتحد، سرو سامان دادن به وضعیت این سازمان عریض و طویل است.
«کوفی عنان»، پس از رسیدن به پست دبیر کلی، برنامهای فراگیر برای انجام اصلاحات اداری مانند تلاش شدید برای بهبود شیوههای مدیریت و همچنین سازمانی، با تاکید بر توانمندسازی سازمانملل برای نشاندادن واکنش موثر به تقاضاهای روزافزون در پیشگرفت.
«بان» درباره لزوم ایجاد اصلاحاتی در ساختار سازمانملل میگوید: «اصلاح ایندستگاه عریض و طویل از نخستین اولویتهای برنامههای کاری من است. متاسفانه به این سازمان اتهاماتی نظیر فساد مالی و بیمصرفی وارد آمدهاست.
در قدم نخست روحیه حرفهای را در این سازمان زنده خواهمکرد. سعی خواهمکرد سیستمی را معرفی کنم که قابلیت ارزیابیشدن داشته باشد. در قدم بعدی ناسازگاری میان اعضای کشورهای توسعهیافته و کشورهای درحال توسعه را به حداقل خواهم رساند.»
آنچه واضح است، ایناست که «بان» یک دیپلمات کارکشته است. به گفته خود او، از زمان کودکی دوست داشت دیپلمات شود و بعدها زمانی که در دانشگاهملی سئول، رشته دیپلماسی را دنبال میکرد امیدوار بود روزی وزیر امورخارجه کشورش شود.
او میگوید: «اما هیچوقت فکرش را هم نمیکردم روزی کارمند ارشد سازمان ملل شوم. دیپلمات بودن، کار شاقیاست. در اینراه باید خود را وقف مصلحت عموم کنید و خود را مامور بشریت بدانید.»
تایمز/ نیوزویک