به گفته محمود ابطحی در حال حاضر این سیگار به‌مدت 2 ماه است که به‌صورت آزمایشی تولید می‌شود و براساس برنامه‌ریزی صورت پذیرفته قرار است که به اندازه 25 درصد از واردات این سیگار در کشور تولید و درمجموع این نوع سیگار تولید داخل از بهمن ماه برای مصرف‌کننده وارد بازار‌شود.
وی در شرایطی دلیل اصلی تولید این نوع سیگار در داخل را خارج نشدن ارز از کشور اعلام می‌کند که به عقیده کارشناسان اصل قضیه این است که به‌هیچ‌وجه استاندارد تولید دخانیات در ایران رعایت نمی‌شود.
این درحالی است که در برخی کشورهای همسایه ایران، مقررات جدیدی مربوط به کیفیت سیگارهای تولیدی وضع شده است، ولی در ایران، کشوری که پیشگام مبارزه با دخانیات در آسیا محسوب می‌شود، هنوز استانداردی برای تولید دخانیات وجود ندارد.
البته بگذریم از اینکه مفاد آیین‌نامه اجرایی قانون جامع مبارزه با دخانیات هم بعد از گذشت قریب به 2 سال، هنوز به‌طور کامل اجرا نشده است.
از همه عقب‌تریم
«طبق استانداردهای جدید، هر نخ سیگار نباید بیشتر از 6/0میلی‌گرم نیکوتین و 10میلی‌گرم تار داشته باشد و مصرف آن نباید بیشتر از 12 میلی‌گرم دیاکسید کربن تولید کند.»
دکتر غلامرضا حیدری، رئیس مرکز تحقیقات کنترل دخانیات با اشاره به این عبارات در پاسخ به سؤال همشهری مبنی بر اینکه اصلا استانداردی در ایران در مورد پاکت‌های سیگار وجود دارد یا نه، می‌گوید: تمام نکته‌های بهداشتی مربوط به استعمال سیگار در معاهده جهانی مبارزه با دخانیات به تمامی کشورها ابلاغ شده و ایران هم از کشورهایی است که این معاهده را تنظیم کرده است. وی توضیح می‌دهد: مثلاً الصاق برچسب هشدار یکی از اقداماتی است که ما باید آن را به اجرا درآوریم.
دکتر حیدری با اشاره به اینکه در قانون جامع مبارزه با دخانیات باید برچسب‌های بهداشتی شامل بیماری‌های مربوط به سیگار با زبان فارسی درج شود، می‌گوید: الان 11 کشور دنیا مشغول اجرایی کردن این قوانین هستند و ایران با اینکه در داشتن قانون جامع مبارزه با دخانیات از همه کشورها جلوتر است ولی در اجرایی کردنش از تمام این کشورها عقب مانده است.
مواد افزودنی
در بند هشتم معاهده جهانی کنترل دخانیات، پیش‌بینی شده که تولیدات محصولات دخانی تابع ضوابط خاصی باشد.دکتر هومن شریفی، قائم‌مقام مرکز تحقیقات مبارزه با دخانیات با اشاره به اینکه شرکت‌های تولید‌کننده دخانیات همیشه از ترفندهای مختلف برای فروش بیشتر محصولات‌شان استفاده کرده‌اند، به همشهری می‌گوید: نخستین قانون مربوط به این معاهده این بود که روی هر بسته سیگار باید محتوای نیکوتین، تار و دی ا کسیدکربن درج شود ولی شرکت‌های تولید‌کننده دخانیات از این ترفند استفاده کرده‌اند و سیگارهای لایت را تولید می‌کنند؛
به‌طوری که استفاده‌کنندگان از این سیگارها گمان می‌کنند که اگر از سیگارهای لایت استفاده کنند، ترک‌کردن هم برایشان راحت‌تر می‌شود درصورتی‌که این تصور کاملاً اشتباه است.
وی ادامه می‌دهد: البته هر کشوری با وجود معاهده جهانی مبارزه با سیگار قوانین خاص خودش را دارد اما مسئله مهم میزان مواد افزودنی به سیگار است.
با این اوصاف، در حالی‌که تمام کشورهای جهان قوانینی مربوط به میزان مواد افزودنی به سیگار را برای شرکت‌های تولید‌کننده سیگار تعیین کرده‌اند ولی همچنان در ایران این مسئله در حاشیه قرار گرفته است.
قائم‌مقام مرکز تحقیقات مبارزه با سیگار ضمن تاکید بر اینکه سیگارهایی که در ایران تولید می‌شود، به طرز نامحدودی حاوی مواد افزودنی است، می‌گوید: مقدار این مواد افزودنی هنوز برای ما معلوم نیست و این در حالی است که اگر از فرد استعمال‌کننده سیگار در کشورمان آزمایش اعتیاد بگیریم، این آزمایش صد در صد مثبت خواهد بود.
دکتر شریفی با تأکید بر اینکه بیشتر سیگارهای موجود در بازار قاچاق هستند، می‌افزاید: البته نباید با وجود کیفیت پایین سیگارهای داخلی به سیگارهای قاچاق اعتماد کرد ولی این سیگارها در بیشتر موارد مارک تقلبی دارد و مثلاً در کشوری مثل افغانستان 49تومان و در پاکستان 39 تومان فروخته می‌شود؛ در حالی‌که وقتی همین سیگارها به ایران قاچاق می‌شود، با قیمت 150 تا 200 تومان و گاهی تا 400 تومان به فروش می‌رسد.
هشدارهایی که فقط نوشته می‌شود
در حال حاضر در ایران میلیاردها نخ سیگار مصرف می‌شود. اما شرکت‌های دخانیات اعلام می‌کنند که تنها 10درصد این مقدار، قاچاق است؛ با این‌حال، سؤال این است که سیگاری که حتی توسط شرکت‌های دخانی داخلی تولید می‌شود، چقدر از استانداردهایی که سازمان جهانی بهداشت و FDA تعیین کرده برخوردار است؟
به گفته دکتر شریفی، طبق استانداردهای سازمان جهانی بهداشت 50درصد سطح جلویی و پشت سیگار باید حاوی یک پیام بهداشتی هشدار‌دهنده باشد؛ البته با زبان ملی و محلی تمام استان‌های کشور.
همچنین این پیام‌های بهداشتی باید در طول سال جدید شوند و با عکس‌های هشدار‌دهنده از بیماری‌های مربوط به سیگار همراه باشند. سطح کناری سیگار هم باید نشان‌دهنده محتوای سیگار همراه با یک شعار هشدار‌دهنده باشد.
روی هر بسته سیگار هم باید محتوای نیکوتین، قطران و دیاکسید کربن ذکر شده باشد. نام کشور تولید‌کننده و کشور مصرف‌کننده و همچنین کارخانه تولید‌کننده نیز باید روی بسته سیگار قید شود.
دکتر شریفی با ابراز تأسف از اینکه درصد بسیار بالایی از سیگارهای مصرفی در کشور ما حاوی مشخصات کشورهای تولید‌کننده و مصرف‌کننده نیست، می‌گوید: مسئله نگران‌کننده دیگر که کمی هم عجیب به‌نظر می‌رسد،
این است که برچسب‌های روی بسته‌های سیگار که توسط شرکت‌های تولید‌کننده داخلی درج می‌شوند به‌گونه‌ای هستند که با بازکردن در سیگار این برچسب‌ها کاملاً از بین می‌روند در حالی‌که هیچ‌کدام از این هشدارها نباید در هیچ شرایطی از روی بسته سیگار از بین بروند.
طبق استانداردهای سازمان جهانی بهداشت، نیکوتین و دی‌ا‌کسیدکربن موجود در سیگار باید زیر 10میلی‌گرم و قطران باید زیر یک میلی‌گرم باشد.
به گفته دکتر شریفی این اعداد روی بسته‌های موجود در سیگار دیده می‌شوند، ولی دروغی بیش نیستند و شرکت‌های دخانی ما به‌هیچ‌وجه زحمت اجرای این قوانین را به‌خودشان نمی‌دهند.
