بر همین اساس، مدیران شرکت لاکهید مارتین که از شرکتهای مهم و معتبر نظامی آمریکاست، در دیداری غیررسمی با کارشناسان دفاعی هند که چندی پیش در سالن یک هتل 5ستاره در دهلینو صورت گرفت، قراردادی برای فروش تجهیزات عمده نظامی به امضا رساندند. شرکت لاکهید مارتین، بزرگترین تامینکننده سلاح در جهان است.
هند قصد دارد تا 10 سال آینده، توان نظامی خود را تا سقف 100میلیارد دلار افزایش دهد و نیروی نظامیاش را مدرنیزه کند. هند با هدف دورشدن از متحد سنتی خود؛ یعنی روسیه که تامینکننده سلاحهای اصلی این کشور است رو به ایالات متحده آمریکا برای ارتقای سیستمها و سلاحهای پیشرفته خود آورده است.
در سیاستهای هدفمند آمریکا، هند بهعنوان قابل اعتمادترین متحد آمریکا در میان کشورهای درحال توسعه آسیایی از جمله پاکستان و افغانستان بهشمار میرود. پاکستان و افغانستان با وجود شبهنظامیان اسلامگرا هر دو تهدیدی برای امنیت آمریکا محسوب میشوند. از سویی، گسترش جاهطلبیهای نظامی هند و نقش آمریکا در فروش اسلحه به این کشور و دستیابی آن به تسلیحات هستهای، نگرانیهایی را برای همسایگانش بهخصوص پاکستان که رقیب همیشگی هند بوده، ایجاد کرده است. هند همچنین اختلافات مرزی مداوم با دیگر غول آسیا یعنی چین داشته، که این اختلافات درسال 1962منجر به جنگی کوتاهمدت و عقبنشینی و شکست چین شد.
حسن عسگری ریزوی، تحلیلگر ارشد دفاعی پاکستان میگوید: افزایش هزینههای نظامی هند و کمکهای قابل توجه نظامی آمریکا در مبارزه با شورشیان طالبان در شمال غرب این کشور، بهنظر میرسد نگرانیهایی را برای دولت پاکستان بهوجود آورده است. از سوی دیگر تا زمانی که فشار نیروهای نظامی هند در مرز پاکستان حس میشود، این کشور نمیتواند سربازان خودرا بهمنظور مبارزه با طالبان جابهجا کند. در چنین شرایطی، خطر جنگ بین هند و پاکستان پس از استقرار نیروهایشان در مرز 2 کشور افزایش یافته است، این وضعیت مانند جنگ میان 2 کشور در سال 1965است که هر دو از سلاحهای آمریکایی در برابر یکدیگر استفاده کردند.
هند، دولت اوباما را برای اینکه به سهولت به سلاحهای آمریکا و فناوری پیشرفته آن دست پیدا کند، تحت فشار گذاشته است. بر همین اساس در سالجاری، مقامات بلندپایه دولت آمریکا به شرکتهای لاکهید و بویینگ اجازه دادند تا جتهای جنگنده مجهز به تکنولوژی رادار پیشرفته را در اختیار هند قرار دهند. در عوض، سفارت آمریکا در دهلینو، به مقاطعهکاران دفاعی مانند نورثروپ گرومن که اسپانسرهای تیمهای لیگ کوچک بیسبال بهحساب میآیند، اجازه میدهد تا نام شرکتهای خود را روی لباس بازیکنان بیسبال چاپ کنند.
در همین حال، سیتانشو کار، سخنگوی وزارت دفاع هند میگوید: حدود 70درصد از تجهیزات نظامی هند از روسیه میآید. اما برخی از مقامات نظامی هند در مورد کیفیت و هزینه تسلیحات روسی گله و شکایت دارند و خواستار تغییر تامینکنندگان سلاحهای خود هستند و ترجیح میدهند تجهیزات نظامی را از ایالات متحده خریداری کنند. وی ادامه میدهد که هند پیش از این یک رابطه دیرینه و سنتی با روسیه داشته است اما این روند در حال تغییر است.
کشوری که با اصول و عقاید گاندی بنیانگذاری شده و اصول وی مبنایی جز مبارزه مسالمتآمیز نداشت و از خشونت و خونریزی به دور بود، درحال حاضر لیست خرید تسلیحاتی بلندبالایی دارد. این فهرست شامل 126جت جنگنده، 155خمپارهانداز، موشکهای پرتاب زمین به هوا، تعداد زیادی موشک بالستیک، هواپیماهای باری مورد استفاده درطول جنگ از راه دور، ناو هواپیمابر و زیردریاییهای بسیار پیشرفته در اعماق آب است.
رقابت غولهای صنایع تسلیحاتی آمریکا یعنی لاکهید با بویینگ، همراه با شرکتهای فرانسوی، روسی و سوئدی و یک کنسرسیوم اروپایی اکنون بر سر نوعی جت جنگنده چند منظوره به ارزش 10میلیارد دلار است که قرار است هند این نوع جت را خریداری کند.
هند تاکنون چندین پرواز آزمایشی از جتهای جنگنده لاکهید وبویینگ را برای مقامات و کارشناسان دفاعی خود به نمایش گذاشته است.
پس از حملات تروریستی در بمبئی- پایتخت اقتصادی هند- که در ماه نوامبر بهوقوع پیوست، مانموهان سینگ، نخستوزیر هند متعهد شد که توان سرویسهای امنیتی و اطلاعاتی و همچنین توان تسلیحاتی این کشور را ارتقا داده تا از بروز چنین حوادثی جلوگیری کنند. وی پس از اعلام بودجه هزینههای نظامی در تابستان امسال تاکید کرد: ما هر اقدامی که لازم باشد برای مدرنیزه کردن سرویسهای امنیتی و اطلاعاتی خود انجام میدهیم.
تقریبا آخر هر هفته، هتلهای پنج ستاره در دهلینو پاتوقی است برای دریاسالارها و ژنرالهای بازنشسته آمریکایی که در حال حاضر برای شرکتهای تسلیحاتی مانند ریتون و نورثروپ گرومن کار میکنند و با کارشناسان دفاعی هند پشت درهای بسته به تبادل نظر و تنظیم قرارداد میپردازند.
ویلیام اس کوهن، وزیر دفاع اسبق ایالات متحده در دوران ریاستجمهوری کلینتون که درحال حاضر عضو هیأتمدیره شورای تجارت هند-آمریکاست، درباره روابط این دو کشور میگوید: رابطه آمریکا و هند درحال حاضر دوران بلوغ و شکوفایی خود را میگذراند. هند نقش یک بازیکن مهم را در جهان برای آمریکا بازی میکند. روابط نزدیک هند و آمریکا برای رفع تهدیدهای بینالمللی بسیار ضروری است. پیوند میان واشنگتن و دهلینو از سال گذشته با یک توافقنامه تاریخی هستهای تقویت شده است. این توافقنامه هستهای صلح آمیز راه را برای پیشرفت هند در صنعت برق میگشاید که این توافقنامه آن معادل 100میلیارد دلار برای آمریکا سودآوری دارد.
کارشناسان دفاعی بر این باورند که هند از رقابتهای تسلیحاتی، در میان کشورهای آسیایی عقب مانده است. در سالجاری، هزینههای نظامی و دفاعی چین تنها به 71میلیارد دلار رسیده است. افزایش هزینههای دفاعی چین نگرانیهایی هم برای آمریکا و هم برای هند ایجاد کرده است. چین اکنون یک رقیب سرسخت برای آمریکا بهشمار میآید که مخالف نظام تک قطبی جهانی تحت رهبری واشنگتن است. هند، امسال برای تجهیزات دفاعی خود در حدود29 میلیارد دلار هزینه صرف کرده که این میزان نسبت به سال 2008، 25درصد افزایش داشته، اما هنوز بسیار کمتر از بودجه نظامی چین است. در این میان، سال گذشته، هند در حدود 2درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینههای دفاعی کرده است، درحالی که چین 3/4درصد و پاکستان 5/3 درصد از این میزان را صرف کردهاند.
ژنرال آشوک کی مهتا از افسران بلندپایه سابق ارتش هند میگوید: بیش از 2200مایل مرز مشترک هند با چین در خطر ناآرامی است. تنش بین چین و هند، در ماه جاری پس از گزارشهای رسانهها درباره عبور سربازان چینی از مرز هند و ورود به خاک این کشور، تشدید شده است. در همین حال، چین سعی میکند روابط استراتژیک و عمیقی با همسایههای هند از جمله پاکستان، برمه، بنگلادش و سریلانکا برقرار کند تا از این رهگذر دهلینو را تحت فشار قرار دهد که از مواضع و مطالباتش در اختلافات ارضی با چین کوتاه بیاید. مهتا در ادامه میافزاید: بسیاری از مردم هند مشکل شماره یک کشورشان را پاکستان میدانند، درحالی که چین مشکل اصلی هند است.
وی همچنین معتقد است که زرادخانههای هستهای چین برای هند یک تهدید تلقی میشود نه پاکستان. بهترین راه برای جلوگیری از بروز جنگ میان هند و چین، کاهش شکاف در توازن نظامی این دو کشور است و هند باید توان نظامی خود را بالا ببرد تا این توازن در مقابل رقیب برقرار شود. حملات بمبئی، که در آن بیش از 170نفر کشته شدند توسط 10 مرد مسلح که از پاکستان و از دریا عبور کرده بودند، بهدلیل کمبود سیستمهای امنیتی در هند روی داد. از اینرو هند باید نیروهای نظامی خود را مدرنیزه کرده و توان نظامی و هستهای خود را بالا ببرد.
دامنه گسترش قدرت استراتژیکی هند به اقیانوس هند و دریای عمان نیز رسیده و هند برای جلوگیری از نفوذ راهزنان دریایی، نیروهای دریایی خود را برای حفاظت از خطوط دریایی افزایش داده است. نزدیک به 90درصد از واردات نفتی هند توسط دریا به این کشور حمل میشود.
براهما چلنی، استاد مطالعات استراتژیک در مرکز سیاسی پژوهشی دهلینو میگوید: هند هر جای را در اطراف خود بنگرد، همه را دشمنان خود میبیند. چین که در زیر گردن هند نفس میکشد. افغانستان که کشوری شکست خورده است. پاکستان که هر لحظه آبستن حوادثی است. سریلانکا که هنوز شرایطی ناپایدار دارد. این لیست همینطور ادامه دارد. تنها کشورهای همسایه هند که از شرایطی پایدارتر برخوردارند بنگلادش، میانمار و برمه هستند که آنها را نیز واقعا نمیتوان گفت کاملا شرایط پایداری دارند.
تحلیلگران معتقدند که اولویتهای ایالات متحده در هند از یک دهه گذشته تغییر کرده، یعنی زمانی که واشنگتن تحریمهای نظامی را علیه دهلینو پس از آزمایشهای هستهای این کشور در سال 1998 پیاده کرد. اما بهتدریج این تحریمها کم شد. راجر رز، مدیر اجرایی لاکهید مارتین هند، که نیمی از هتل معروف 5 ستاره دهلینو را بهعنوان دفترکار خود اجاره کرده است گفت: من فکر میکنم در همه جا برای 2کشوری که دارای دمکراسی هستند تهدیدهای مشترک وجود دارد. بهنظر میرسد، آمریکا درشرایط کنونی بد اقتصادی در جهان به هند بهعنوان یک بازار دست اول نگاه میکند و از این نظر افزایش روابط واشنگتن – دهلینو برای آمریکا حائز اهمیت است. از سوی دیگر این روابط برای جلوگیری از نفوذ کشوری مانند چین میتواند بسیار مؤثر باشد.
واشنگتن پست
26سپتامبر 2009