هفته گذشته این جبهه از تشکیل ائتلافی همه جانبه از احزاب سنی خبر داد که هدفش افزایش شانس آن برای کسب 44 کرسی از مجموع 275کرسی پارلمان عراق است. این اقدام مدت زمان کوتاهی پس از آن صورت میگیرد که شیعیان با نفوذ ، به همین علت ائتلافهای خود را در ماههای سپتامبر و اکتبر تشکیل دادند. اما بسیاری از مردم عراق بر این باورند که بهدلیل غیبت بسیاری از چهرههای مشهور و تاثیرگذار درائتلاف سنی، خورشید جبهه التوافق غروب کرده است.
فهرست جدید احزاب سنی عراق برای شرکت در انتخابات 2ماه آینده این کشور که به تازگی اعلام شده، علاوه بر رهبران قبایل و چهرههای مهمی مانند ایاد سامرایی، سخنگوی پارلمان و نصیر العانی، رئیس دفتر ریاستجمهوری عراق موسوم به (دیوان)، شامل حزب اسلامی عراق، ائتلاف مردم عراق به رهبری عدنان الدلیمی و حزب عدالت ترکمن است.
احزابی که غیبت آنها در این میان محسوس است، شورای گفتوگوی ملی به رهبری خلف علیان(که هماکنون به تنهایی 7کرسی پارلمان را در دست دارد)و بلوک عربهای مستقل به ریاست عبدمطلق الجبوری هستند.صالح المطلق چهره بانفوذ سنی به ائتلاف ایاد علاوی (نخستوزیر سابق عراق) خواهد پیوست که این ضربه دیگری به جبهه التوافق محسوب میشود.سامرایی درباره این ائتلاف میگوید: هیچ خط قرمزی وجود ندارد. برای مستحکمکردن پایههای دمکراسی در عراق، ما آماده مذاکره با همه طرفها هستیم.
بسیاری از مردم عراق بر این باورند، بهدلیل غیبت بسیاری از چهرههای مشهور و تاثیرگذار در ائتلاف سنی، خورشید جبهه التوافق غروب کرده است. تمامی اسامی باقی مانده از نظر مذهبی به گروههای اسلامی تعلق دارند و هیچ کدام جزو چهرههای سکولار یا لیبرال نیستند. این امر پیروزی چشمگیر را مشکل میکند و احزاب قدرتمند شیعه مانند ائتلاف ملی عراق به رهبری ابراهیم جعفری (نخستوزیر سابق) و ائتلاف دولت قانونی به رهبری نوری المالکی را با چالش مواجه میسازد.
علاوه بر این، جبهه التوافق هیچ برنامه ایدئولوژیکی ندارد و فقط بر حفاظت منافع جامعه عراق تاکید دارد و به آنها اجازه حضور بیشتری در سیستم سیاسی آن کشور را میدهد. رهبران این جبهه در سال2005 میلادی، بهمنظور پایان اشغال ایالات متحده در عراق، حفظ اتحاد سرزمینهای آن کشور، بازگرداندن سنیها به مشاغل دولتی و پایان دادن به قوانینی که منجر به دستگیری و تحت تعقیب قرار گرفتن میلیونها سنی میشد، مبارزه کردند.
در حالی که اکثر این مشکلات هنوز پا برجا هستند، جبهه التوافق مسئولیت دشواری برای دسترسی به 10 میلیون سنی عراقی خواهد داشت که به گروههای مذهبی و سکولار، بعثی و مستقل، قبیلهای و شهری و تحصیلکرده و بیسواد تقسیم شدند.در طول 3سال گذشته، ایالات متحده بارها سعی کرد با مالکی در مورد آغاز روابط جدید با سنیها مذاکره کند. این گفتوگوها بارها و بارها توسط رابرت گیتس (وزیر دفاع) و زلمای خلیلزاد (سفیر سابق ایالات متحده) انجام شد اما مقامات بغداد گوششان به این حرفها بدهکار نبود.
سنیها انتخابات پارلمانی عراق در سال 2005 میلادی را تحریم کردند و در نتیجه پارلمانی بهوجود آمد که شیعیان در آن حداکثر کرسیها را در اختیار داشتند. زخم سنیها بهدلیل خارجماندن از روند سیاسی عراق که سال2005 میلادی با تصمیم خودشان صورت گرفت، هرگز بهبود نیافت. بسیاری از آنها امیدوارند که این اشتباه در سال 2010 میلادی تکرار نشود.
در طول انتخابات استانی عراق در ژانویه 2009 میلادی، گروههای زیادی از سنیها حتی در کانونهای ناآرامی مانند تکریت در پای صندوقها حاضر شدند و رای دادند. این امر موجب پیروزی آنها و شکست تکاندهنده برای احزاب شیعهای مانند مجلس اعلای اسلامی عراق شد. سپس، این مجلس 8کرسی از 11 کرسی در بغداد را از دست داد. این موضوع نشان داد اگر سنیها تصمیم بگیرند بهصورت دستهجمعی عضوی از روند سیاسی باشند، چقدر قدرتمند خواهند بود.
عوامل ارشد القاعده در خیابانهای عراق که نمیخواهند سنیها در امور سیاسی پیشرفت کنند، مطمئنا برای جبهه التوافق مایه دردسر محسوب میشوند. عناصر القاعده همانند حمله به حریث العبیدی- رئیس جبهه التوافق- که در ماه ژوئن پس از اقامه نمازجمعه در بغداد به ضرب گلوله کشته شد، تلاش زیادی خواهند کرد تا رهبران این جبهه را در فرصت 2 ماه مانده به برگزاری انتخابات، از بین ببرند.وی صدمین رهبر جبهه التوافق بود که از زمان سقوط رژیم صدام حسین دیکتاتور در سال 2003 کشته شد. چهرههای برجسته و قدرتمند سنی که با جعفری و مالکی نخستوزیران عراق همکاری میکنند، نمیخواهند این جبهه در ماه ژانویه 2010 میلادی به پیروزی دست یابد.
روی هم رفته، هنگامی که جبهه التوافق در آگوست سال 2007 میلادی وارد کابینه مالکی شد، نخستوزیر عراق دریافت که این جبهه همانند موهبتی مخفی است. مالکی در هنگام تشکیل کابینه خود در سال 2006میلادی به آن نیاز داشت و جبهه التوافق را بهعنوان پوششی سیاسی برای توجیه تبلیغات خود علیه ابومصعب الزرقاوی، رهبر القاعده استفاده کرد.
با این وجود، با گذشت زمان کمک کردن به آنها دشوار شد و تقاضاهایی داشتند که مالکی آماده برآورده کردنشان نبود. اعضای جبهه التوافق خواستار عفو سیاسی بهمنظور آزادی زندانیان سیاسی و نقش بیشتر سنیها در کابینه بودند و حتی ایده رسیدن به ریاستجمهوری در عراق را داشتند و آن را بهعنوان یک حق طبیعی در نظر میگرفتند.
هنگامی که هیچیک از این خواستهها - چه امکانپذیر و چه دشوار - برآورده نشد، جبهه التوافق از کابینه مالکی بیرون رفت. نخستوزیر عراق برای نگهداشتن آنها در دولت هیچ کاری نکرد و از آن زمان به بعد اقدامی بهمنظور بازگرداندنشان به قدرت انجام نداد. شرایط از آن زمان به بعد تغییر کرد و مالکی متوجه شد که برای پیروزی در انتخابات ماه ژانویه 2010 میلادی به حمایت سنیها احتیاج دارد.
حزب وی، ائتلاف دولت قانون، شامل 55سیاستمدار از جمله رهبران سنی مانند فوزی ابوریشه و یاور الشماری است. نخستوزیر عراق که میخواهد رهبر چندین گروه باشد از نفوذ آنها بهعنوان رؤسای قبیلهای در جامعه اهل تسنن استفاده میکند.این موضوع آرای سنیها را به سه دسته تقسیم میکند: بعضی از افراد به جبهه التوافق، عدهای دیگر به سامرایی و ابوریشه رای میدهند و گروه سوم بهدلیل مصیبتهای سیاسی دوره پس از سقوط صدام، از رأیدادن خودداری میکنند.
سؤال واقعی که باعث پیروزی یا شکست جبهه التوافق یا دیگر احزاب سنی در انتخابات عراق خواهد شد این است که بازیگران منطقهای مانند عربستان سعودی و سوریه تا چه اندازه از آنها حمایت میکنند؟
در سال 2005 میلادی، سنیها تمایلی برای پیوستن به رژیم پس از صدام نداشتند و سوریها و سعودیها بر سر موضوع لبنان اختلاف داشتند؛ این امر باعث شد هرگونه هماهنگی میان آنها در مورد عراق عملا غیرممکن شود. بهدلیل تلاشهای هماهنگ سنیها در انتخابات استانی ماه ژانویه 2009 میلادی و فضای جامعه اهل تسنن که از روند سیاسی مالکی و گروه او خارج شدند، آن موضوع هم تغییر کرد.
با توجه به افزایش تنش میان دمشق و بغداد که بر روابط عراق و عربستان سعودی اثری منفی بر جای خواهد گذاشت، سنیهای عراق نسبت به گذشته شانس بیشتری دارند و ممکن است سهم زیادی از 275کرسی پارلمان عراق را به دست آورند. آنها شاید نخستوزیر عراق را برکنار نکنند اما مطمئنا چالشی جدی برای مالکی محسوب میشوند.
آسیا تایمز-21 اکتبر 2009