همشهری آنلاین - محمد ملاحسینی: سه تپه تاریخی سلیمان تپه، زیرز، مازیر و یا زیر تپه در کشور عراق و در نزدیکی مرز منطقه مهران در استان ایلام قرار دارد
این آثار تاریخی در کشور عراق، اطراف جلگه بین النهرین، در ناحیه‌ای واقع بین آخرین دامنه‌های کوه و نقطه که رودخانه از نظر محو می‌شود (در رود طورسک) واقع هستند.
سه تپه تاریخی سلیمان تپه، زیرز، مازیر و یا زیر تپه نخستین اثر ملی ایران هستند که به پیشنهاد آندره گدار باستان‌شناس مشهور در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.
در توضیحات آندره گدار در مورد این آثار تاریخی آمده است: «تپه باستانی مازیر، زیرتپه، سلیمان تپه، زیرز تماما پوشیده از تل‌ها و آثار باقی مانده شهرهای مستحکمی هستند که در زمان قدیم «کوسته ان ها، کاستی‌ها» یا قوم کاسی‌ها یا کاسیت‌ها برای استقامت در مقابل آسوری‌ها و عیلامی‌ها آنها را بنا کردند».
مازیر، زیرتپه، سلیمان تپه، زیرز» نام داشت که این تپه باستانی در سرزمین «ایران زمین» یعنی کشور عراق واقع شده است. عمده‌ترین آنها سلیمان تپه - یا زیر زیرتپه است که به جهت تامین عبور و مرور از آفتاب رو در کنار رودخانه طورسک واقع می‌باشد.
بر طبق عقیده ژاک دمرگان (در کتاب هئیت اعزامی به ایران، جلد دوم مطالعات جغرافیایی ، صفحه ۲۳۸) سلیمان تپه تماما متعلق به عهد ایلامی‌ها است.
این اثر تاریخی بر اساس قانون عتیقیات که در تاریخ 12 آبان ماه 1309 در مجلس شورای ملی به تصویب رسید، با نام سلیمان تپه، زیرز، مازیر و یا زیر تپه که در تاریخ 24 شهریور سال 1310 توسط آندره گدار معرفی شده بود در فهرست آثار ملی ثبت شد.
طبق فصل اول این قانون کلیه آثار اقوامی که تا انتهای دوره زندیه در خاک ایران زندگانی کرده‌اند، عتیقه نامیده می‌شود و در 28 آبان سال 1311 نظام‌نامه اجرایی قانون عتیقیات در 4 فصل به تصویب رسید.
با این وجود هم اکنون این اثر تاریخی که در نزدیکی مرز منطقه مهران در استان ایلام قرار دارد جزو خاک کشور عراق است و به ایران تعلق ندارد.
محل قرار گرفتن این سه تپه تاریخی که در زمان ثبت ملی در خاک ایران بود، اما بر اساس قرار داد 1975 الجزایر میان ایران و عراق و انجام یک سری توافقات مرزی به عراق داده شد و در عوض بخش‌هایی از خاک عراق به ایران واگذار شد.
ثبت سلیمان تپه ، زیرز و مازیر پیش از امضای قرارداد الجزایر انجام گرفته است و به همین دلیل الان این آثار متعلق به کشور ما نیست.
قدمت این سه اثر تاریخی به دور عیلامی برمی‌گردد و سند ثبت ملی آنها به امضای مدیر کل عتیقه‌جات و وزیر وقت معارف رسیده است.
سه تپه تاریخی سلیمان تپه، زیرز، مازیر و یا زیر تپه در سال 1310 به پیشنهاد آندره گدار و توسط وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه با شمار 1 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
