آنها هر روز با روشهای جدید دل و روح مردم را برای پول خنج میزنند. مدیران شهری نیز با طرحهای ضربتی، جمعآوری بخشی از آنها را برعهده میگیرند اما این رشته سر دراز دارد و گویی بدون مشارکت مردم نمیتوان کاری از پیش برد.
سایت شهرنوشت، متعلق به روابط عمومی شهرداری تهران گزارشی از وضعیت تکدیگری در شهر تهران تهیه کرده است.
درحالیکه بهطور مرتب اخباری مبنی بر ساماندهی متکدیان، بازگرداندن آنها به شهرستانهای خودشان یا نگهداری در مراکز تحت پوشش سازمانهای حمایتی منتشر میشود، تکدیگری هنوز از چهره شهر تهران پاک نشده است.
حضور متکدیان از آن رو بیشتر تعجببرانگیز است که سازمان بهزیستی نیز اعلام کرده است برای ساماندهی و نگهداری متکدیان با کمبود جا و مکان مواجه نیست.
پس از اجرای قانون مجازات متکدیان، تهران شاهد افزایش دستفروشان دورهگرد در سطح شهر و افرادی است که به همراه خانوادهشان، جلوی راه عابران را در خیابان میگیرند و برای تأمین هزینههای درمانی تقاضای پول میکنند. همچنین نشستن زنان، مردان و گاه کودکانی به حالت مستأصل در گذرهای فرعی شهر، برای القای اینکه در راه ماندهاند، از دیگر روشهای جدید تکدیگری در سطح شهر تهران است.
محمدجواد روزبهانی، مدیرعامل سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران، ضمن تأیید تغییر شیوههای تکدیگری در تهران میگوید: با توجه به اقدام گستردهای که پیرامون این بحث صورت گرفته و توجه ویژهای که مقام قضایی به تشدید مجازات برای متکدیان دارد، شاهد تغییر روشها بودهایم؛ دیگر معلولانی که سر چهارراه مینشینند نداریم، یا شاهد افرادی که رسماً تکدی کنند نیستیم ولی روش تکدیگری عوض شده؛ گرفتن مقداری لوازم خانگی در دست برای فروش در تقاطعها، تا توجیهی برای محاکم قضایی داشته باشند که متکدی نیستند و صرفاً فروشندهاند.
با وجود اینکه ظاهراً چهره متکدیان گذشته به دستفروشان امروز بدل شده ولی با نگاهی به کالاهایی که برای فروش برمیگزینند و قیمت این کالاها میتوان دریافت که آنها سهلترین راه را برای بازگشت به همان شیوه زندگی سابق خود برگزیدهاند، درحالیکه این اقدام در چشم برخی شهروندان مثبتتر از گدایی جلوه میکند و آنان را برای تغییر اندکی که در روش کسب درآمد خود ایجاد کردهاند، مستحق حمایت میبینند.
فقر، مهاجرت توأم با بیکاری، فرار از منزل، مشکلات جسمی و روحی، ازکارافتادگی، اعتیاد، پنهانسازی کارهای خلاف و بالاخره کسب سود از آسانترین راه، دلایلی است که برای تکدیگری عنوان میشود.
بررسیها نشان میدهد که بیشتر متکدیان بهدلیل کسب سود آسان، تکدیگری را رها نمیکنند، چرا که با وجود خودروهای گشت سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران با آرم واحد جمعآوری افراد بیخانمان و متکدیان در تمام مناطق 22 گانه، متکدیان جمعآوری شده و از میان آنها، افرادی که نیازمند واقعی هستند، از چرخه تکدیگری خارج میشوند.
به این ترتیب، آنها که به تکدیگری ادامه میدهند، متکدیان حرفهای و اغلب جزو باندهای تکدیگری هستند. چنانکه داریوش قنبری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز به این موضوع اشاره میکند و میگوید: در زمینه تکدیگری خلأ قانونی نداریم اما برخورد قاطعی با باندهای تکدیگری در کشور صورت نمیگیرد.
براساس این گزارش در ماده712 قانون مجازات اسلامی جمهوری اسلامی ایران در خصوص تکدیگری آمدهاست: هر کس تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش یا ولگردی کند به حبس از یک تا 3 ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود علاوه بر مجازات مذکور تمامی اموالی که از طریق تکدی و کلاشی به دست آورده است مصادره خواهد شد. ماده713 این قانون نیز تصریح میکند: هرکس طفل صغیر یا غیررشیدی را وسیله تکدی قرار دهد یا افرادی را به این امر بگمارد به 3 ماه تا 2سال حبس و استرداد همه اموالی که از طریق مذکور به دست آورده است محکوم خواهدشد.
مدیرعامل سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران، با تأکید بر اینکه شهروندان فراموش نکنند که متکدیان افرادی سودجو هستند و بهدلیل آنکه به تکدیگری بهعنوان یک حرفه نگاه میکنند، قانون، مجازاتهایی برایشان درنظر گرفتهاست، به متکدیان دیگری اشاره میکند که با شیوههای مختلف سعی در تحتتأثیر قرار دادن افکار و عواطف شهروندان دارند و میافزاید: شناسایی این افراد بسیار سخت است؛ یعنی تیمهای آشکاری که گشت میزنند سخت آنها را پیدا میکنند. پیشنهاد ما به شهروندان محترم این است که به این افراد کمک نکنند تا ما راحتتر بتوانیم وظایفمان را انجام دهیم.
او تماس با شماره تلفن 137 را برای گزارش حضور متکدیان پیشنهاد میدهد و میافزاید: شهروندان مطمئن باشند مراکزی در جهت پشتیبانی از این افراد هست. اگر در راه مانده باشند، هماهنگیای را با کمیته امداد داریم که بلافاصله این افراد را انتقال دهیم. حتی هزینه رفتن و مسیر راهشان هم در اختیارشان گذاشته میشود.