امسال براساس اعلام مؤسسه کریستی نیمی از آثار ایرانی حاضر در این حراج توسط خریداران غیرایرانی خریداری شدهاند که این نکته مهر تأییدی بر بینالمللی بودن هنر ایران است. در همین خصوص حسین عبدالهاشمپور، کارشناس و منتقد هنرهای تجسمی به همشهری گفت: برد بزرگ هنر ایران در کریستی نهم مشهودتر از آن است که بتوان پنهانش کرد. وی که در حراج هفته پیش کریستی در سالن گودفین امارات تاورز دوبی حاضر بود، مارکت هنر ایران در این حراجی را موفق ارزیابی کرد.
عبدالهاشمپور با اشاره به اینکه هنر ایران دارای مؤلفههای بارزی است که با همین ویژگیها به حراج کریستی در خاورمیانه، تنوع و روح مارکت بودن را دمید، تصریح کرد: بهرغم لابیهای عیان قریب به 20کشور عربی برای حمایت از هنرمندان عرب، تنوع حاکم بر هنر ایران موجب شده است هنر عرب یک بازار ناسیونالیستی و هنر ایران یک بازار بینالمللی جلوه کند. همچنین حضور پررنگ هنرمندان ایرانی وجه تشخصی است که هنر عرب از آن بهرهای ندارد.
وی افزود: نزدیک به 90 درصد آثار ایرانی حاضر در کریستی نهم بهفروش رسیدهاند که در این وانفسای اقتصادی و کوچک بودن پشتوانههای مالی هنر ایران، این خود گویای پیروزی بزرگ هنر ما در این حراجی است. عبدالهاشمپور گفت: ایران با 42 اثر در این حراجی شرکت کرد که تنها 6 اثر از این مجموعه متعلق به هنرمندانی بود که در قید حیات نیستند؛ حال آنکه عربها با 114 اثر در این حراجی حضور داشتند که 49 اثر آنها به هنرمندانی تعلق داشت که در قید حیات نیستند و عمده فروشهای قابل ملاحظه اعراب که ارقامی بالای 100هزار دلار را به خود اختصاص دادهاند، مربوط به همین 49 اثر هنرمندان متوفا میشود.
این در حالی است که هنر ایران رکوردهای دوم، سوم و پنجم این حراجی را با هنرمندان زنده خود کسب کرد که 2 نفر از آنها برای بازار هنر، جوان محسوب میشوند. سیدمحمد احصایی 71 ساله با اثر مهمانی و فروش 662 هزار دلار رکورد دوم، افشین پیرهاشمی 36ساله با اثر اغوا و فروش 518هزار دلار رکورد سوم و فرهاد مشیری 47 ساله با اثر عشق و فروش 422 هزار دلاری رکورد پنجم فروش را کسب کردند.
به گفته این کارشناس هنری، شرایط خاص حاکم بر اقتصاد ایران دلیل دیگری است که هنر ایران از این آزمون سخت آبرومندانه عبور کرد. شرایط خاصی که این روزها برخی بانکهای ایرانی برای مبادلات مالی بینالمللی پیدا کردهاند، خریداران و مجموعهداران را دچار مشکلاتی کرده است.
علاوه بر این، وضعیت قیمت دلار و سردرگمی سرمایهگذاران داخلی در مورد قیمت فردای دلار، دست و دل آنان را برای خرید از این حراج لرزاند و آنها ترجیح دادند در این حراجی نباشند. به همه اینها کنارهگرفتن دولت از حضور در این خریدهای بینالمللی و نبود شرکتها، بانکها و مؤسسات نیمهدولتی در این سرمایهگذاری پرسود را نیز باید اضافه کرد.
وی با اشاره به شیوه چیدمان آثار در نمایشگاه گفت: مدیران کریستی ورودی نمایشگاه و مهمترین دیوارهای لابی هتل امارات تاورز را به آثار ایرانیان اختصاص داده بودند. نمایشگاه کریستی با نمایش اثر «بدون عنوان» ابوالقاسم سعیدی آغاز شده بود و در بهترین دیوار اثر «مهمانی» احصایی و اثر «اغوا» پیرهاشمی از 2 نسل نقاشی ایران همسایه بودند.
در سوی دیگر ورودی اثر «فردی که موبایل میزند» مشیری خودنمایی میکرد. 2 فضای مختص ایرانی دیگر این نمایشگاه که به تفکیک به هنرمندان پیشکسوت و جوان ایرانی اختصاص یافته بود، چشم بازدیدکنندگان را خیره میکرد.
وی تصریح کرد: چیدمان این نمایشگاه زیرنظر مستقیم «ویلیام لوری» و «مایکل جهها» مدیران کریستی انجام شده بود که از جایگاه بلند و بیرقیب ایران در خاورمیانه حکایت میکند. عبدالهاشمپور ابراز امیدواری کرد که شاخکهای اقتصادی شرکتهای سرمایهگذاری کلان ایران بهکار افتد و با رصد این تجارت پرسود و نوظهور در خاورمیانه، پشتیبان هنر ایران شوند و غیبت پررنگ خود را جبران کنند.