در ماههای اخیر خبرهای زیادی در مورد تخریب خانهها و بناهای تاریخی در رسانههای کشور منتشر شده است. خبرهای منتشر شده همگی گویای این موضوع است که نمادهای معماری تاریخی ایران در همهمه و هیاهوی توسعه شهرها یک به یک یا تخریب یا متروکه و یا تبدیل به انبار و کارگاههای زیرزمینی شدهاند.
در تازهترین گزارشهای منتشر شده، خبرگزاری مهر روز گذشته از تبدیل شدن بخشی از خانه تاریخی دکتر منصوری در شیراز که معماری زیبای آن با بهرهگیری از حجاریها و گچبریهای زیبا به دوران قاجار بازمیگردد به کارگاه تولید کارتن و تشک و بخشی دیگر به کلاس درس اتباع افغانی خبر داده است.
خانه تاریخی دکتر منصوری 3نسل پیش خانه یکی از پزشکان صاحبنام شهر شیراز بوده و در محله سنگسیاه شیراز قرار دارد. حسینی، مدیر مدرسه چند کلاسه پسران افاغنه در خانه منصوری که اجازه ورود کودکان به داخل شاهنشین خانه را نمیدهد، گفته است: در اتاق شاهنشین را قفل کردهام چون احتمال داشت بچهها با ندانمکاری آسیبی به گچبری دیوارهای اتاق بزنند.
همچنین خانه تاریخی دکتر منصوری در طرح تخریب 57 هکتاری بافت تاریخی شیراز قرار گرفته و قرار است در قالب اجرای این طرح تخریب شود. خانه دکتر منصوری دارای 2حیاط اندرونی و بیرونی است.
موضوع بیتوجهی به بناهای تاریخی و یا تخریب و ساختوساز در این بناها از موضوعاتی است که نیاز به تأمل دارد. پیشتر گزارشهایی از وضعیت نابسامان خانه در حال تخریب شیخبهایی در اصفهان منتشر شده بود. براساس گزارشها ساکنین خانه شیخبهایی در اصفهان بارها درباره وضعیت نامساعد این خانه به مسئولان سازمان آب و فاضلاب منطقه 3 اصفهان و همچنین سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان هشدار داده بودند.
خانه تاریخی شیخ بهایی بهعلت رطوبت بیش از اندازه دیوارهای خانه در حال فرو ریختن بود. مالک خانه شیخ بهایی که بدون مساعدت سازمان میراث فرهنگی سالها قبل اقدام به مرمت این خانه تاریخی کرده بود در اینباره به یکی از خبرگزاریهای تخصصی میراث فرهنگی گفته بود: «بهدلیل رطوبت دیوارها تزئینات صفوی خانه در حال ریختن است.»خانه شیخ بهایی یکی از ارزشمندترین خانههای تاریخی اصفهان است که پشت مسجد جامع اصفهان واقع شده و در سال 1375 با شماره ملی در آثار میراث فرهنگی کشور به ثبت رسید.
خبر دیگری که درخصوص تخریب بناهای تاریخی چندی پیش منتشر شد مربوط به تخریب 5 خانه تاریخی متعلق به دوره ایلخانیان در ضلع غربی بافت قدیم اردکان بود. بافت تاریخی اردکان در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.گزارشهای منتشر شده از حضور بیلهای مکانیکی برای تخریب این بناها حکایت داشت.
دوستداران میراث فرهنگی اردکان نیز اعلام کردند که با مشاهده بیلهای مکانیکی موضوع را با یگان حفاظت میراث فرهنگی مطرح کرده بودند ولی آنها گفتهاند که پیشتر از محل بازدید کرده و به این نتیجه رسیدهاند که تخریب این بناها اشکالی ندارد.
درحالیکه خبرهای زیادی از افزایش تخطیها در موضوع تخریب آثار و محدودههای تاریخی در سراسر کشور منتشر میشود، مشاهدات خبرنگار همشهری از بنای تاریخی عمارت فخرالدوله در مدرسه راهنمایی روشنگر تهران نیز از بیتوجهی مسئولان به مرمت و نگهداری این بنا حکایت دارد.
عمارت تاریخی فخرالدوله یکی از نخستین بناهای دوران معماری نئوکلاسیک ایران و متعلق به دختر مظفرالدین شاه بوده است که اکنون سالهاست در وسط محوطه حیاط مدرسه روشنگر قرار گرفته و تاکنون نزدیک به 14 سال است نامهنگاریها برای تعیین تکلیف این بنا با سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری و آموزش و پرورش به جایی نرسیده است. این بنا اکنون شرایط نامطلوبی دارد و درحالیکه دیوارها با برداشتن ترکهای عمیق در حال ریزش است تبدیل به انبار وسایل اضافی از قبیل کاغذ و کارتن شده است. این پرسش همچنان باقی است که چرا متولیان مرمت، حفظ و احیای بناهای تاریخی اقدامی درخصوص حفظ این آثار از تخریبها و فرسودگیها نمیکنند؟