ما هم همین کار را کردیم؛ البته نه برای تفریح، بلکه برای تهیه گزارشی که شهروندان محله شهران و کن از ما خواسته بودند. در این گزارش میتوانید مشکلات ریز و درشت محله شهران را در روزهای تعطیل بخوانید که یکی از تبعات حضور بسیاری از گردشگران و البته، برخی مخربان محیط زیست است.
بزرگراههای نیایش و همت از مسیرهای اصلی ارتباطی منطقه شهران و مرکز شهر هستند که با انتخاب یکی از آنها میتوان به سادگی به پارک کوهسار دسترسی پیدا کرد. برای رسیدن به پارک کوهسار که یکی از بزرگترین پروژههای گردشگری تهران است، مسیر چندان پیچ در پیچی پیش رو ندارید.
برای این کار کافی است از خروجی همت یا انتهای بزرگراه نیایش به سمت بلوار کوهسار بروید و از آنجا در یک خط مستقیم برانید. در حالت عادی، بعد از 5 دقیقه به پاسگاه کن میرسید و از آنجا میتوانید انتخاب کنید که وارد باغهای کن شوید یا به مسیرتان ادامه دهید و به پارک جنگلی کوهسار بروید.
البته، کسانی هم که میخواهند همزمان سیاحت و زیارت کنند باید مسیر مستقیم را ادامه بدهند و وارد جاده سولقان شوند. در مسیر جاده سولقان تا امامزاده داود ¨ع© انواع و اقسام جاذبههای گردشگری وجود دارد که ازجمله آنها باید به باغچه رستورانها، قهوهخانههای بین راهی، آبشارهای طبیعی، مسیرهای کوهپیمایی، اماکن مذهبی مانند امامزادهها و روستاهایی اشاره کرد که هر کدامشان برای خود حکایت و قصهای جداگانه دارند.
همچنین، ارتفاعات شمال شهران و وجود پیست مخصوص و محوطهای باز که با وزش ملایم و دائمی باد همراه است، محل مناسبی برای علاقهمندان ورزشهای هوایی و موتورسواری است.
در یک نگاه کلی، میتوان فهمید که این منطقه تا چه حد دارای خاصیت جذب گردشگر است که علاوه بر رونق اقتصاد محلی، به ایجاد روحیه نشاط و شادابی شهروندان تهران کمک میکند. اما موضوع به همین سادگیها نیست. ورود تعداد زیادی از گردشگران به این منطقه مشکلات ترافیکی و امنیتی خاصی را برای ساکنان صبور محله به وجود آورده است و در روزهای تعطیل، گرههای کور متعددی در تقاطعهای شهران و کن به وجود میآورد.
«حسین صابری» از ساکنان 14 متری قائم، میگوید: «روزهای تعطیل برای رفت و آمد در این منطقه مشکل زیادی داریم. در فلکه شهران که بزرگراه آبشناسان را قطع میکند، یک گره کور ترافیکی به وجود میآید که ادامه آن گاهی تا چهارراه جنتآباد هم کشیده میشود. اما ترافیک به همینجا ختم نمیشود. ت
مام تقاطعهای این محدوده مثل پارکینگی از ماشینها میشود که حرکت در آنها به کندی صورت میگیرد. باور کنید اگر بگویند روزهای تعطیل در این منطقه ماشین رفت و آمد نکند و مردم هر جا خواستند ماشینشان را پارک کنند و بعد پیاده به کوهسار بروند، خیلی بهتر و راحتتر است.»
«اعظم رحمانی» هم از دیگر شهروندانی است که از گره کور ترافیکی در محلهاش گله میکند. او که ساکن خیابان شهید عسکری است، ترافیک بهاری و تابستانی این محله را در 2 سال اخیر چنین توصیف میکند: «حدود 2 سال است که پارک کوهسار زیاد شلوغ میشود. از همه جای ایران هم فکر کنم سراغ این پارک میآیند، از بس که ماشین زیاد است.
یکسری آدم بیحوصله که برای عبور و مرور مردم ارزشی قائل نیستند راهبندان و ترافیک سنگینی به وجود میآورند. وای به آن روزی که یک تصادف کوچک اتفاق بیفتد؛ در شهران و خیابانهای اطرافش راهبندان میشود. به نظرم، مردم باید خودشان ملاحظه رفت وآمد را بکنند. اگر منظم حرکت کنند، هیچوقت ترافیک این منطقه زیاد نمیشود. بالاخره هر کس میخواهد دنبال کار خودش برود.»
محله برو و بیا
درست است که پارک کوهسار جاذبه گردشگری مهمی است و روزهای تعطیل پذیرای بسیاری از شهروندانی که به این منطقه میآیند و بعدازظهر خارج میشوند، اما تأمین امنیت این منطقه به این سادگیها نیست. پوشش دادن حدود 6 هزار هکتار از کوههای این منطقه که در این چند سال تبدیل به پارک جنگلی شدهاند، روز به روز کار مأموران امنیتی و نیروی انتظامی را سختتر میکند.
«حسین سادات» از ساکنان شهرک بهاران، میگوید: «حدود 4 ـ 5 سال پیش، اگر خبرهای روزنامهها را میخواندید، دره فرحزاد یکی از مکانهای جرمخیز بود.» او که کارشناس علوم اجتماعی است، ادامه میدهد: «تأمین امنیت مراکز گردشگری به این سادگیها نیست. عوامل متعددی باید دست به دست هم بدهند تا یک منطقه گردشگری از لحاظ امنیتی مناسب باشد.
در علوم اجتماعی، میزان گرایش مردم به مکانهای تفریحی با میزان امنیت آن سنجیده میشود، یعنی هر چقدر شلوغتر باشد میزان امنیت بالاتر است.» دبیر شورایاری محله شهران شمالی «امیر قاسمی» که یکی از شورایاران فعال منطقه است، با ما در پیگیری و شناسایی مشکلات محله کوهسار همراه میشود. او که خود ساکن محله شهران شمالی است، از وجود ترافیک در این محله بسیار گله دارد.
میگوید: «من که ساکن این منطقهام، روزهای تعطیل گاهی 40 ـ 50 دقیقه در یک مسیر کوتاه در ترافیک میمانم.» وقتی از او در مورد گره اصلی این مشکل میپرسیم، میگوید: «مشکل اصلی شهران بنبست بودن آن است. یعنی شما در یک روز ترافیکی اگر از بالا به محله نگاه کنید، میبینید که همه خیابانها و کوچه پسکوچهها ترافیک است این منطقه باید از بنبست بودن دربیاید تا رفت وآمدها آسان شود.»
وقتی از او در مورد پیشنهادهایش برای حل این مشکل میپرسیم، پاسخ میدهد: «اگر کسی در این محله زندگی نکند، نمیتواند به میزان مشکل ما پی ببرد. من خیلی تلاش کردم که مسئولان شهرداری را قانع کنم میدان شهران را بردارند، چون اولین گرهی است که ما را با مشکل مواجه میکند.
دوستان شهرداری هم نظر کارشناسی خودشان را دارند که تا حدی هم قابل قبول است، اما این میدان که ترافیک را به تمام چهارراهها و تقاطعهای منطقه پس میزند، الان مشکلزا شده.»
گذشته از این، دسترسی نداشتن نقاط شمالی شهران به بزرگراههای منطقه این مشکل را دوچندان کرده است. البته، معاونت عمران شهرداری از وصل کردن بزرگراه باکری به محله لورکان و پارک کوهسار داده است، اما تا برطرف شدن موانع اجرایی این پروژه باید به فکر راه حل مناسبی برای حل مشکل بود.
معضلات رستورانها
وجود باغهای ممتد در حاشیه شمالی این منطقه و روند تخریب و تجاوز به دامنه شمالی البرز لزوم حفاظت از منابع را در این منطقه دوچندان میکند. طرح جامعه توسعه و احیای منابع محیطی اراضی غرب تهران که طرح پارک کوهسار نیز شامل آن بود، در سال 81 در شهرداری منطقه 5 تهران به منظور حفاظت از اراضی دامنه جنوبی البرز، توسعه فضاهای سبز و ایجاد مجموعه تفرجگاهی و اکوتوریستی آغاز شد.
کارشناسان شهرداری طرح پارک کوهسار را با چند هدف دنبال میکنند که توسعه فضاهای تفریحی ـ گردشگری، بهرهگیری مطلوب از امکانات محیطی نزدیک به عرصههای شهری، توسعه و احیای پوشش گیاهی، بهرهگیری متعادل از منابع آب و خاک، و ایمنسازی عرصههای زیستی در مقابل سیلابها از جمله آنها هستند.
اما محدود شدن خدماترسانی شهرداری تا انتهای شهرک بهاران لزوم همکاری دهیاری و شهرداری را بیشتر میکند، چرا که آغاز جاده سولقان درست جایی است که دهیاری باید وارد عرصه شود و چون امکانات مالی و منابع بودجهایشان زیاد نیست، امکان خدماترسانی و نظارت بر محدوده کاری خود را ندارند.
«حسن آزاد» از رستورانداران جاده سولقان میگوید: «ما سالهاست که اینجا رستوران داریم و مجوز هم داریم. بهداشت را رعایت میکنیم و به نظافت رودخانه هم اهمیت میدهیم، اما واقعاً نظارت دهیاری بر کار رستورانها خیلی کم است. الان اگر کسی این اطراف ملک داشته باشد، میتواند به حریم رودخانه تجاوز کند و براحتی یک باغچه رستوران بزند که گاهی محل جمع شدن خیلی از اراذل و اوباش باشد.
کاش میشد شهرداری وارد این محدوده میشد و فعالیتهای باغچه رستورانها را کنترل میکرد.» مشکلات بعد از نقطه صفر مرزی با آغاز روزهای گرم سال، مسئله دیگری بر مسائل گردشگری کن، کوهسار و جاده سولقان افزوده میشود. در روزهای گرم سال، این نقاط آب و هوای خنکی دارند که با وزش باد همراه است.
همین قضیه و وجود 15 امامزاده در این منطقه مورد توجه گردشگران قرار میگیرد. «غلامحسین محمدخانی» دبیر شورایاری محله کن میگوید: «تابستان پارسال واقعاً مشکل داشتیم. خیلی از گردشگرانی که توی ترافیک کوهسار میمانند وارد کن میشوند. برای همین، ایستگاه یخچال و جاده کن ترافیک عجیبی پیدا میکند.
مشکل اصلی هم از آنجا ناشی میشود که 4 ـ 5 سال پیش، دقیقاً از زمانی که پل احمد کاشانی زده شد، جاده بالای کن بنبست شد، جادهای که بیشتر از هزار سال سابقه در تردد اهالی کن دارد. بسته شدن این خیابان باعث شد که ترافیک شهران به داخل کن پس بخورد.» وی به وجود رستورانها در مسیر جاده سولقان اشاره میکند و میگوید: «اغلب این رستورانها هم آب رودخانه کن را که به باغها میرود، آلوده میکنند و هم جلویش را میگیرند.
در ضمن، جاده سولقان مشکلات عمرانی دارد. پارسال، نماینده وزیر راه را آوردیم و مشکلات را برایش توضیح دادیم، اما متأسفانه کاری از پیش نبردیم. اگر شهرداری بتواند بعد از نقطه مرزی، دهیاری را هم پوشش بدهد، مشکلات کمتر میشود. چون سیستم دولتی خیلی عریض و طویل است، ما نمیدانیم از کجا باید پیگیر این مسئله باشیم.»
همشهری محله