پنجره ای رو به معبود؛‌ اخلاق‌گفتارهای آیت‌الله آقامجتبی تهرانی

یا همین تعبیری که در قرآن و روایات بود که «إستَعینوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلاه» که می‌گوید از اینها برای دعا کمک بگیرید؛ سؤال این بود که اینها چگونه به دعا کمک می‌کند؟ مقتضی اجابت در دعا هست و دعا خودش مسلّماً کارایی دارد اما گاهی کارایی آن ناقص است و ما می‏خواهیم با این اعمال، کارایی دعا را تمام کنیم.

در اینجا سه تقسیم است؛ یکی شدّت بخشیدن به مقتضی و دیگری به فعلیت رساندن مقتضی و سوم مسئله تسریع در اجابت است.

بنابراین مرحله اول، بحث کال و رسیده است و مرحله دوم، بحث خام و پخته است.از باب تقریب به ذهن مثال می‌زنم. دعا مثل کاشتن نِشای برنج است. دعا که کردم، مثل این است که برنج را کاشته‌ام. حالا این باید سیری کند و مراحلی را بگذراند تا درست شود و کارایی‌اش تمام شود.

نشای دعا را کاشته‌ای اما کال است؛ باید برسد. آن نماز گاهی این نقش را دارد که موجب می‌شود دعای کال تو رسیده شود. گاهی هم دعایت بر اثر توجهاتی که در دعا داشته‌ای، رسیده است؛ اما باید پخته شود و به فعلیت برسد.

اینجا نقش آن نماز و روزه این است که دعای خام تو را پخته می‌کند. گاهی هم دعایت کاملاً پخته و در ظرف آماده است ولی باید در صف بایستی تا نوبت تو شود؛ این صورت سوم، همان بحث تسریع در اجابت است که به معنای تسریع در اعطا و بروز و ظهور اجابت دعاست.