افزایش قیمت جهانی طلا بر بازار کشورمان نیز اثر گذاشت و موجب رشد سریع قیمت سکه و طلا شد و بانک مرکزی را مجبور کرد برای جلوگیری از رشد کاذب قیمت، اقدام به عرضه انبوه سکه طلا به بازار کند. افزایش اخیر قیمت طلا در جهان، از بحران اقتصادی یک سال اخیر سرچشمه می‌گیرد.
از زمانی که وجود بحران در بازار سرمایه محرز شد، سیاستمداران و بانک‌های مرکزی عمده دنیا به‌ویژه فدرال‌رزرو آمریکا با تزریق پول به اقتصاد از طریق به‌کارگیری بسته‌های محرک اقتصادی وارد عمل شدند. عرضه گسترده دلار در نتیجه سیاست‌های به‌شدت انبساطی فدرال رزرو به کاهش تدریجی و مداوم ارزش آن در سطح جهان انجامید؛ به‌طوری که این امر نگرانی‌هایی را در زمینه خطر از دست رفتن اعتبار دلار به‌عنوان ارز عمده مورد استفاده در بسیاری از بانک‌های مرکزی دنیا ایجاد کرده است. به همین دلیل بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران، دلارهای ذخیره شده خود را راهی بازار کردند تا با آن، طلا بخرند. در حالی که کاهش ارزش جهانی دلار همچنان ادامه دارد، بسیاری از بانک‌های مرکزی جهان در حال روی آوردن به طلا هستند.
از آنجایی که به‌نظر نمی‌رسد فدرال رزرو فعلا تمایلی به قطع تزریق مداوم دلار به بازار پول داشته باشد، کاهش ارزش دلار نیز حداقل تا مدتی ادامه خواهد یافت. کارشناسان همچنین اقدام اخیر بانک مرکزی هندوستان در خرید 200تن طلا از صندوق بین‌المللی پول را در افزایش اخیر قیمت طلا تأثیرگذار می‌دانند.
تولید طلا در جهان
ازسال 1880میلادی تا چند سال پیش، کشور آفریقای جنوبی منبع اصلی تولید طلای جهان بوده است به‌طوری که تاکنون از کل طلای تولیدی در جهان حدود نیمی از آن از معادن این کشور استخراج شده است. تولید طلا در آفریقای‌جنوبی در سال 1970 حدود هزار تن بود که در سال‌های اخیر به 270تن کاهش یافته است. این کاهش چشمگیر سطح تولید طلا به‌علت دشوار شدن استخراج طلا در معادن این کشور است. در سال 2007 چین توانست آفریقای جنوبی را کنار بزند و به بزرگ‌ترین تولیدکننده طلای جهان تبدیل شود.
هند بزرگ‌ترین مصرف‌کننده طلا در جهان است. هندی‌ها خریدار 25درصد از کل طلای معامله‌شده در جهان هستند و تقریبا هر ساله 800تن طلا می‌خرند. به همین دلیل هند بزرگ‌ترین واردکننده طلا در جهان هم هست به‌طوری که در سال 2008 این کشور 400تن طلا وارد کرد.
نکاتی برای خرید سکه
برای کسب اطمینان از اعتبار و اصالت سکه، باید آن را از صرافی‌ها یا واحدهایی خریداری کرد که دارای مجوز اتحادیه طلا و جواهر یا مجوز بانک مرکزی باشند. به علاوه، سکه‌ها حتماً باید به‌صورت پلمب‌شده (پرس‌شده در کارت، به‌صورت وکیوم) خریداری شوند و روی پلمب، علاوه بر نام و نشانی فروشنده، باید عباراتی همچون «تضمین بانکی» یا «مجوز اتحادیه» و امثالهم وجود داشته باشد. شایان ذکر است که سکه‌های تقلبی طلا که بانک مرکزی آنها را ضرب نکرده‌است، از روی ناهمواری‌های پشت و روی سکه و عیار کم طلای آن، قابل تشخیص هستند.البته طبق هماهنگی‌های به عمل آمده بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شورای اصناف کشور و اتحادیه صنف طلا و جواهر، مقرر شده که تمامی صرافی‌های دارای مجوز از بانک مرکزی و فروشندگان سکه طلا در سراسر کشور، نسبت به خرید و فروش سکه بهار آزادی، صرف‌نظر از تاریخ ضرب آن به قیمت یکسان اقدام کنند. همچنین وعده داده شده که درصورت مشاهده هرگونه تخلف وتضییع حقوق شهروندان، مراجع یاد شده نسبت به ابطال مجوز صرافی‌ها و پروانه کسب واحدهای صنفی متخلف اقدام خواهند کرد.
عوامل مؤثر بر قیمت جهانی طلا
در بازارهای جهانی، علاوه بر اثر عرضه و تقاضا، جو روانی نیز در قیمت طلا بسیار اثرگذار است. به‌علت محدودیت تولید طلا در جهان، نوسانات قیمت طلا چندان از عرضه طلااثر نمی‌پذیرد.
براساس گزارش شورای جهانی طلا، طی 5سال اخیر میزان تولید طلا سالانه حدود 2500تن بوده است که 2هزار تن صرف طلا و جواهرسازی و مصارف صنعتی شده و فقط 500تن آن وارد چرخه خرید و فروش در بورس‌ها می‌شود.
بنابراین هرگونه مازاد تقاضای 500تن طلا، موجب افزایش قیمت طلا می‌شود مگر اینکه بانک‌های مرکزی اقدام به عرضه طلاهای ذخیره کنند.
طلا مهم‌ترین ابزار سرمایهگذاری در جهان است و سرمایه‌گذاران، طلا را بهترین ابزار سرمایهگذاری برای مقابله با شرایط پرریسک سیاسی و اقتصادی می‌دانند. بخش قابل توجهی از ذخایر ارزی کشورها نیز طلاست.
براساس آمار صندوق بین‌المللی پول، آمریکا با5/ 8133تن طلا بیشترین ذخایر طلای جهان را در اختیار دارد به‌طوری که 79درصد از کل ذخایر خارجی این کشور را طلا تشکیل می‌دهد.
نحوه محاسبه قیمت سکه
نحوه محاسبه قیمت سکه با توجه به قیمت‌های جهانی طلا:
* عیار سکه مطابق با استاندارد بانک مرکزی 9/0 با وزن 8.133 گرم است.
* قیمت‌های جهانی طلا برای هر اونس طلا با عیار 999/0 (که همان عیار 24 است) اعلام می‌شود.
* هر اونس برابر با 31.103431 گرم است.
* هزینه ضرب سکه معمولا 5هزار تا 7هزار تومان در نظر گرفته می‌شود.
مطابق با مفروضات فوق قیمت هر سکه را می‌توان از رابطه زیر به دست آورد:
قیمت سکه = (235334/0× قیمت هر اونس طلا× نرخ برابری دلار)+5000
طبق فرمول قیمت سکه طلای بهار آزادی در بازار کشورمان درصورتی که قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی 1100دلار باشد با نرخ دلار 990تومانی، حدود 261 تا 263هزار تومان می‌شود.
بنابراین زمانی که 2هفته پیش قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی به 1100دلار رسیده بود و قیمت سکه طلا در بازار کشورمان از 270هزار تومان هم بالاتر رفت، می‌توان گفت که 7هزار تومان از قیمت سکه ناشی از جو روانی بازار یا فرصت‌طلبی فروشندگان بوده است.
این واقعیت، بیانگر میزان اثرگذاری بورس‌بازی بر قیمت سکه و طلا در بازار کشورمان است.
