سعید ارکان‌زاده یزدی: یک دستگاه موتوسیکلت در جاده دابودشت واقع در محور بابل به آمل تصادف می‌کند و ضربه شدیدی به سر خانمی که ترک موتور نشسته است، وارد می‌شود.

طرح - قلب

 مجروح را به بیمارستان منتقل می‌کنند، اما ضربه به قدری مهلک است که مصدوم به کما می‌رود. 12 روز بعد، متخصصان بیمارستان اطمینان می‌دهند که مرگ مغزی اتفاق افتاده و دیگر امید بازگشتی نیست. مجروح وصیت کرده است که اگر با مرگ مغزی از دنیا رفت، اعضای بدنش به کسانی که نیازمند پیوند هستند، اهدا شود. خانواده او نیز رضایت می‌دهند که پیوند انجام شود. بانوی بابلی به این ترتیب جان 6 بیمار نیازمند به پیوند عضو را نجات می‌دهد. بدن بی‌حرکت او از مرکز پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی بابل به بیمارستان مسیح دانشوری در تهران اعزام می‌شود تا قلب، کلیه‌ها، کیسه صفرا و کبدش به بدن 6 نفر دیگر پیوند زده شود. او تنها نیست. در ایران بیش از 120 هزار نفر، کارت اهدای عضو دارند. روی این کارت نوشته شده است: «مایلم اعضای بدنم را در زمان مرگم اهدا کنم. باشد که ادامه زندگی اجزای وجودم، نجات‌بخش زندگی دیگری باشد.»

زیاد بودن تصادفات رانندگی در ایران، آمار فوت بر اثر مرگ مغزی را افزایش داده است. بیماران مرگ مغزی یکی از گروه‌های اصلی تامین اعضای پیوندی هستند و در سال‌های اخیر تبلیغات بسیاری برای تشویق مردم به گرفتن کارت‌های اهدای عضو انجام شده است.
برگزاری «جشن نفس» که هر سال برای نیازمندان پیوند ریه برگزار می‌شود، اولویت قائل شدن برای دارندگان کارت اهدای اعضا درصورت نیاز خودشان به پیوند و حتی کفن و دفن رایگان برای اهداکنندگان عضو در شهرهایی مثل آمل، مشهد و کرج، جزو اقداماتی است که برای تشویق شهروندان به اهدای عضو تا‌کنون انجام شده است.

دکتر کتایون نجفی‌زاده، مسئول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بیمارستان مسیح دانشوری، تعداد بیماران مرگ مغزی ایران را سالانه بین 3 تا 6 هزار مورد اعلام می‌کند و می‌گوید: «به‌علت نبود فرهنگ اهدای عضو، فقط اعضای حدود ۲۰۰ نفر اهدا می‌شود.»

پیشکسوتی شیراز

پیوند عضو عملا از بیمارستان نمازی شیراز در سال 47 با پیوند کلیه شروع شد، اما خاستگاه پیوندهای مهم قلب و ریه، در تهران بوده است. بیمارستان‌های مسیح دانشوری تهران و نمازی شیراز، از مهم‌ترین مراکز پیوند عضو ایران به شمار می‌آیند. بیمارستان‌ مسیح دانشوری در سال‌های اخیر تلاش کرده است که با تاسیس مراکز فراهم‌آوری اعضای پیوندی در دانشگاه‌های علوم پزشکی برخی از شهرهای کشور، بیماران مرگ مغزی را شناسایی و خانواده‌ها را به پیوند اعضای فرد فوت‌شده تشویق کند. تا‌کنون این بیمارستان در دانشگاه‌های علوم پزشکی کاشان، زنجان، اردبیل و مازندران، مرکز فراهم‌آوری اعضای پیوندی ایجاد کرده که با همین روش، در 3 ماه اول سال 89، 8مورد از 12 مورد اهدای عضو، از شهرستان‌های ایران بوده است. در بیمارستان نمازی شیراز نیز از سال 67 تا‌کنون بیش از 2هزار و 200 پیوند موفق کلیه و از سال72 بیش از 820 پیوند کبد انجام شده است. این بیمارستان فعال‌ترین مرکز پیوند پانکراس در خاورمیانه شناخته می‌شود و تنها در سال گذشته، بیش از 70 عمل پیوند پانکراس در آن انجام شده است. همچنین به تازگی در این بیمارستان بخش مراقبت‌های ویژه پیوند اعضا با 7 تخت مجهز تاسیس شد.

مشهد و کرمان، قطب‌های جدید

دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز تا‌کنون 700 عمل پیوند کلیه و قلب را در بیمارستان‌های امام رضا(ع) و قائم (عج) انجام داده است. در کرمان نیز عمل پیوند کبد انجام می‌شود و دانشگاه علوم پزشکی این شهر، یکی از قطب‌های پیوند کبد و کلیه کشور است. محمدرضا میرزایی، هماهنگ‌کننده گروه پیوند دانشگاه علوم پزشکی کرمان، به «همشهری» می‌گوید: «مرکز پیوند دانشگاه علوم پزشکی کرمان از اردیبهشت سال 85 آغاز به کار کرد و تا‌کنون در آن از 32 اهداکننده، اعضای پیوندی برداشت شده است. عمل پیوند کلیه سال‌هاست که در کرمان انجام می‌شود. تا چندی پیش کبدها را برای پیوند به شیراز می‌فرستادیم، ولی از بهمن ماه سال گذشته، عمل پیوند کبد نیز زیر نظر یکی از پزشکان فوق تخصص در کرمان انجام می‌شود و تا‌کنون 4 عمل موفق پیوند به همین ترتیب انجام شده است.» به گفته میرزایی در هیچ‌یک از استان‌های مجاور کرمان، عمل پیوند انجام نمی‌شود و کرمان می‌تواند در این زمینه به استان‌های مجاور کمک بزرگی بدهد.

اهدای عضو در استان‌ها

به موازات گسترش مراکز عمل پیوند در شهرهای مختلف ایران، مراکز فراهم‌آوری اعضا و عضوگیری از اهداکنندگان نیز گسترش پیدا کرده‌اند. مسئولان استانی به هر ترتیبی، از تبلیغ در صدا و سیما و مطبوعات تا روی بدنه اتوبوس‌ها تلاش می‌کنند که مردم را به گرفتن کارت پیوند تشویق کنند. در استان خراسان رضوی تا‌کنون 24 هزار نفر کارت پیوند عضو دریافت کرده‌اند.

در کرمان 4 هزار نفر، در زنجان 1500 نفر، در قم 1500 نفر و در همدان نیز 6 هزار نفر کارت اهدای عضو دارند. در این میان، استان زنجان بیشترین آمار اهدای عضو بیمار مرگ مغزی را به‌خود اختصاص داده است. ‌از 24 مورد مرگ مغزی اتفاق افتاده در این استان طی سال گذشته، خانواده‌های 14 نفر راضی‌‌ ‌شده‌اند که اعضای بدن متوفی به فرد نیازمند پیوند زده شود.

با این حال در برخی نقاط کشور هنوز بیشتر خانواده‌ها رضایت چندانی از اهدای عضو ندارند. علیرضا یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران کلیوی گیلان، می‌گوید: «در سال گذشته 60 نفر از هم استانی‌ها به شکل‌های مختلف مبتلا به مرگ مغزی شدند که اگر اولیای دم و خانواده آنان اجازه می‌دادند، 120بیمار کلیوی از مرگ رهایی می‌یافتند، ولی به‌دلیل نبود فرهنگسازی، فقط با یک مورد اهدا موافقت شد.»

براساس آمارهای موجود در ایران، حدود ۹ / ۲ نفر به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت کشور، پیوند عضو از جسد انجام می‌شود، در حالی که این میزان در اسپانیا که رتبه اول دنیا را در این زمینه دارد، ۳۵ نفر به ازای هر یک میلیون نفر است.

کد خبر 115072

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار پزشکی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز