در این میان، اداره راه استان فارس تنها با درنظر گرفتن مسائل مربوط به حوزه کاری خود! بدون توجه به هشدار مکرر کارشناسان مبنی بر اثرات مستقیم لرزههای شدید ماشینهای غلتک و زمینکوب و بدتر از آن عبور قطار، بر نقش رستم، سرگرم کار خود است.
تردیدی نیست که برای توسعه، نیاز به جاده، راهآهن، سد و... داریم اما آیا نمیتوان بهگونهای منطقی و معقول این کار را انجام داد؟ آیا توسعه به بهای نابود کردن میراث فرهنگی، طبیعی و در این مورد خاص، نقش رستم، صحیح است؟
هرگاه سخن از حفاظت از میراث فرهنگی به میان میآید، میگویند ما باید پاسخگوی نیازهای مردم به راه و سد و خط آهن و... باشیم اما پرسش اینجاست که مگر نمیشود به گونه ای این کار را انجام داد که به میراث ارزشمند تاریخی و فرهنگی خودلطمه نزنیم.
در این میان، تکلیف این همه قانون مترقی در حفاظت از میراث فرهنگی چیست؟ قانونی را که حتی نتوان درباره آثار مهم و ارزشمندی همچون نقش رستم اعمال کرد به چه کار میآید!؟
چندی پیش مدیر میراث فرهنگی مرودشت به همراه یگان پاسداران میراث فرهنگی و با حکم دادستان قضایی مرودشت اقدام به توقیف ماشینآلات فعال اداره راه و ترابری در نزدیکی نقشرستم کردند. اما دیری نپایید که در پس نگاه متعجب یگان پاسداران، دادستان از اداره راه و ترابری بدون توضیحی، رفع توقیف کرد.
«نوروزی»، رئیس یگان پاسداران میراث فرهنگی تختجمشید در اینباره به میراث خبر گفت: «با عدهای از سربازان یگان پاسداران و با حکم قضایی به محل فعالیت غلتکهای اداره راه و ترابری که در چند متری نقشرستم در حال تسطیح زمین بودند، رفتیم و با حکمیکه داشتیم ماشین های سنگین را توقیف کردیم و مانع از ادامه کار شدیم.
اما طولی نکشید که در یک روز سهبار حکم دادستانی عوض و در آخر نیز از فعالیت اداره راه و ترابری رفع توقیف شد.»
بر اساس قانون میراث فرهنگی در قوانین مجازات اسلامیهیچ پروژه عمرانی حق ندارد بدون اجازه این سازمان اقدام به ساخت و ساز یا فعالیتهای عمرانی در نزدیکی محوطههای باستانی کند.
این درحالی است که اداره راه و ترابری با اطلاع از این موضوع که اجازه عبور از نزدیکی نقشرستم را ندارد اقدام به عملیات اجرایی در نزدیکی این اثر منحصر به فرد هخامنشی کرده است.
در همین حال «امید غنمی»، مسئول دفتر حقوقی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور درباره عملکرد دادستان مرودشت به میراث خبر گفت: «وقتی دادستان به منظور وقوع جرم حکم توقیف صادر میکند، زمانی میتوان حکم توقیف را باطل کرد که نبود جرم محرز شده باشد که در مورد حکم دادستانی هنوز معلوم نیست چرا از عملیات اجرایی اداره راه و ترابری رفع توقیف کرده است.»
این اقدام دادستانی مرودشت که بدون حضور کارشناسان و باستانشناسان میراث فرهنگی و بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد صورت گرفته، باعث شده کارشناسان بنیاد نسبت به عملکرد دادستانی اقدام به طرح شکایت کنند.
«حمیده»، رئیس یگان پاسداران میراث فرهنگی استان فارس نیز در این مورد به میراث خبر گفت: «اکنون وضعیت به نقطهای رسیده که ما حکم توقیف میگیریم و اداره راه و ترابری حکم رفع توقیف میگیرد و این داستان همچنان ادامه دارد. ما توقیف میکنیم و آنها رفع توقیف. معلوم نیست که حق با چه کسی است. مگر میشود که دادستان در یک روز هم حکم توقیف بدهد و هم حکم رفع توقیف.»
وی گفت: «در صورتی که این روند ادامه داشته باشد از دادستانی شکایت میکنیم.»
همچنین سردار «امیر عباس روحی»، رئیس کل یگان پاسداران میراث فرهنگی کشور نیز دراینباره گفت: «عملکرد دادستانی مرودشت برای ما جای ابهامات زیادی را به وجود آورده است و به همین دلیل از طریق دفتر حقوقی سازمان میراث فرهنگی از دادستان مرودشت شکایت میکنیم.»
رئیس یگان پاسداران میراث فرهنگی استان فارس نیز گفت: «عدهای از افراد یگان پاسداران میراث فرهنگی را به فرمانداری مرودشت فرستادهایم تا از این طریق جلوی ادامه کار گرفته شود.»
به گفته حمید بقایی، قائممقام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، درباره عبور راهآهن از مقابل نقش رستم قرار بر این شد که استان فارس بررسی کارشناسی کند، تا مشخص شود که عبور راهآهن چه آسیبهایی به آثار تاریخی منطقه میزند، گرچه در منظر منطقه تاثیرگذار است؛ سپس نظر کارشناسی و آنچه باید اتفاق بیفتد، به مسؤولان وزارت راه اعلام میشود.
اما پس از گذشت یک ماه و اندی و بهرغم مخالفت بسیار بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس با عبور قطار از نزدیکی نقش رستم، اداره راه و ترابری، ماشینآلات سنگین از قبیل غلتکها را به منظور تسطیح منطقه راهی نقش رستم کرده است.
«افشین یزدانی»، باستانشناس و کارشناس بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد نیز گفت: «تا کنون اقدامات زیادی برای جلوگیری از ادامه فعالیت غلتکها از قبیل توقیف آنها و حتی خوابیدن در مسیر عبور غلتکها صورت گرفته است اما آنها همچنان مصمم به فعالیت خودشان ادامه میدهند.»
وی در ادامه گفت: «ماشینهای غلتک و زمینکوب اکنون برای احداث مسیر عبور قطار در نزدیکی نقشرستم اقدامات خود را آغاز کردهاند که این عملیات نیز با لرزههای شدیدی همراه است و روی نقش رستم تاثیر مستقیم و منفی میگذارد. اما این زیان به اندازهای نیست که به هنگام عبور قطار از این مسیر ایجاد میشود.
در صورتی که قطار از کنار نقشرستم عبور کند، در مدت زمان کوتاهی اثر منحصر به فرد کعبه زرتشت به همراه بخشی از نقشبرجستههای هخامنشی نقش رستم تخریب میشود.»
اثر باستانی نقش رستم عنوان صخرهای در نزدیکی تختجمشید است که در آن گور خشایارشاه، داریوش کبیر و برخی دیگر از شاهان هخامنشی به زیبایی و شکوه دوران باستان ساخته شده است.
در این بنای باستانی نمایی مکعب شکل ساخته شده است که به آن کعبه زرتشت گفته میشود و هنگام عبور قطار به شدت مورد آسیب قرار میگیرد.
قرار بود نقش رستم با الحاق به تختجمشید در فهرست میراث جهانی به ثبت برسد که در صورت عبور قطار این اتفاق نمیافتد.
امکان دارد در صورت عبور قطار، تختجمشید نیز در فهرست میراث در خطر قرار گیرد.
چنان که پیداست، نوبت به نقش رستم رسیده تا شغاد بار دیگر او را به نیرنگ مدرن غلتکها
دچار کند!