به گفته دلاور نجفی معاون سابق محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، نیمی از آب رودخانه کارون فاضلاب است که این مسئله وضعیت نامناسبی را در منطقه موجب
شده است.
در حالی که به گفته مسئولان شهری بارها و بارها درخصوص وضعیت بحرانی این رود خانه به دلیل ورود روزانه بیش از 300 هزار مترمکعب فاضلاب به درون رودخانه هشدار‌هایی داده شده است اما تاکنون اقدام جدی برای رفع این معضل اساسی صورت نگرفته است.
رود خانه کارون در مسیر شهر‌های دزفول، شوشتر، ملا ثانی، اهواز، آبادان و خرمشهر واقع شده و سال‌هاست که محلی برای تخلیه فاضلاب این شهرها شده است.
در این میان شهر اهواز با یک میلیون و300 هزار نفر جمعیت بیشترین سهم را در آلودگی حوزه آبریز کارون دارد به‌طوری که به گفته قاسم حمادی – عضو شورای اسلامی شهر اهواز – سه‌پنجم از فاضلاب ورودی به کارون سهم شهر اهواز است.
در حالی که دلاور نجفی از آلودگی 50 درصدی آب رودخانه کارون خبر می‌دهد اما حمادی این مقدار را بیش از 70 درصد دانسته و می‌گوید: این رودخانه تبدیل به جوی بزرگی از فاضلاب‌های شهری، صنعتی، بیمارستانی و زه‌آب کشاورزی شده است که در این میان بیشترین سهم، از آن آلودگی‌های کشاورزی است.
یک کارشناس محیط زیست در خوزستان نیز با تایید این مطلب سهم آلودگی‌های ناشی از زه‌آب کشاورزی را 52 درصد دانسته و می‌گوید: ورود سالانه بیش از 2 میلیارد متر مکعب آلودگی‌های ناشی از مزارع کشاورزی باعث شده بیشترین حجم آلودگی ناشی از این بخش باشد، البته 27 درصد فاضلاب شهری، 18 درصد فاضلاب صنعتی و 3 درصد متفرقه هم منابعی از آلودگی هستند.
سرازیر شدن روزانه 300 هزار مترمکعب فاضلاب اعم از شهری، صنعتی و کشاورزی به کارون این رودخانه را به استخری بزرگ از فاضلاب تبدیل کرده است به‌گونه‌ای که به گفته کارشناسان، ماهیان هم در مقابل آلودگی آن، کم‌طاقت شده‌اند.
علاوه براین از آنجایی که کارون به‌عنوان اصلی‌ترین منبع تامین‌کننده آب شرب مردم اهواز مطرح است آلوده بودن آن به 3 نوع آلودگی میکروبی، آلودگی ناشی از فلزات سنگین ( سرب، کادنیوم، سیانور و آرسنیک ) و آلودگی‌های ناشی از سموم دفع آفت سلامت مردم این شهر را با خطرات جدی مواجه کرده است.
صغری رستمی – کارشناس محیط زیست - درباره تاثیرات این نوع آلودگی‌ها می‌گوید: با توجه به نوع آلودگی‌های موجود شاهد تاثیرات متفاوتی خواهیم بود. به‌طور مثال اثرات آلودگی‌های میکروبی آنی و به شکل بیماری‌های ویروسی و باکتریایی است این درحالی است که آلودگی‌های ناشی از سموم دفع آفت و فلزات سنگین به خاطر تجمع تدریجی در بدن در بلندمدت و به شکل جهش زایی (انتقال به نسل‌های آینده) و بعضا سرطان زایی بروز خواهد کرد.
گفته می‌شود آلودگی موجود در آب در حدی است که تمامی شهروندان اهوازی از سامانه تصفیه آب در منازل خود استفاده می‌کنند. رستمی می‌گوید: اگرچه بکارگیری این دستگاه‌ها در تقلیل آلودگی‌های فلزات سنگین و سموم دفع آفت مؤثر خواهد بود اما اگر آلودگی از نوع میکروبی باشد دفع آن از طریق این سامانه‌ها تایید نشده است.
به عقیده کارشناسان استفاده از این دستگاه‌ها نه تنها مفید نبوده بلکه تا حد زیادی املاح معدنی موجود در آب را کاهش خواهد داد به‌طوری که املاح موجود در آب پایین‌تر از حد استاندارد قرار می‌گیرد.
حمادی با انتقاد از برداشت‌هایی که در سرچشمه رود کارون صورت می‌گیرد و به اصفهان و یزد منتقل می‌شود می‌گوید: مردم شهر اهواز و دیگر شهر‌های استان باید از آبی با بالاترین درصد آلودگی استفاده کنند و در مواردی مجبور باشند از بطری‌های آب معدنی در میهمانی‌ها و مراسم خود استفاده کنند این درحالی است که استان‌های بالادست که به هیچ عنوان در مسیر حوزه آبریز کارون نیستند با منحرف کردن آب به سمت استان‌های خود و با صرف هزینه‌های سنگین از آن بهره‌برداری می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: منحرف کردن آب در خلاف جهت و به سمت سر بالایی هزینه‌های هنگفتی در بر دارد اما با این وجود، همچنان برداشت‌هایی غیر منصفانه صورت می‌گیرد این در حالی است که می‌توان این هزینه‌ها را برای جلوگیری از ورود فاضلاب به رودخانه و تصفیه اصولی آب شرب مردم انجام داد.
رشد سریع جمعیت و گسترش افقی شهرها، ناتوانی در پوشش مشترکان و شهروندان توسط شرکت آب و فاضلاب، بالا بودن سطح آب‌های زیر زمینی و ویژگی‌های خاک، هزینه بالای احداث شبکه‌های انتقال آب و فاضلاب، عدم‌تخصیص بودجه کافی به شرکت‌های آب و فاضلاب، استقرار نامناسب صنایع در محدوده شهری و عدم‌تمکین واحد‌های بزرگ صنعتی از قوانین و مقررات زیست محیطی از عوامل بالا بودن آلودگی‌های ورودی به کارون عنوان می‌شود.
یک کارشناس اداره حفاظت محیط زیست خوزستان درباره اقدامات صورت گرفته برای کاهش آلودگی‌ها می‌گوید: البته بر ای به حداقل رساندن میزان آلودگی براساس آیین نامه اجرایی ماده 134 قانون برنامه سوم و چهارم توسعه، واحدهایی که پساب صنعتی آنها بیش از 3 هزار متر مکعب در ماه باشد مشمول جرایم زیست محیطی می‌شوند همین مسئله باعث شده آلودگی این واحدها تا حد استاندارد کاهش یابد.
همچنین براساس ماده 61 قانون برنامه چهارم تمامی واحد‌های صنعتی موظف هستند خروجی‌های خود را پایش کنند
