و به نظر میرسد بسیاری از کشورها و نهادهای امنیتی آنها هنوز با فنآوری کدگذاری اطلاعات در دنیای سایبر مشکل دارند، فنآوری که یکی از ابزار پایه برای تبادل اطلاعات تجاری است و این مشکل حتی در داخل آمریکا تا سالها برای سازمانهایی مثل FBI مشکل آفرین بود.
وقتی خط ارتباطی بین دو نقطه کدگذاری میشود، تمام اطلاعات رد و بدل شده بین آنها توسط الگوریتم مخصوصی به رمز تبدیل میشود و تنها این دو طرف هستند که با دانستن الگوریتم میتوانند کدها را به اطلاعات قابل خواندن تبدیل کنند. این امر معمولاً پشت صحنه انجام میشود و دو طرف نیازی به دانستن نحوه کدگذاری ندارند. شما وقتی از کارت عابربانک خود در دستگاههای خودپرداز استفاده میکنید، اطلاعات رد و بدل شده بین خودپرداز و سرور مرکزی بانک به همین طریق کدگذاری میشود.
بسیاری از نهادها و سازمانها در تمام نقاط جهان از همین فنآوری برای کدگذاری ایمیل کارمندان خود استفاده میکنند. به این ترتیب وقتی کارمندی قصد دارد از خارج سازمان به ایمیل خود دسترسی پیدا کند، اطلاعات از دسترس هکرها و مجرمان سایبری محفوظ میماند.
یکی از دلایل استقبال کاربران از گوشیهای شرکت ریسرچ این موشن (Research in Motion/RIM) نیز ایمنی بالای اطلاعات از جمله ایمیل و پیام فوی (IM) بودهاست.وقتی پیامی از یک گوشی بلکبری برای گوشی دیگر ارسال میشود، ابتدا اطلاعات در داخل گوشی کدگذاری و سپس به یکی از دو سرور شرکت RIM در انگلیس یا کانادا منتقل میشود. کدهای اطلاعات در داخل سرور شکسته میشود و دوباره به صورت رمز به گوشی مقصد ارسال میشود.
نمی توان از این امر چشم پوشی کرد که فنآوری کدگذاری برای پلیس و نهادهای مسئول برقراری امنیت در کشورها میتواند مشکل ساز باشد. در مقیاس شبکهای به وسعت شبکه گوشیهای بلکبری، آنها میتوانند اطلاعات را ردیابی کنند ولی اگر به الگوریتمهای شکستن کدها دسترسی نداشته باشند نمیتوانند محتوای آنها را بخوانند.
اکنون شرکت RIM میگوید که شبکه گوشیهای بلکبری تنها شبکه ارتباطی عمومی با فنآوری کدگذاری نیست و بسیاری شرکتهای دیگر نیز چنین سرویسهایی را ارائه میدهند. هند هم به سرعت دست به کار شدهاست و به تازگی اعلام کرد که قصد دارد به طرز مشابهی از گوگل در مورد سرویس Gmail و از شرکت Skype SA در مورد سرویس پیام فوری Skype تحقیقاتی انجام دهد.[آشنایی با 10 ابزار گوگل]
وزارت کشور آمریکا وارد موضوع شده و میگوید امیدوار است این شرکتها بتوانند نظر مثبت کشورهایی که در این موضوع نگرانیهایی دارند را برطرف کنند به طوری که آزادی اطلاعات در این کشورها لطمهای نخورد.
البته دخالت آمریکا در این امر کمی عجیب به نظر میرسد چرا که آمریکا خود یکی از کشورهایی است که در مورد فروش و استفاده از فنآوریهای کدگذاری محدودیتهای جدی وضع کردهاست. تا پیش از سال 1999 این محدودیتها جدیتر نیز بود و سازمانهای اطلاعاتی آمریکا به شدت با فروش این فنآوریها به کشورهای دیگر مخالف بودند چون نگران محدود شدن حلقه جاسوسی خود از کشورها و ارتشهای کشورهای دیگر بودند.
جالب است که بدانید تا سال 1996 فنآوریهای کدگذاری در سطحی که در مرورگرها و سرویسهای ایمیل استفاده میشود، در آمریکا به عنوان یک صلاح نظامی شناخته میشد. در آن زمان اگر شرکتی قصد داشت یک مرورگر اینترنت را برای استفاده در کشوری غیر از آمریکا منتشر کند، باید سطح فنآوریهای کدگذاری آن را به میزان قابل توجهی کم میکرد.
این محدودیتها رفته رفته با گسترش اینترنت به از بین رفت و فنآوریهای کدگذاری آن زمان اکنون به ابزار پایه در تولید نرمافزارها و سختافزارهای ارتباط عمومی تبدیل شدهاست. در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون از محدودیتهای خرید و فروش فنآوریهای ارتباطی کاسته شد ولی همان زمان دادستان کل آمریکا و FBI در این مورد اعتراضهای جدی داشتند.
بعد از واقعه 11 سپتامبر، دوباره بحث در مورد این موضوع جدی شد و بعضی سناتورهای آمریکایی به این نتیجه رسیدند که فروش فنآوریهای ارتباطی که دارای سیستمهای کدگذاری هستند کار شنود و جاسوسی در کشورهای خاورمیانه را برای نهادهای امنیتی آمریکا سختتر میکند.
در سال 2003 دادگستری آمریکا قانونی را وضع کرد که به موجب آن افرادی که برای ارتکاب جرم از فنآوریهای کدگذاری استفاده میکردند حکم سنگینتری از افراد مشابه دریافت میکنند.
به نظر میرسد خود دولت آمریکا هم که اکنون به تصمیم بعضی کشورها برای محدود کردن سرویسهای بلکبری اعتراض دارند نگرانیهای جدی در مورد فنآوریهای کدگذاری داشته باشد.
شرکت RIM در دفاع از خود گفتهاست که حاضر است هر زمان با دولتها همکاریهای قانونی انجام دهد. این ادعا منطقی به نظر میرسد چرا که با وجود تمام لایههای امنیتی موجود در شبکه بلکبری، کدگذاری اطلاعات رد و بدل شده بالاخره در سرور اصلی این شرکت در انگلیس و کانادا شکسته میشود و از آنجا نیز دسترسی به آنها بسیار ساده است. همین امر دقیقاً در مورد گوگل نیز صادق است. البته دسترسی به اطلاعات رد و بدل شده در سرویس Skype کمی مشکلتر است چرا که اطلاعات صوتی و تصویری در هیچ محلی ذخیره نمیشوند تا بتوان بعداً از آنها برای پیگریهای قانونی استفاده کرد.
جاسوسهای روسی که چندی پیش در آمریکا دستگیر شدند نیز از همین فنآوریهای ارتباطی برای ارسال اطلاعات به روسیه استفاده میکردند و به هیچ وجه ردی از خود به جای نمیگذاشتند. البته دست آخر یکی از جاسوسها رمز عبوری در دفتر کار خود جای گذاشته بود که به دست FBI افتاد و به دستگیری چند جاسوس روس انجامید.[پیشینه خبر]
اکنون شرکت RIM تا پایان ماه آگوست فرصت دارد تا با هند، امارات و عربستان به توافق برسد در غیراینصورت سرویسهای گوشیهای بلکبری در این سه کشور مسدود میشود و این امر ضرر مالی بزرگی برای RIM خواهد بود.
اسوشیتدپرس آگوست 2010