امسال درست برخلاف سالهای گذشته، هیات داوران نه تنها از کیفیت پایین آثار و نبود کتابهای قابلقبول گله نداشتند بلکه در بخشی از بیانیهشان، از «ارتقای سطح کیفی آثار داستانی حوزه دفاع مقدس» اظهار خوشنودی نیز کردهاند.
این نکته البته با توجه به دوسالانه بودن دوره سیزدهم به لحاظ کمّی قابل پیشبینی بود اما به لحاظ کیفی، واقعا هم بسیار خوشنودکننده است که پس از 13 دوره، نهایتا داوران به آنچه در طول 2 سال گذشته درآمده است رضایت داده و برگزیدگان اول تا سوم را انتخاب کردهاند. در دورههای گذشته معمولا در رشته داستان، دست کم رتبه اول و خیلی وقتها حتی رتبه دوم و گاهی نیز هر سهرتبه برگزیدهای نداشت؛ درست همانطورکه در جایزه جلال و جایزه کتاب سال و باقی جوایز دولتی ادبیات رخ میدهد.
جایزه جلال امسال که تا همین 12-10 روز پیش دبیر نداشت، از حالا اعلام کرده که امسال برگزیدهای ندارد. این جایزه که روز گذشته برای سومین بار زمان برگزاریاش را تغییر داد، یکشنبه هفته آینده برگزار میشود تا برخلاف آنچه از اساس به خاطرش بهوجود آمده است، به رشتههایی جز داستان جایزه دهد!
بگذریم. رضایت خاطر برگزارکنندگان جایزه دفاع مقدس، تنها به رشته داستان محدود نمیشود. در 16 گروه داوری، تنها در 3-2 گروه رتبههای اول معرفی نشد و باقی گروهها، برگزیده داشتند. برای درک بهتر سطح کیفی آثار امسال کافی است به برگزیدگان بخشهای خاطره دیگرنوشت یا داستان کودک و نوجوان نگاه کنیم.
در بخش خاطرات دیگرنوشت که در 2 سال گذشته روزهای بسیار پررونقی را پشت سر گذاشته بود، رقابت آنچنان جدی و نزدیک بوده است که سرانجام «بابانظر» بر «دا» ترجیح داده شد و ایندو مقامهای اول و دوم را به دست آوردند. به جز ایندو کتاب، تنها انتشارات سوره مهر چندین کتاب دیگر نیز در همین 2 سال منتشر کرده که البته رتبه سوم را به انتشارات عاکف مشهد با کتاب خوب «جای خالی خاکریز» واگذار کرد. این کتاب را سعید عاکف که خود نیز ناشر است منتشر کرده و سال گذشته از جمله بهترینهای این حوزه بود.
اما در بخش داستان کودک و نوجوان، احمد دهقان که حالا دیگر از جمله نویسندگان شناختهشده دفاع مقدس است نتوانست رتبه اول را به دست آورد؛ رتبه اول به اکبر صحرایی با کتاب «شمشاد و آرزوی چهارم» رسید. دهقان با «دشتبان» نشر نیستان دوم شد و داوود امیریان با مجموعه طنز 5 جلدیاش، «ترکشهای ولگرد» رتبه سوم را به دست آورد.
مراسم دوشنبه از این نظر نیز قابل توجه بود؛ چهرههای شناختهشده و قدرتمند ادبیات دفاع مقدس، کمتر در میان برگزیدگان دیده شدند. به جز دهقان و داوود امیریان، شاید تنها نام حمیدرضا شکارسری در حوزه شعر توجه حضار را جلب میکرد. هرچند اگر بخواهیم پژوهشهای فرهنگی و رشتههای دیگر را درنظر بگیریم، علیرضا کمری، رتبه نخست پژوهش فرهنگی نیز از جمله نامداران محسوب میشود. جالب اینکه در همین رشته نیز وقتی به پژوهش ادبی میرسیم نام سرشناسی بهچشم نمیخورد.
سخنرانی وزیر
سیدمحمد حسینی که همراه با معاون فرهنگیاش کمی بعد از ساعت 4 یعنی 2ساعت پس از آغاز مراسم به حوزه هنری آمد، بعد از پایان مراسم اهدای جوایز که با صف 9 نفره مسئولان حاضر در سالن انجام گرفت، برای سخنرانی دعوت شد. او پیش از هر بحثی به ممیزی کتاب پرداخت و قاطعانه گفت: قرار است صدور مجوز کتاب سرعت داده شود و آقای درّی قصد دارد زمان صدور مجوز را به 48 ساعت برساند. حسینی فعالیتهای دیگر ارشاد بهویژه در حوزه دفاع مقدس را هم تیتروار توضیح داد اما شاید از بین همه آنچه گفت، همین یک جمله بسیار قابل توجه است.