این نتیجه‌گیری هنری کیسینجر وزیر پیشین خارجه آمریکا در دهه 1970 بود، اما به‌نظر می‌رسد این نظر 3 دهه بعد همچنان صادق باشد، به‌خصوص اگر بخواهیم تازه‌ترین جنجال را در رابطه بین اسرائیل و ترکیه که روزهای بهتری داشته است، درک کنیم.جرقه ماجرا در روز 21 دی زده شد که دنی ایالون معاون وزیر خارجه رژیم صهیونیستی، احمد اگوز جلیکول سفیر ترکیه را به دیداری اضطراری فراخواند. هدف از این ملاقات انتقال گلایه‌های اسرائیل درباره یک مجموعه تلویزیونی ترک بود که سربازان اسرائیلی را قاتل کودکان معرفی می‌کند.
در این دیدار، تصاویری از ایالون در حالی گرفته شد که به گروه تلویزیونی اسرائیلی می‌گفت طوری از این ملاقات فیلم بگیرند که نشان دهد جلیکول تعمداً روی صندلی کوتاه‌تری از وی نشانده شده است،
اینکه فقط پرچم اسرائیل روی میز قرار دارد (بدون پرچم ترکیه که در تصاویر ملاقات‌های دیپلماتیک مرسوم است) و اینکه ایالون و دستیارانش به سفیر ترکیه لبخند نمی‌زنند. این تحقیر نمادین دیپلمات ترک، جلوه به دقت طراحی شده اما ناشیانه سیاست جدید ایالون و رئیس وی یعنی اویگدور لیبرمن وزیر خارجه تندروی این رژیم است.
وی آنچه را تمایل دیپلمات‌های اسرائیلی برای به دست آورد دل مخاطبان خارجی می‌خواند، به باد استهزا می‌گیرد. به‌نظر می‌رسد به عقیده ایالون مجموعه تلویزیونی یادشده فرصت مناسبی برای رعایت ظرافت‌های دیپلماتیک نبوده است. غرور ملی، تحقیر تلافی‌جویانه ترک‌ها را می‌طلبید.
قابل پیش‌بینی است که شیرین‌کاری تلویزیونی ایالون را در ترکیه یک توهین ملی غیرقابل تحمل تلقی کردند. حزب حاکم اسلامگرای معتدل این کشور تمایل بیشتری نسبت به پیشینیان خود دارد که مطابق با نظر مردم این کشور، انتقادات سختی را از اقدامات اسرائیل به عمل آورد.
اما حتی جناح مخالف که معمولاً منتقد دولت ترکیه است، این بار در تقبیح عمل ایالون به دولت پیوست، زیرا این عمل تحقیر کل ملت ترکیه تلقی شد.
ظرف چند ساعت، عبدالله گل رئیس‌جمهوری کشور به‌طور رسمی اینگونه اتمام حجت کرد که اگر اسرائیل به‌طور رسمی عذرخواهی نکند، ترکیه – که عملاً مهم‌ترین هم‌پیمان اسرائیل در جهان اسلام است – سفیر خود را فراخواهد خواند. ابتدا ایالون با بی‌اعتنایی گفت چیزی نیست که از آن پوزش بخواهد.
نمایش ایالون ضربه به رابطه‌ای بود که برای اسرائیل اهمیت دارد و در ماه‌های اخیر وضعیت شکننده‌ای پیدا کرده است. ترکیه، کشوری عضو ناتو است که با دشمنان اصلی اسرائیل مانند سوریه و ایران مرز مشترک دارد و با اسرائیل رابطه نزدیکی داشته است؛
به‌خصوص از نظر نظامی. منابع وزارت دفاع رژیم صهیونیستی از این ابراز نگرانی کردند که این واقعه باعث به مخاطره افکندن سفر ایهود باراک وزیر دفاع رژیم صهیونیستی شود. باراک در نظر دارد رابطه نزدیک‌تری را به دستگاه نظامی ترکیه پیشنهاد کند.
تا حالا، رابطه امنیتی بین دوطرف شامل صدها میلیون دلار تجارت بوده و دستگاه‌های جاسوسی آنها در زمینه ضدجاسوسی همکاری نزدیکی دارند. با توجه به اهمیت این نزاع دیپلماتیک، گستاخی ایالون به‌طور بالقوه بهای گزافی به همراه داشت.
اما نیاز به مداخله پشت پرده به قول معروف بچه بزرگ رژیم صهیونیستی – شیمون پرز - رئیس‌جمهوری آن رژیم که چندین دهه نیز دیپلمات اصلی اسرائیل بود – تا نوعی عقب‌نشینی صورت بگیرد.
پرز به بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر و لیبرمن تلفن کرد و مصرانه از آنان خواست این بحران را برطرف کنند اما مسئله، سیاست داخلی نبود. نه تنها هدف از اقدام اولیه ایالون، بهبود وجهه ملی‌گرایانه حزب ییسرائیل بیتنو بود که وی و لیبرمن عضو آن هستند، بلکه نیاز نتانیاهو به حفظ حمایت این حزب از ائتلاف وی سبب شد تا ابتدا بیانیه‌ای ضعیف از طریق دستیاران خود صادر کند که در ترکیه به‌عنوان تأیید اقدامات ایالون تلقی شد.
ایالون همچنان از موضع خود دفاع می‌کرد و سه‌شنبه هفته گذشته در بیانیه‌ای از این واقعه ابراز تأسف کرد اما بر این باور خود تآکید کرد که اقدام وی برای توبیخ ترکیه درست بوده است.
ایالون گفت: اعتراض من به حملات به اسرائیل در ترکیه همچنان پابرجاست اما شیوه من توهین به سفرای خارجی نیست و در آینده موضعم را با ابزاری بیان خواهم کرد که از نظر دیپلماتیک پذیرفته‌تر است اما توهین به یک سفیر خارجی دقیقاً همان چیزی بود که ایالون می‌خواست و ترک‌ها روز چهارشنبه عذرخواهی وی را ناکافی خواندند و رد کردند.
بالاخره، در همین روز که زمان اتمام حجت ترکیه به پایان می‌رسید، ایالون عذرخواهی رسمی و مکتوب کاملی صادر کرد که وزارت خارجه ترکیه را راضی کرد. وی نوشت: من هیچ قصد نداشتم شما را شخصاً تحقیر کنم و از چگونگی برخورد و تلقی این عمل عذر می‌خواهم...
هر چند که ما در چندین موضوع اختلاف نظر داریم، فقط باید آنها را از طریق مجاری دیپلماتیک آزاد، دوجانبه و محترمانه بین 2 دولت خودمان بحث و حل کنیم. در ابتدای هفته، ترکیه بی‌دلیل سیلی خورد، اما روز چهارشنبه نوبت وزارت خارجه رژیم صهیونیستی بود که به‌طور علنی تحقیر شود و از آنکارا بخواهد عذرخواهی آن را بپذیرد.
یک مقام ارشد اسرائیلی که به شرط فاش نشدن نام خود با تایم مصاحبه کرد، گفت یک بار دیگر معلوم شد کسانی که فکر می‌کردند نامزد کردن لیبرمن برای وزارت خارجه برای اسرائیل مشکل به بار نخواهد آورد، اشتباه می‌کردند.
این بی‌آبرویی برای همه ما اسرائیلی‌ها بود. به‌نظر می‌رسد رابطه اسرائیل – ترکیه ستیزه‌های این هفته را زیر سایه خود ببرد، زیرا هیچ کدام از دوطرف در پی تشدید این وضع نیستند. پیوندهای راهبردی در هر دو طرف در گرو منافع ملی متقابل است که بر سیاست داخلی می‌چربد.
منبع: تایم، 14 ژانویه 2010
مترجم: وحیدرضا نعیمی
