بسیاری از شاعران معتقدند که تعیین قائم مقام شعر و ادب پارسی در وزارت ارشاد برای شعر علاوه بر اینکه تشریفاتی است، موجب اغتشاش بیشتر در مدیریت این عرصه میشود و عرصه شعر در اینگذار بهرهای نخواهد برد.
هفته گذشته رئیس جمهوری در افتتاحیه نخستین همایش بینالمللی شاعران ایران و جهان در پاسخ به درخواست یکی از شاعران مبنی بر ایجاد اداره کل شعر و ادب در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خبر از انتخاب یک قائم مقام وزیر در امور شعر و ادب فارسی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داد که شاعران در رویکردهای جداگانهای سخن رئیسجمهور را مورد ارزیابی قرار دادند.
پیشنهادی غیرکارشناسی
جواد محقق تاکید کرد: هم پیشنهاد آقای سجادی مبنی بر اختصاص اداره کل شعر در وزارت ارشاد پیشنهاد خامی بود و هم تصمیمی که مبنی بر تعیین قائم مقام وزیر در امور شعر اتخاذ شد، غیرکارشناسی بود.
شاعر و دبیر چندین جشنواره ادبی درباره این پیشنهاد به فارس گفت: جنس شعر با جنس سینما، تئاتر و برخی از شاخههای هنرهای تجسمی متفاوتاست و به همین دلیل پیشنهاد مطرح شده پیشنهاد خامی است.
جواد محقق ادامه داد: لزومی نداشت که چنین اتفاقی با این سرعت بیفتد؛ چراکه این اتفاق جدی چیزی را در حوزه شعر بهدنبال نخواهد داشت جز اینکه یک نفر در آن سمت گماشته شود و بعد هم سیبل دعواها، انتقادات و انتظاراتی شود که جامعه کثیر اهل ادب از او دارند.
جواد محقق بیان داشت: به تبع کار قائم مقام فراتر از روال عادی وزارت ارشاد و معاونت فرهنگی است و از عهدهاش بر نمیآید. وی افزود: وجود قائم مقام وزیر در امور شعر جز اینکه به اغتشاش بیشتر منجر شود، ثمری ندارد.
جواد محقق در پاسخ به این پرسش که با توجه به دستور رئیسجمهور چه پیشنهادی دارد، اظهار داشت: من پیشنهاد ویژهای ندارم و فکر کنم بعد از اینکه کسی به این سمت منصوب شد و بعد از چند وقت کاری از پیش نبرد، خودبهخود موضوع منتفی میشود؛ چون کار خاصی نمیتوان انجام داد.
وی خاطرنشان کرد: اگر قرار است در این زمینه کاری صورت گیرد باید در جایگاه قانونیاش که معاونت فرهنگی است، این اتفاق بیفتد؛ نه چیزی جدای از معاونت فرهنگی.
قائم مقامی امور شعر نیاز به تشکیلات دارد
همچنین محمدرضا عبدالملکیان در این زمینه معتقد است: قائم مقامی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور شعر، به معاون فرهنگی وزیر سپرده شود؛ چون قائم مقام یک شخص است و توجه به مقوله شعر نیاز به تشکیلات دارد.
این شاعر و رئیس دفتر شعر جوان گفت: همینکه به مقوله شعر توجه میشود، نقطه امیدی است و فینفسه ارزشمند است. وی افزود: شعر، هنر اول ایرانیان است و شاید آنگونه که باید و شاید به آن توجه نشده و همین همایش شاعران ایران و جهان نقطه عطفی در تاریخ 30 ساله ایران است که اتفاق افتاده است.
عبدالملکیان عنوان داشت: امیدواریم جدا از سایهگستریهای مسائل سیاسی، همایش شاعران ایران و جهان بهعنوان یک مسئله فرهنگی بتواند جایگاه خاص خود را داشته باشد و زمینه معرفی بیشتر شعر ایران را فراهم کند.
عبدالملکیان تصریح کرد: بهنظر من این مسئولیت را خود معاون فرهنگی میتواند عهدهدار باشد تا منظوری را که مدنظر آقای رئیسجمهور بود، برآورده کند؛ چرا که معاونت فرهنگی به سبب نیرو و امکاناتی که دارد بهتر میتواند از عهده کار برآید. عبدالملکیان اظهار داشت: نظر من این است که معاونت فرهنگی علاوه بر مسئولیت فوق مسئولیت ویژهای هم در امور شعر داشته باشد.
قائم مقام در امور شعر تشریفاتی نباشد
مصطفی محدثی خراسانی معتقد است: قائممقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور شعر کاری از پیش نمیبرد و این چیز مبهمی است که بیشتر وجه تشریفاتی دارد.
مصطفی محدثی خراسانی - شاعر - به فارس گفت: خلأ تعریف درستی از شعر و جریان شعری در کشور ما موضوعی است که سالهاست مطرح است و همه متوجه آن شدهاند.
وی با اشاره به اینکه جشنواره شعر فجر با تأخیر 2دههای شروع شد، تصریح کرد: مقام معظم رهبری در ارتباط با شعر همواره به شکل متعالیتری اشاره و تأکید دارند که نشان میدهد همه بر این خلأ وقوف دارند.
وی درباره ایجاد پست قائم مقامی وزیر ارشاد در امور شعر گفت: من خیلی خوشبین نیستم پیشنهادی که رئیسجمهور دادند، اگر در یک نظام اداری تعریف شود خیلی پشتوانه مستحکمی داشته باشد تا بتواند این عقبافتادگیها و کارهایی را که در تمام این سالها نشده، جبران کند.
محدثی خراسانی با بیان اینکه جبران خلأ شعر نیاز به یک نهضت فرهنگی دارد، بیان داشت: اینکه شخصی به نام قائممقام باشد، چقدر قدرت اجرایی داشته باشد و چقدر زیرمجموعهای داشته باشد که اهرمهای اجرایی او باشد، جای سؤال دارد و به گمان من این موضوع کاری از پیش نمیبرد. اما بههرحال باید ببینیم چه اتفاقی رخ میدهد.
مطالبه حق تاریخی شعر ایران
اما سیدعباس سجادی درباره اینکه چطور شد این پیشنهاد را مطرح کرد، گفت: من احساس کردم در چنین جلسهای با حضور مسئولان عالیرتبه کشور و 50 شاعر میهمان از سراسر جهان و شاعران سرشناس ایرانی فرصت مغتنمی پیش آمده است که من بهعنوان عضو کوچکی از جامعه ادبی و به نمایندگی از جامعه شاعران ایران بر ضرورت این مهم تاکید کنم و چنین درخواستی را از عالیترین مقام اجرایی کشور طرح کنم.
این ترانهسرا افزود: من به آقای رئیسجمهور گفتم که شعر، شناسنامه ملی و جهانی ماست. ما بیستوچندمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر را در سال گذشته برگزار کردیم درحالیکه چهارمین جشنواره شعر برگزار شد و آن هم سال اول تحت مدیریت و نظارت دفتر موسیقی ارشاد و امسال هم تحت مدیریت و نظارت یکی از ادارات کل معاونت فرهنگی.
صنعت ارجمند سینما حدود یکصد سال است که میهمان کشور ماست و در وزارت ارشاد دارای یک معاونت مستقل است؛ درحالیکه شعر - این جانمایه فرهنگ ایرانی - باید طفیلی دفتر موسیقی ارشاد باشد؟ آیا شما این تحقیر را میپذیرید؟
بهعنوان کوچکترین عضو جامعه ادبی در حضور نمایندگان شاخص جامعه فرهنگی و ادبی از جنابعالی میخواهم دستور فرمایید تا حداقل در حد یک اداره کل در یکی از معاونتهای وزارت ارشاد به امور مهم ادبی پرداخته شود تا در تمامی جشنوارهها و فعالیتهای ادبی با رعایت شأن هنر والای ادبیات و شاعران با آن رفتار شود.