همشهری آنلاین: انجام دادن روت کانال دندان عمل خوشایندی نیست، اما انجام این عمل دردناک ممکن است به زودی با روشی بدون درد جایگزین شود: شگرد این است استفاده از نور لیزر و سلول‌های بنیادی.
به گزارش لایوساینس پژوهشگران در دانشگاه هاروارد دریافتند که قرار دادن سلول‌های بنیادی موجود در درون دندان در معرض نور لیزر ضغیف رشد «دنتین»، ماده‌ای که بیشتر ساختمان دندان را تشکیل می‌دهد، را تحریک می‌کند.
پریوین آرانی دستیار پژوهشگر بالینی در موسسه‌های ملی بهداشت آمریکا (NIH) و سرپرست این پژوهش می‌گوید تا به حال تجربیات درباره این شیوه جدید بر روی موش‌ها انجام شده است، اما پژوهشگران این تکنیک را بر روی سلول‌های انسانی در محیط‌های کشت نیز آزمایش کرده‌اند و ظاهرا به موفقیت رسیده‌اند.
آرانی می‌گوید: «ما از سلول‌های بنیادی مقیم - سلول‌های بنیادی که از قبل در مغز دندان حضور دارند، استفاده کردیم.» این امر به معنای آن است که بسیاری از چالش‌هایی درمان با سلول‌های بنیادی در اینجا وجود ندارد، از جمله اینکه نیازی به برداشت و کشت دادن سلول‌های بنیادی وجود ندارد.
این تجربه بسیار ساده انجام شد: دو حفره در دندان‌های آسیای جونده ایجاد می‌شد و در یک از این سوراخ‌ها دنتین دندان در معرض نور لیزر قرار می‌گرفت.
پس از ۱۲ هفته این سوراخ تابانده با نوز لیزر نشانه‌های رشد دنتین ثالثه - نوعی از بافت سخت دندانی- را نشان داد. در حالیکه در سوراخی که لیزر به آن تابانده نشده بود، چنین رشدی به چشم نمی‌خورد.
پژوهشگران دریافتند که نور لیزر در برخورد با بافت دندانی موادی به نام «گونه‌های اکسیژن واکنشی» یا ROS ایجاد می‌کند. مولکول‌های ROS به نوبه خود یک اسید آمینه معین را تحریک می‌کنند که باعث فعال شدن یک عامل رشد به نام عامل رشد دگرگون‌کنننده پنهان بتا یا TGF-beta می‌شود.
این عامل رشد باعث تجریک رشد دنتین می‌شود. به گفته آرانی این نوع دنتین ایجاد شده از همان نوع دنتینی نیست که دندان با آن ساخته می‌شود، اما آنفدر استحکام دارد که بتوان با آن جوید.
این پژوهشگران همین تکنیک را با سلول‌های انسانی برداشته از دندان‌های کشیده‌شده هم آزمایش کردند. به نظر می‌رسید که نور لیزر رشد دنتین را در این سلول‌ها هم تحریک می‌کند، اما پیش از امتحان کردن این شیوه بر روی بیماران انسانی، آزمایش‌های بیشتری مورد نیاز است.
یکی از چالش‌های ذکر شده در این بررسی مشکل بودن متمرکز کردن نور لیزر بر روی نقاط خاص دندان است تا دنتین به طور دقیق در جاهایی ساخته شود که بیش زا همه مورد نیاز است.
البته به گفته این پژوهشگران حتی اگر این شیوه در انسان‌ها نیز موثر باشد، نمی‌تواند باعث بازسازی کامل دندان‌ها شود. با این شیوه بخشی از دندان که زیر مینا قرار دارد ترمیم می‌شود. سلول‌هایی که مینا را می‌سازند هنگامی که دندان با رشد کردن از لثه بیرون می‌زند، از بین می‌روند.بنابراین هر ترمیم دندانی که با این روش انجام شود، نیاز به مینای مصنوعی برای پوشاندن دندان و استحکام بخشیدن به آن دارد، یعنی همان کاری که امروزه دندانپزشکان برای پرکردن و روت کانال انجام می‌دهند.
با این وجود این شیوه درمان با لیزر می‌تواند به معنای پایان یافتن انجام روت کانال باشد، زیرا با استفاده از آن می‌توان ساختار دندان را بازیابی کرد.