من وقتی برای مدتی نشستهام و به صورت ناگهانی میخواهم بلند شوم، سرم گیج میرود و چشمانم سیاهی میرود، و بعد از چند ثانیه دوباره همه چیز طبیعی میشود. مشکل کجاست؟
سهیل ملکی
به احتمال بسیار زیاد شما در این مواقع دچار کاهش خون وضعیتی میشوید. این ناراحتی مشکلی شایع در هنگام تغییر وضعیت یعنی ایستادن بعد از حالت نشسته یا نشستن بعد از حالت خوابیده است. معمولاً این کاهش فشار خون در هنگامی رخ میدهد که تغییر وضعیت ذکر شده ناگهانی و سریع باشد. کاهش سریع فشار خون در اثر بلند شدن ناگهانی باعث علایمی مانند سرگیجه، سیاهی رفتن چشمها، حالت عدم تعادل یا افتادن ناگهانی، سردرد و... میشود. علت اصلی کاهش فشار خون وضعیتی، جمع شدن سریع خون در اندامهای تحتانی به علت جاذبه زمین است. در این هنگام ممکن است که فشار خون به صورت ناگهانی تا چندین درجه کاهش پیدا کند. سپس در اثر این کاهش سریع فشار خون در عرض چندین ثانیه خون کافی به مغز و سایر اندامهای حیاتی نمی رسد، در نتیجه علایم ذکر شده در فرد به وجود میآید. ممکن است که این کاهش فشار خون وضعیتی در اثر کمبود حجم خون (مثلاً بعد از خونریزی، اسهال یا کمخونی) باشد. بعضی از بیماریها نیز ممکن است باعث چنین حالتی شوند.
در اکثر موارد اگر این علایم در عرض چندین ثانیه (کمتر از یک دقیقه) بهبود پیدا کند، این مسئله نگران کننده نیست. باید سعی کنید که از تغییر وضعیت سریع (مانند به سرعت بلند شدن از جا) پرهیز کنید. همچنین باید به پزشک خود جهت بررسی کمخونی مراجعه کنید. در پایان باید یادآوری کرد که بعضی از داروها (مانند داروهای پایین آورنده فشار خون) یا استراحت طولانی مدت نیز ممکن است باعث ایجاد چنین ناراحتیای شود.