لطفاً چرخ را از نو اختراع نکنید

سیاستی که بر مبنای آن «سنتوری» با وجود داشتن پروانه نمایش نباید اکران می‌شد و فیلم‌های خاطره‌انگیز در ایام ماه مبارک رمضان نباید به‌نمایش درمی‌آمدند؛ همچنان که فیلم‌های خارجی هم امکان اکران نمی‌یابند. هر چند مدیرکل اداره نظارت از نمایش فیلم خارجی تا پایان سال خبر داده، ولی معاون امور سینمایی صراحتا عنوان کرده به علت محدودیت فضا برای اکران، فیلم خارجی نمایش داده نمی‌شود.

جدای از این، می‌شود متصور بود که هر ایرادی که به شرایط اکران از سوی سینماگران گرفته شود، پاسخ مدیریت سینما این باشد: «می‌خواستیم با طرح ساماندهی اکران، این مشکلات را حل کنیم ولی مخالفت برخی از اهالی سینما اجازه چنین کاری را نداد». البته این به معنای کنارگذاشتن طرح معاونت سینمایی برای برنامه اکران سینماها نیست، چون گفته شده که اجرای این طرح با تغییراتی پس از برگزاری جشنواره فیلم فجر در دستور کار قرار خواهد گرفت. در واقع، دولت قصد ندارد از ورود به این حوزه خودداری کند.

مخالفت سینماگران هم صرفا چند ماهی ماجرا را به عقب انداخته است. بیش از 12سال است که شورای صنفی نمایش متولی اکران فیلم‌هاست و مشخص نیست ورود دولت به این حوزه تا چه اندازه خواهد توانست گرهی از مشکلات باز کند. نکته مهم‌تر اما، غیرقانونی‌بودن این اقدام است.

اصرار معاونت سینمایی برای تعیین مناسبات اکران می‌تواند از روی حسن نیت و خیرخواهی برای سینما باشد‌ چون به هر حال، در شرایط فعلی هم بسیاری از اهالی سینما، نسبت به آنچه در شورای صنفی نمایش رخ می‌دهد، منتقد هستند. بحث رعایت‌نشدن عدالت و سیطره سینماداران در شورای صنفی در این سال‌ها همواره مطرح بوده است ولی آیا راهکار حل این مشکل را باید ورود دولت به ماجرا دانست؟ آیا در دهه 60 که معاونت سینمایی متولی اکران بود، عدالت مورد نظر رعایت می‌شد؟ در حالی که شکاف میان معاونت سینمایی و بخشی از بدنه سینما عمیق شده است، تصمیم‌گیری در خصوص مسائل سینما نیازمند دقت نظر بیشتری است.

در ماه‌های اخیر اما شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده که شاهد جبهه‌گیری میان مدیران سینما‌ها و برخی سینماگران هستیم؛ اتفاقی که در برخی موارد تبدیل به لج‌و لج‌بازی‌هایی شده که نهایتا دودش به چشم سینمای ایران خواهد رفت؛ سینمایی که مشکلات جدی و ریشه‌ای دارد که ارتباطی هم به دوران چندماهه حضور جواد شمقدری در پست معاونت سینمایی ندارد ولی می‌توان انتظار داشت مدیری که با اثبات حسن نیت کارش را آغاز کرد و در ایامی که مشاور هنری رئیس‌جمهور بود می‌کوشید در حد توان گره از کار اهالی سینما بگشاید (مانند رفع مشکل «درباره الی») و تن به چنین منازعاتی ندهد.

قابلیت سینمای ایران بسیار فراتر از این است که اغلب محصولاتش را کمدی‌های نازل تشکیل دهند. نقاط ضعف این سینما، با‌ صدور بخشنامه و دستورالعمل مرتفع نمی‌شود و با طرح‌های خلق‌الساعه نمی‌توان به نسخه شفابخشی دست یافت؛ همچنان که طی طریق در مسیرهایی که قبلا پیموده شده و تبعات سوء و نامطلوب آن عیان شده، نمی‌تواند اعتلای مورد نظر مدیران سینمایی را در پی داشته باشد.

راه حل، ایجاد فضای تفاهم و استفاده از نظرات سینماگران است نه اینکه بسترهای مشارکت اهالی سینما هر روز محدودتر شود. اختلافی اگر وجود دارد باید در روش‌ها باشد نه در مبانی. سینما را هم نمی‌توان از نو اختراع کرد؛ باید مناسباتش را شناخت، کار کارشناسی انجام داد و از اهلش برای اصلاح امور استفاده کرد.